Astana'da 4 ülkeyle kritik Suriye zirvesi

Suriye konulu Astana toplantısına katılacak Suriyeli muhalefeti heyeti ile Türk yetkililerden alınan bilgiye göre, 23 Ocak Pazartesi günü başlayacak toplantı için hazırlıklar tamamlandı.

Ankara’da son iki haftadır Türk yetkililerle yoğun temaslarda bulunan silahlı muhalefetin temsilcileri, bugün hazırlıklarını tamamlayarak müzakere pozisyonlarını belirledi.

Muhaliflerin, Astana toplantısına, 13’ü müzakere heyeti üyesi ve geri kalanı teknik ve siyasi danışmanlar olmak üzere 50 civarında temsilciyle katılması bekleniyor.

Müzakere heyeti üyeleri, yalnızca silahlı muhalif grupların temsilcilerinden oluşuyor. Heyetin başkanlığını, aynı zamanda sahanın en büyük gruplardan İslam Ordusu’nun temsilcisi Muhammed Alluş yapıyor.

Astana öncesi ilk değerlendirmesini dün yapan Alluş, "En büyük hedefimiz akan kanın bir an önce durmasıdır" demişti.

Muhalifler, Kazakistan’a yarın hareket edecek.

Rejimin dışişleri danışmanları, istihbarat ve ordu yetkililerinden oluşan heyetine ise Şam yönetiminin Birleşmiş Milletler Temsilcisi Beşar el-Caferi başkanlık edecek.

4 ÜLKEYLE SINIRLI TUTULDU

Doğu Halep’teki ateşkes ile kuşatmadaki yerel nüfusun tahliyesinden bu yana yakın işbirliğini sürdüren Türkiye ve Rusya, Astana görüşmelerinin verimli geçmesi için katılımcı ülke sayısını sınırlı tuttu.

Görüşmelerde, Türkiye ve Rusya dışında yalnızca İran ve ABD heyetleri bulunacak.

ABD Başkanlığını bugün devralacak Donald Trump’ın İran’ı hedef alan açıklamalarından rahatsız olan Tahran yönetimi, Washington’ın katılımını engellemeye çalışmıştı. Ancak Türkiye ve Rusya, ABD’nin dışlanmasını uygun bulmadı.

Toplantıda Türk heyetine Dışişleri Bakanlığı Müsteşar Yardımcısı Sedat Önal başkanlık edecek. Heyette MİT ve Genelkurmay yetkilileri de yer alacak.

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, toplantıya Suriye özel temsilcisi Alexander Lavrentiev’i gönderecek. Heyette Rusya Dışişleri’nin Ortadoğu ve Afrika’dan sorumlu Bakan Yardımcısı Mikhail Bogdanov da bulunacak.

Ayrıca, toplantıya davet edilen Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri’nin Suriye Özel Temsilcisi Staffan de Mistura’nın da teknik heyetiyle Astana’ya gelmesi bekleniyor.

TOPLANTI GÜNDEMİ

Görüşmelerin bir numaralı gündem maddesi, 30 Aralık’ta ilan edilen ateşkesin güçlendirilmesi.

Ankara’nın muhalifler Moskova’nın da rejim güçleri adına garantörlük yaptığı ateşkeste, rejim yanlısı yabancı terörist gruplar yüzlerce kez ihlalde bulunarak süreci sabote etmeye çalışıyor.

Beşşar Esed ordusunun da yaptığı ateşkes ihlalleri karşısında muhalifler meşru müdafa çerçevesinde zaman zaman karşılıklar veriyor.

Rejim ve bilhassa İran destekli Hizbullah, Halep ilinin güney ve batı kırsalını, Lazkiye ili kırsalını, İdlib ili merkezi ve kırsalını, Şam'ın Doğu Guta bölgesindeki ilçe ve beldeleri, Madaya ve Zebadani ilçelerini, Hama ve Humus illerinin kuzeyinde muhaliflerin kontrolündeki yerleşimleri, ülkenin güneyindeki Deraa ilini havadan ve karadan vurdu.

Türk yetkililer, AA’ya yaptıkları açıklamada, rejim güçlerinin ve bilhassa İran destekli grupların ateşkesi sıklıkla ihlal ederek, muhaliflerin provoke etmeyi ve yeniden çatışma ortamına çekmeyi amaçladıklarına işaret etti. Yetkililer Türkiye’nin çabaları ve muhaliflerin sağduyusuyla bu provokasyonun şimdilik engellendiğini vurguladı.

Astana’da ateşkesin güçlendirilmesine ilişkin tedbir mekanizmaları kurulması ve benzeri kararların alınması durumunda taraflar arasındaki güven artırıcı önlemlere geçilecek.

Bu çerçevede rejimin keyfi olarak tutukladığı vatandaşların ve muhaliflerin serbest bırakılması, esir takası ve kuşatma altındaki bölgelere insani erişim konuları masaya yatırılacak.

- Türkiye savaşın durması için çalışıyor

Suriye iç savaşında pasif bir tutum sergileyerek rejim güçleri ile destekçilerini durdurma noktasında tamamen etkisiz kalan Batı ülkeleri, Astana toplantısına perde arkasında muhalefet ediyor.

Batı başkentlerinden Kazakistan’daki buluşma için destek açıklaması gelse de müzakere sürecinin Astana’dan hemen sonra tümüyle Cenevre’ye taşınması gerektiği mesajı veriliyor.

Rejim ve destekçilerini bugünü kadar barışa zorlamakta tamamen yetersiz kalan Batı ülkeleri, inisiyatifin kendi ellerinde olmasını istiyor.

Diğer taraftan Başkan Barack Obama yönetiminin Suriye sahasında görevli uzantıları, çok sayıda muhalif gruba Astana’ya gitmemeleri yönünde baskı yaptı.

Muhaliflerin büyük bölümü bu baskılara direnirken iki grup katılım için imza attığı halde geri çekildi.

Obama yönetimi, bazı muhalif gruplara gelişmiş silahlar vermeyi vaat ederek kendilerinden yeni operasyon planı istedi.