Ozan EKİZ / EGEDESONSÖZ – İzmir Büyükşehir Belediyesi, Konak ilçesindeki Çankaya Katlı Otopark ve Alışveriş Merkezi’nin “riskli yapı” kararı doğrultusunda yıkılmasına karar verdi.
İzmir Büyükşehir Belediyesi Emlak Yönetimi Dairesi Başkanlığı tarafından yayımlanan yazıda, Konak ilçesi Hatuniye Mahallesi, 7341 ada 1 parselde yer alan ve mülkiyeti Büyükşehir Belediyesi, Vakıflar Genel Müdürlüğü ve Ziraat Bankası arasında paylaşılan yapının 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkındaki Kanun kapsamında riskli olduğu belirtildi.
İzmir Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’nün 31 Mayıs 2024 tarihli yazısına dayanarak yapılan teknik değerlendirmede, yapının güçlendirilmesinin yapı bütünlüğü ve kullanım işlevi açısından uygun olmadığı, ayrıca ekonomik sürdürülebilirlik taşımadığı sonucuna varıldı.
Büyükşehir Belediyesi, bu değerlendirmeler sonucunda 29 Eylül 2025 tarihli Başkanlık Oluru ile binanın tahliyesi ve yıkımı yönünde karar aldı.
İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nin açılışında gündemdeki Çankaya Çok Katlı Otoparkı’nın yıkım kararı ile ilgili açıklama yaptı.
Tugay şunları söyledi:
Çokça konuşuluyor. Bununla ilgili bir açıklama yaptık ama bir defa daha açıklama yapabilirim. Bu yapıyla ilgili riskli yapı kararı 2021 yılında alınıyor. 7 Ocak 2021 yılında da tapu siciline riskli yapı olarak şerh düşülüyor. O tarihten beri gündemde olan bir durum. Bu yapının sahibi Büyükşehir Belediyesi gibi konuşuyoruz. Büyükşehir bu yapının ortağı, tamamının sahibi değil. Neden tek muhatap Büyükşehir olarak alınıyor? Yüzde 5 hisse Ziraat Bankası’na, yüzde 45 İzmir Büyükşehir Belediyesi, yüzde 45 Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ait. Bu yapının üzerine oturduğu alan üçüncü derece arkeolojik sit alanı, otopark alanı değil. Burayla yapacağınız her türlü işlem kurulun onayına ihtiyaç duyuyor. Planda otopark alanı olmayan bir yerde, riskli yapı olduğu kesinleşmiş bir yerden bahsediyoruz. Sizlerin yerinde olsam Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne ve Ziraat Bankası’na sorarım. Onlara bir şey soran yok. Müdürlüğe ve bankaya da sorulması gerekir. Biz sorduğunuzu duymadık. Bir tane blokta risk yokmuş, üç blokta risk var diye kafa karıştıran açıklamalar yapıyorsunuz. Toplam 91 taşıyıcı kolondan 81’i riskli olarak bulunmuş. Çok sağlam C Blok da çıkış rampasının olduğu yer. Bütüne şerh düşüldüğünü hatırlatmak isterim. Bununla ilgili proje hazırlanırken Sit Kurulu’na başvuru yapıyorsunuz, ona göre bir ruhsat hazırlığı yapılıyor. Zemin etüdü ile ilgili SİT bize, ‘altında tarihi yapı çıkarsa güçlendirme yapamazsınız’ diyor. Oranın altından bir şey çıkmama ihtimali bize mantıklı gelmiyor. Teknik elemanlarımız güçlendirme maliyetini hesaplayabiliyorlar. Güçlendirdiğiniz zaman yüzde 35 kapasite kaybı çıkıyor. Güçlendirme için kabul edilen ekonomik sınır yüzde 40’tır, bu genel kuraldır. Hesaplamalarla yüzde 64,12. Toplam yapım maliyetinin yüzde 64,12’dir. Yıkmayalım dedik, acaba güçlendirme olabilir mi diye araştırma yaptık. Bakanlık ‘proje yapabiliyorsanız yıkmayın’ diye yazı yazdı. Daha önce güçlendirme seçeneği yoktu, biz araştırma yaptık. Arkeolojik SİT alanında olması, ekonomik sınırın üzerinde olması, kapasite düşmesi gibi sebeplerle fizibil olmadığı anlaşıldı. Biz buraya İzbb adına 500 milyon TL harcayıp başarılı olmayan bir güçlendirme için doğru bir yöntem görmüyoruz. Lütfen diğer kurumlar da bunu üstlensinler. Devletin çok büyük kurumları, bizden daha zenginler. Kamuoyu önünde açık teklif yapıyoruz, Vakıflar Genel Müdürlüğü güçlendirme yapmak isterse biz onlara kesinlikle engel olmayacağız. Yapabiliyorlarsa projeyi hazırlasınlar biz de yıkmayalım. Konak Kaymakamlığı’ndan devamlı yazılar geliyor, burayla ilgili işlem yapın suçlu olacaksınız diyor.
