Aslında…

Hepimiz istedik büyürken…

Cumhuriyet’in “100”ü olmayı…

Şu önümüzdeki bi’iki gün içinde…

Kısmetse…

Siz, biz, hepimiz…

Bebeler dahil…

Dimdik ayaktaki 86 milyon…

Muradına eriyor…

Bizim…

Cumhuriyet gibi başı taçlı bir “bayramımız” var…

Yarattığı nesille…

O neslin altın anılarıyla…

Gelenekleriyle…

Yetişme tarzıyla…

Ve…

Hepsinden önemlisi…

Mağrur…

Ağırbaşlı…

Yerinde neşeli…

Umutsuzluğu…

Hayat sözlüğünden çıkarmış…

Bir milletin ferdi olmak ne güzel bir duygudur…

Bizim dilimizden düşmeyen…

Şahane bir “sıfat” vardır…

“Delikanlı”…

Kanı hızlı, delice, cesurca akan genç anlamına gelir…

Biz bu kadim İzmir’de…

Cumhuriyet’in küçük hanımefendilerine de “delikanlı” deriz…

Hem dişi…

Hem kanı deli…

***

100 yaşındaki “Cumhuriyeti” yaşatmak kolay olmadı…

Bu vatanın yaşadığı en acı örneklerden biridir…

Az bilinir ama…

Milyonların öğrenmesi ve kalbinde saklaması gerekir…

İzmir’in Atatürk Lisesi…

İstanbul’da Galatasaray Lisesi…

…Ve, Konya Lisesi…

1915 yılında…

“Bir tanecik bile mezun veremedi!”

Çünkü…

O okulların lise son sınıfları gönüllü olarak…

Sıralarından kalktılar…

Çanakkale Savaşı’na katıldılar…

Hepsi ana-babalarının kınalı kuzusuydu…

Bi’tanesi bile geriye dönemedi…

Hepsi şehit oldu…

Neyin uğruna?

İstiklal uğruna…

Neyin uğruna?

Özgürlük uğruna…

Neyin uğruna?

Cumhuriyet uğruna…

***

Bilelim kıymetini…

Ve…

Unutmayalım bu vatanın…

Cumhuriyet’e hediyesi “10’uncu Yıl” marşını…

Ne güzeldir…

Ne anlamlıdır…

O marşın sözleri:

“Çıktık açık alınla 10 yılda her savaştan… / 10 yılda 15 milyon genç yarattık her yaştan… / Demir ağlarla ördük Anayurdu dört baştan…”

***

Bir Cumhuriyet ülkesinde…

100 yıl geride kalırken…

Hala…

Cumhuriyet’i “anlatmak” için uğraşıyorsak…

Hala…

Atatürk’e alenen sövenleri yakalayıp…

Birkaç saat sonra serbest bırakıyorsak…

Atatürk büstlerini parçalayanlara…

Heykeline zarar verenlere…

“Meczup”(*) deyip, geçiyorsak…

Tadı azalmıyor mu?

Cumhuriyet’in 100’üncü yaşını kutlama heyecanının?

***

İçimizden ne geçiyorsa…

Hepsi için “buraya kadar” demeden önce…

Aylar önce…

Bu köşede…

Keyifle yad ettiğim dört büyük sanatçının…

Daha da anlamlı ifadeyle…

“Cumhuriyet’in ilk şen bülbülleri”ni…

İzninizle analım…

***

Dördü bir arada bu yazıyı süsleyen fotoğrafları…

Geçmişi hatırlatan…

Hatırlatırken de gözleri nemlendiren altın kıymetinde…

Bir vesikadır…

Atatürk’ün kızlarının…

Sanatçı kimlikleri…

Geçmişin altın günlerini hatırlatırken…

Aynı zamanda…

O günlerin şımarık Avrupalı’sına bile parmak ısırtan…

Ve dahi…

“Mazi kalbimde Yaradır” dedirten…

Üstelik hiç paslanmayan…

Bir “Güneşli Türkiye” kanıtıdır!

***

Onlar dört yıldız ses sanatçısı olarak…

Onurlandırdılar genç Cumhuriyeti…

Dördü de Cumhuriyet’in ilanından sonra dünyaya gözlerini açtı…

Ne yaşam biçimlerinden ödün verdiler…

Ne de “türkü çığırmak”tan vazgeçtiler…

Biz unutmadık ama…

En azından gençlere hatırlatalım…

Ankara Radyosu’nun unutulmaz sesleri…

Yıldız Ayhan, Saniye Can, Aliye Akkılıç ve Nezahat Bayram’ı…

***

En kıdemlileri “Nezahat Bayram”dı…

1926’da Samsun’da dünyaya geldi…

70 yıl önce Ankara Radyosu’nun Halk Müziği sanatçısı unvanıyla…

Türkülerin kraliçesi oldu…

Plakları yok sattı…

Gazinolar O’nu sahnelerine taşımak için yarışıyordu…

Türk Halk Müziği’ni yücelten sanatçıydı…

Bu memlekete yeni sesler kazandırdı…

78 yaşında İstanbul’da hayata veda etti…

***

Bu güzel ülke…

Emsalsiz bir türküyü yarım asır bıkmadan dinledi…

Hala bir çok sanatçının repertuvarında yer alıyor…

Türkünün adı ise, pek şekerdi:

“Annem Entari Almış”…

İşte o türküye…

Soyadı gibi yıllarca “can” veren…

Çanakkaleli Saniye Can, 1930 yılında dünyaya geldi…

Derlediği…

Ses vererek halk müziğine kazandırdığı türküleri ile…

Ölümsüz sanatçılarımız arasında yerini aldı…

Yugoslav göçmeniydi; 66 yaşında kaybettik…

“Sabahın seher vaktinde Ali’yi gördüm Ali’yi…”

Türküsünü söylerken kendisinden geçerdi…

***

Aliye Akkılıç, 1933’de Samsun’da dünyaya gözlerini açtı…

Lakabı, “Türkülerin Kraliçesi” idi…

Aslen Erzurumlu’ydu…

Türkiye’nin en güzel sesli türkücüsü olarak ün yaptı…

85 yaşında İzmir’de vefat etti…

***

Dört yapraklı yonca’nın sonuncu ismi…

Yıldız Ayhan’dı…

1938’de Ankara’da dünyaya gelmişti…

60 küsur yıl önce…

Adı gibi türkülerin “yıldızı” oldu…

Dillerden düşmeyen “Tren Gelir Hoş Gelir" türküsü…

Nesilden nesile hala dillerde…

83 yaşında hayata veda etti…

***

Bitiriyoruz…

Sosyal medyada rastladığım şöyle bir temenni ile…

“100 yılda 100 film yapabilseydik, cumhuriyeti ve devrimleri okumayı sevmeyen bu topluma çok daha kolay anlatabilirdik… Koca bir Kurtuluş Savaşı, modern bir devletin kuruluşunun o inanılmaz süreci, kazanımlarımızın önemi, milli birliğimiz, vatan sevgisi gibi çok önemli konularda daha güçlü bir milli duygu ve inancımız olurdu…”

Nokta…

Hamiş: Cumhuriyet’in o dört ünlü bayan ses sanatçısının en az 60 yıl önce çekilen fotoğrafına biraz daha dikkatle bakar mısınız? Cumhuriyet işte böyle bir güzellik…

(*) Meczup: Tanrı sevgisiyle aklını yitirmiş…

Sonsöz: “Cumhuriyet; düşüncesi hür, anlayışı hür, vicdanı hür nesiller ister… / Gazi Mustafa Kemal Atatürk…”