Fatih YAPAR/EGEDESONSÖZ – EXPO 2015 yarışında ‘plansızlık’tan nedeniyle ağır bir yıkım yaşayan İzmir, son dönemece gelinen EXPO 2020 yolunda da büyük bir plan şoku yaşıyor!
İzmir’in EXPO alanı olarak belirlenen İnciraltı’na ait planlar Büyükşehir Belediyesi ile Kültür ve Turizm Bakanlığı ile yapılan ortak çalışma sonucu netleştikten sonra ardı ardına yaşanan gelişmelerle kentte uzun süre tartışma konusu olmuştu.
Planlarla ilgili yetkinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na geçmesiyle yapılan değişiklikler Büyükşehir’in tepkisini çekmiş, Başkan Aziz Kocaoğlu, Bakan Erdoğan Bayraktar ve iki kurumun bürokratları Başkent’te konuyla ilgili bir zirve yapmıştı. Bakanlığın, Büyükşehir’in itirazlarını dikkate alarak karşılık diyalogla sıkıntıların giderilmesinin ardından kritik temaslar İzmir’e gelen Uluslar arası Sergiler Bürosu (BIE) Heyeti de alanı incelemişti.
Başka bir deyişle ‘görücüye de çıkan’ İzmir EXPO alanında bu kez Danıştay şoku yaşandı!
Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi’nin açtığı dava karara bağlandı ve Danıştay 6.Dairesi EXPO Yasası’nda dayanak gösterilen ve Bakanlık tarafından onaylanan 1/25 binlik Çevre Düzeni Planlarının yürütmesini durdurdu.
Danıştay kararı üç gerekçeye bağladı: Planlara 2011 yılında onay veren Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın koruma kurullarından gerekli onayları almaması, bölgenin termal merkez olması ve tarımsal faaliyetlere uygunluk taşıması…
Karar sonrası Büyükşehir Belediyesi ile Balçova Belediyesi tarafından hazırlanan 5 binlik ve binlik planlar da geçersiz kalırken, Bakan Erdoğan Bayraktar ve Başkan Aziz Kocaoğlu arasında yürütülen planlama çalışmaları da dayanaksız kaldı.
PEKİ ŞİMDİ NE OLACAK?
Danıştay’ın kararı sonrası Kültür ve Turizm Bakanlığı üst makamlara itirazda bulunacak. Nihai kararı Danıştay Dava Daireler Kurulu verecek. İtiraz haklı bulunur, ‘yürütmeyi durdurma’ kalkarsa EXPO hazırlık süreci aynen devam edecek. Danıştay’ın kararı onaylanırsa EXPO alanı ile ilgili planlama süreci sil baştan yapılacak.
YILDIRIM: TARİHE KARŞI HESAP VEREMEZLER
Şok karara ilk yorum, İktisat Kongresi zirvesi için kentte bulunan Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım’dan geldi.
Yıldırım şunları söyledi: "Hayırlı olsun… Bu İzmir’de alışık olduğumuz bir durum! İzmir’de mücadelesiz, mahkemesiz iş olmuyor. Ama bunu yapanlar yarın tarihe karşı hesap veremezler. Bize 'Kanun çıkarın' dediler, çıkardık. Olmadı. 'Şöyle düzenleme yapın' dediler yaptık. Herkesin her yorulduğu yere han kurduk. Bundan sonra da olmuyorsa kendileri bilir. Ama onlar 'olmuyor' dedi diye 4 milyon İzmirli'nin geleceğini karartamayız. Kimse kusura bakmasın! Bu yaşananlar EXPO sürecini etkilemez. EXPO süreci aynı hızla, aynı kararlılıkla devam edecek. Önemli olan EXPO'yu almaktır. Ondan sonrası kendiliğinden gelir. Bunu yapanlar da merak etmeyin yarın EXPO alınınca 'Biz aldık' derler. Hiç tereddüdünüz olmasın".
‘DANIŞTAY DOĞRU KARAR VERDİ’
Gelişme sonrası görüşlerini açıklayan Şehir Plancıları Odası İzmir Şube Başkanı Nehir Yüksel, kararı doğru bulduğunu ifade ederek planların yasal dayanağının kalmadığını ifade etti. Yüksel şunlar söyledi: Danıştay, bizim uyarılarımızı dikkate aldı ve önceki gün hukuken doğru bir karar verdi. Bize göre EXPO Yasası ve koruma amaçlı yapılan alt planlar hükümsüz kaldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın, planlama aşamasında Koruma Kurulu görüşlerini almaması bu karara gerekçe gösterildi. İnciraltı'nın tarım ve termal merkezi olması da etkili oldu
ÇÖZÜMSÜZ SÜREÇ!
Yüksel ayrıca “EXPO Yasası'nın ikinci maddesinde ‘Çevre Düzeni Planında büyük kentsel yeşil alan olarak planlanan alan, EXPO alanı olarak belirlenmiştir" ibaresi yer almaktadır. Bu planın yürütmesi durdurulduğuna göre EXPO Yasası'nın da dayanağı kalmamıştır. Temeli çöken bir plan ile inşaata başlanamaz. Planlara aykırı kararlar alındığını defalarca söylemiştik. Dikkate alınmadık ve mahkeme kararı ile çözümsüz bir sürece girdik. EXPO alanı ile ilgili, sürecin hukuka uygun yürütülmediğini kanıtlayan, elimizde üç yargı kararı oldu. Bundan sonra nasıl bir yol izleyeceklerini bilmiyoruz” ifadelerini kullandı.