AK PARTİLİ KOCABAŞ: PERFORMANS ANALİZ RAPORU YAPILMAMIŞ
Gündem dışı konular konuşulurken otopark konusu yeniden gündeme geldi.
Söz alan AK Parti Gaziemir Meclis Üyesi Nail Kocabaş, gündem dışı konuşmada konuyla ilgili söz alarak, “Sizin açıklamalarınızda yapının 4 bloktan oluştuğu ve 3 blokun riskli olduğu raporlarda açıklanmıştır. Burayla alakalı bilirkişi raporu var. Raporda güçlendirilebilecek kanaatine varılmıştır diyor. Performans analize ihtiyacı var diyor. Riskli yapı tescil yönetmeliği ayrı, performans analizi başka bir şeydir. Zemin kattan yapılmış riskli yapı tespiti ayrı, performans analizi zemin etüdü ve her kattan analiz ister. Performans analizi yoktur bu binada. Yerinde inceledim, üst katlardan kesinlikle analiz uygulamaları yapılmamış. Esnaf üst katlardan çalışma yapılmadığını söylüyor. Zemin etüdü zaten yapılmamış” dedi.
‘ÇIKARILAN MALİYET GERÇEK MALİYET DEĞİLDİR’
Kocabaş, cümlelerine, “24/10/2024 tarihinde kurulun bir kararı var. Bu kararla güçlendirmenin yapılabileceği ifade edilmektedir. 5 Mayıs 2024 tarihinde yıkanacağınızı ifade ettiniz. Mahkeme kararı yapının riskli olduğuna dair alınan bir karardır. Buradaki hak sahipleri bir araya gelip güçlendirme kararı alabilir. 26 Mayıs 2024 tarihinde yıkmayacağız dediniz. Başkanlığın paydaşlara yazısı var. Muvafakat verin işlemleri yürüteceğim diye yazınız var. Bu otoparkın zayi olmaması yönünde görüşümüz var. Bu binayı yıktığınızda yenisini yapamıyorsunuz. Gelin burayı yıkmayın, güçlendirme yolunda nasıl bir yol bulursunuz bilmiyoruz ama bu binaya performans analizi yapılmadı. Kimse bu maliyeti gerçek maliyet olarak ifade edemez. Ön çalışma ile tahmini maliyet hesabı yapılmıştır ama bu gerçek maliyet değildir” ifadeleriyle devam etti.
BAŞKAN TUGAY: BİNA ÇÖKSE SORUMLULUĞU ALABİLECEK MİSİNİZ?
Başkan Tugay, Kocabaş’ın ifadelerine, “İtirazınız biraz esasta, bu bina riskli değil diyorsunuz. Mahkemece onaylanmış ve tapuya tescil edilmiş. İşin başına dönmekten bahsediyorsunuz. Zemin katlardan karot alma benden önce yapıldı. Siz de hatalı bir işlem yapılmış diyorsunuz. Yasal mevzuat ne diyorsa onu yapmalısınız. Sizden başka kimse ‘bu bina riskli değil’ iddiasında bulunmadı. Riskli yapı kararının hangi şartlarda alındığını biliyoruz. Ciddi bir depreme maruz kalsak, bu bina çökse bunun sorumluluğunu alabilecek misiniz? Güçlendirme değerlendirmesi ile maliyeti hesaplanabiliyor. Ciddi bir maliyet çıkıyor. Bunu Büyükşehir Belediyesi karşılasın diyorsunuz. Bütün sorumluluğu bize yıkmak adil bir yaklaşım değil. Tahminler üzerinden bu görüşe katılmıyorum” diyerek cevap verdi.
