CHP'li Purçu'dan ailelere 'erken evlilik' çağrısı

CHP İzmir Milletvekili Purçu, önergesinde şu tespitlere yer verdi: “İstanbul Sözleşmesi(Kadına Yönelik Şiddet ve Aile İçi Şiddetin Önlenmesi ve Bunlarla Mücadeleye İlişkin Avrupa Konseyi Sözleşmesi) uyarınca 18 yaşın altında yapılan her evlilik erken evliliktir. Erken ve zorla evlilikler çocuğa yönelik şiddettir ve cinsel sömürüyü de içinde barındırır. İstanbul Sözleşmesi, imzalayıp onaylayan ülkelere, fiziksel, cinsel, ekonomik ve duygusal şiddet türlerini önlemek için gerekli yasal önlemleri alma yükümlülüğü getirmiştir. Sözleşme 25 Kasım 2011’de TBMM’de kabul edilmiştir. Sözleşmenin 32 ve 37.maddesinde zorla evlendirmeye ilişkin düzenlemeler de yer almaktadır.

Türkiye ayrıca Birleşmiş Milletler Çocuk Haklarına Dair Sözleşmeye taraftır. İç hukukta ise medeni kanun 18 yaş altı evlenmelere izin vermektedir. 17 yaşını dolduran kız ve erkek çocuklar bakımından anne ve babalarının muvafakati ile çocukların evlendirilmesini sağlayan medeni kanun, 16 yaşını doldurmuş olan çocuklar bakımından ise mahkeme kararı ile evlendirilmelerini sağlamaktadır. 16 yaşını dolduran çocukların evlenmesine izin verilmesi ancak pek olağanüstü halin varlığı hali ile sınırlandırılmış gibi gözükse de uygulamada olağanüstü halin gebelik olduğu yönünde yerleşik bilgi vardır. Somutlaştırmak gerekirse 16 yaşını doldurmamış çocuğun cinsel istismara maruz kalması, cinsel istismar neticesinde ise gebe kalması halinde mahkemenin evlenmeye izin vermesi “kolaylaşmaktadır”. Anayasanın 90. Maddesinin 5. Fıkrasının açıkça usulüne göre yürürlüğe konulmuş temel hak ve özgürlüklere ilişkin uluslararası sözleşmelerle kanunların aynı konularda farklı hükümler içermesi halinde uluslararası sözleşme hükümlerinin esas alınacağı düzenlenmiştir.”

İşte Purçu’nun önergesinde yönelttiği, yanıtı beklenen sorular:

1. Uluslararası sözleşme ile açıkça uyumsuz olan 4721 sayılı medeni kanunun değiştirilmesi ile ilgili Bakanlığınızın bir çalışması var mıdır?
    
2. 2000-2015 yılları arasında kaç kız çocuğu için evlenmeye izin kararı mahkemelerce verilmiştir?
    
3. 2000-2015 yılları arasında kaç erkek çocuğu için evlenmeye izin kararı mahkemelerce verilmiştir?
    
4. 2000-2015 yılları arasında verilen evlenmeye izin kararlarının illere göre dağılımı nedir?
    
5. 2000-2015 yılları arasında verilen evlenmeye izin kararlarının kaçında gebelik olağanüstü hal olarak kabul edilmiştir?
    
6. 2000-2015 yılları arasında verilen evlenmeye izin kararlarında gerekçe olan olağanüstü hal nedir?
7. Anayasanın 90/5 hükmü uyarınca uluslararası sözleşmeyi değil, çelişen iç hukuk hükmünü uygulayan kaç hakim bulunmaktadır?
    
8. Anayasanın 90/5 hükmü uyarınca uluslararası sözleşmeyi değil, çelişen iç hukuk hükmünü uygulayan hakimlerden kaçı ile ilgili inceleme veya soruşturma yapılmıştır?
    
9. 2000-2015 yılları arasında kaç kız çocuğu için mahkemelerce yaş büyütülmesi kararı verilmiştir? Yaş büyütülmesi kararı verilen kız çocuklarından kaçı aynı yıl içerisinde evlenmiştir? Yaş büyütülmesi kararı verilen kız çocuklarından kaçı hakkında aynı yıl içerisinde mahkemelerce evlenmeye izin verilmiştir?
    
10. 2000-2015 yılları arasında kaç erkek çocuğu için mahkemelerce yaş büyütülmesi kararı verilmiştir? Yaş büyütülmesi kararı verilen erkek çocuklarından kaçı aynı yıl içerisinde evlenmiştir? Yaş büyütülmesi kararı verilen erkek çocuklarından kaçı hakkında aynı yıl içerisinde mahkemelerce evlenmeye izin verilmiştir?

CHP İzmir Milletvekili Özcan Purçu, “Akademik toplantılarda Türkiye’de 18 yaş altında evlendirilen 181 bin 36 çocuk bulunduğunun belirtilmesine rağmen TÜİK bu rakamın gerçeği yansıtmadığını, 2014 yılında yapılan 599.704 evlenmenin 34 bin 629’unun erken yaşta evlenme olduğunu, erken yaşta evlenme oranının  % 5.8 olduğunu açıklamıştır. Erken yaşta evlilikler, ne yazık ki resmiyete yansıyan rakamların çok daha üstündedir.  Yıllardır sahada yürüttüğüm çalışmalarda, kayıt altına alınmayan yüzlerce erken evliliğin gerçekleştiğini gördüm. Gelenekler, inanışlar, yaşam tarzları ve yoksulluğun da bir sonucu olarak çocuklarımız erken yaşta evlendiriliyor. Çocuklarımızı koruyamadığımız çok açık. Kaldı ki tek bir çocuğumuzun dahi erken yaşta evlendirmenin mağduru olması, haklarının ihlal edilmesi hepimiz için utançtır. Bu olgu, rakamlara indirgenemeyecek kadar önemlidir, sonuçları açısından çok boyutludur. Uluslararası sözleşmelere rağmen iç hukukumuz 18 yaş altı evlenmelere izin vermektedir. Tüm ailelere sesleniyorum, her ne olursa olsun 18 yaş altındaki çocuklarınızı evlendirmeyin, erken evliliğe teşvik etmeyin.” dedi. Purçu yetkililerin çocuk istismarının önlenmesi için gereken önlemleri alması gerektiğini ifade etti.