İki gündür önce Cumhur İttifakı’nın, sonra da Millet İttifakı’nın tarım ve gıda politikalarını inceledik. Bugün ittifaklarda dışı yarışacak olan parlamentoya girip giremeyeceği anket sonuçlarına göre hala belli olmayan HDP’nin aynı konudaki düşüncelerine bakacağız.

Ancak iki gündür, eleştiriler de alıyorum. “Hangi parti seçim beyannamesine uyuyor ki, hem genelde hem de yerelde seçimin bittiği gün, beyanname unutuluyor” diyor bazı okurlar… Doğrudur ama gazetecilik bir yanıyla da tarihe not düşmek değil midir?

Bir soru da “Neden diğer önemli konular değil de tarım?” şeklinde geldi yakın bir arkadaşımdan… ona verdiğim cevabı burada yineleyeyim: Tarımdan daha önemli ne var ki bu dünyada… Bakın dün açıklanan rakamlara:

***

Yılın altıncı ayına girilmesiyle tarımda 2018 tablosu da netleşmeye başladı. Türkiye Ziraatçiler Derneği (TZD) Başkanı Hüseyin Demirtaş, 2018’in sektör açısından geçen yıllara göre daha zorlu bir yıl olacağını kaydetti. Demirtaş’a göre mevsimler değişiklikler etkisiyle rekoltedeki düşüş ve döviz kurunun yükselmesi sonucu hızla artan girdi maliyetleri bu yıla damgasını vuracak. Bu yıl Diyarbakır’da kuraklığa bağlı olarak normalde ortalama dekar başına 400-500 kilo olan rekoltenin mevcut durumda 300-350 kiloya gerilediğini anlatan Demirtaş, aynı rekolte düşüklüğünün Mardin, Şanlıurfa, Çukurova Bölgesi ve Kayseri’de de yaşandığını kaydetti. Kuraklığın yanı sıra Kayseri’de yaşanan don olayının buğdayda yüzde 30 civarında zarar oluşturduğunu ifade eden Demirtaş, “Özellikle mayıs ayının ikinci yarısında gerçekleşen aşırı yağış ve dolu da önemli zararlara neden oldu. İzmir Ödemiş’te sel, Eskişehir ve Samsun’da dolu, Yalova, Bursa, Manisa, Ankara ve Erzurum’da taşkın ve seller nedeniyle ciddi zararlar meydana geldi” dedi.

***

24 Haziran Cumhurbaşkanlığı seçimi için halen cezaevinde bulunan eski Genel Başkan Selahattin Demirtaş’ı aday gösteren Halkların Demokratik Partisi (HDP), seçim bildirgesinde de çiftçiye nefes aldırma vaadinde bulunuyor.

Tüm kesimler tarafından 24 Haziran seçimleri için en belirleyici partilerden birisi olarak gösterilen HDP; Parlamento Seçim Bildirgesi, Cumhurbaşkanlığı Seçim Bildirgesi ve Kadın Seçim Bildirgesi olmak üzere üç ayrı bildirge ile seçmene seslendi.

“Biz’le Değişir” sloganıyla seçim propaganda çalışmalarını yürüten HDP’nin 2018 Seçim Bildirgesi’nde tarım kesimine yönelik şu vaatler yer alıyor:

- Çiftçiye mazot, gübre, ilaç ve tohum desteği artırılacak. Çiftçiye ürün alım garantisi verilecek.

- AKP’nin uygulamadığı, “Milli gelirin en az yüzde 1’i oranında (36 milyar lira) çiftçiye destek” kanunu derhal uygulanacak.

- Tarımsal arazilerin konutlaşmasının ve sanayileşmesinin önlenmesi amacıyla Tarımsal SİT Alanları tesis edilecek.

- Tarım ve hayvancılık alanında temel sorunlara ilişkin Ar-Ge alanları hızlı bir şekilde oluşturulacak.

- Sulama, tohumculuk, hayvan besiciliği teknolojilerinde dışa bağımlılık azaltılacak. Bu amaçlara uygun kooperatifleşme imkanları artırılacak.

- Yayla yasakları derhal kaldırılacak, köylere geri dönüşün koşulları oluşturulacak. Bu kapsamda çiftçilere canlı hayvan ve arazi desteği sağlanacak.

Mevsimlik tarım işçilerinin koşulları düzeltilecek

- Mevsimlik tarım işçiliğini yasal statüye kavuşturacak, örgütlenme özgürlüğünün önünü açacağız. Mevsimlik işçilerin; ulaşım, barınma, beslenme, temiz su, tuvalet, ücret, çalışma saatleri, iş güvenliği, sağlık, sosyal güvence, çocukların eğitimi gibi haklarının işverenlerle işçiler arasındaki sözleşmelerle belirlenmesine imkan sağlayacağız.

- Evlere ve tarlalara takılan ön ödemeli sayaçları iptal edeceğiz. Tarlalara geçimlik tarım için gereken suyu ücretsiz vereceğiz.

- Tarım alanlarının, ormanların ve meraların sermaye projelerinde kullanılmasına izin vermeyeceğiz. Bu projeler için tahrip edilen orman alanlarını yapılaşmaya açmayacağız.

- Tarım alanlarını sit kapsamına alacak ve koruyacağız. Geçimlik/küçük çiftçiliği, hayvancılığı, arıcılığı destekleyeceğiz.

- Tarımda kendine yeterlik sağlanarak, ihracatçı konuma getirilecek.

- Tarım işçilerinin tamamı iş yasası ve sosyal güvence kapsamına alınacak.

- Küçük çiftçilere su ve elektrik ücretsiz verilecek.

- GDO yasaklanacak.

- Et ve et ürünleri ithalatı yerine yerli üretim artırılacak.

- Köyler canlı birer yaşam ve üretim merkezi haline getirilecek.

- Kooperatifler Yasası geçimlik tarımdan yana olacak biçimde yeniden düzenlenecek.

- Küçük çiftçiler için üretim girdilerinden kullandıkları mazottan ve gübreden vergi alınmayacak.

- Tarım toprakları korunacak, amaç dışı kullanılamayacak, kirletilemeyecek.

- Mayınlı araziler temizlenerek geçimlik tarıma açılacak.