AK PARTİLİ KOCABAŞ: ÇALIŞMALAR MÜHENDİSLİK İLKESİNE AYKIRI YAPILMIŞ
Kocabaş, Başkan Tugay’ın cümlelerine, “İfadelerimin düzeltilmesini istiyorum. Riskli yapı ile performans analizi farklıdır. Bir blok risksizdir. Binanın gerçekten güçlendirmesiyle ilgili hesaplar reel olarak yapılsa belki maliyetler daha düşük çıkabilir. Bina riskli değil demiyorum. Bu binayı güçlendireceğiz diye siz söylediniz. Performans analizini tam yapalım. Risksiz bir yapı içeride varken belki daha az maliyetle çıkarabiliriz. Bu tespitler mühendislik ilkesine uygun olarak yapılmamıştır. Üst katlarda çalışma yapılması gerekir” diyerek karşı çıktı.
BAŞKAN TUGAY: MEVZUAT VE HUKUKA AYKIRI KONUŞUYORSUNUZ
Başkan Tugay ise şunları söyledi:
Ortada bir mevzuat ve hukuk var, buna aykırı konuşuyorsunuz. Kişisel görüşünüz olabilir ama belediye mevzuata göre karar alıyor. Benim söylediklerimi bana anlatmayın. Biz bu binayı zaten yıkmak istemedik. Riskli yapı kararı bizden önce alındı. Burayı yıkmama seçeneği varsa burayı yıkmayalım istedik. Bakanlıktan gelen güçlendirme projesi yapın üzerine sevindim. İyi niyetle yıkmayacağız dedim. Binayla ilgili imkan tanımayan bir durum varsa mecburen bu kararları almak zorunda kalıyorsunuz. Burada daha fazla hisse sahibi yapabiliyorsa güçlendirme projesi yapsın. Kaymakamlık bize yıkın dedi. Bu siyasi bir konu değil. Keyfiyetle verilmiş bir karar gibi bahsetmeyiniz.
TUGAY’DAN BÜROKRATLARA TALİMAT: YARIN YAZILARI YAZIN
Başkan Tugay gelen eleştiriler sonrasında bürokratlara dönerek, “Arkadaşlar yazıyı yarın yazın. Yazı yazmak kolay. 5 tane yazı yazın. 2’şer tane yazı yazın. Muvafakat yazısını yarın yazın” dedi.
GÜNDEME GETİRDİ SÖZ VERİLMEDİ… ‘ÜST KAT ÜVEY EVLAT MI?’
Başkan Tugay meclisi erken terk etti. Başkan Tugay’ın meclisi terk etmesinin ardından konuyu gündeme getiren Bayraklı Bağımsız Meclis Üyesi Latif Aydemir isyan etti. Mecliste üst katta bulunan ve konuyu gündeme getirmesine rağmen kendisine söz verilmemesine tepki gösteren Aydemir, ”Sürekli söz istedim. Aylar öncesinde de ben gündeme getirdim. Otoparkla ilgili rica ettim söz almak istedim, söz vermediniz. Elimi kaldırmaktan koluma kramp girdi. Merdivenlerin üstü üvey evlat mı? Sorunun muhatabı benim, bana söz vermiyorsunuz. Herkes konuştu bir ben konuşamadım. O kadar söz istedim. Siz bizi seviyor gibi davranırsanız, biz de inanır gibi davranırsınız” dedi.
İzmir Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Zafer Levent Yıldır ise, “Üst katlar üvey evlat değildir” diyerek Aydemir’e söz verdi. Aydemir, “Bundan sonra ne anlamı ver ki?” diyerek tepki gösterdi.
