Servisçilerin başkanı Bostancı: Hacı yolu bekler gibi okul açılışını bekledik

EGEDESONSÖZ- İzmir Otobüsçüler ve Umum Servis Araçları İşletmecileri Odası Başkanı Hasan Basri Bostancı, SONSÖZTV’de Gazeteci-Yazar Muhittin Akbel’in programına konuk oldu. Pandemi döneminde yaşadıkları zorluklardan bahseden Bostancı, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nde alınan zam kararı ve diğer tartışma konularında değerlendirmelerde bulundu.

Bostancı, pandemi nedeniyle 17 aydır kontak kapamış durumda olan servisçilerin 6 Eylül’de tekrar hizmete başlayacak olmasıyla ilgili konuşarak “Bugün okulların uyum günü ve yeni bir dönem başlıyor eğitimde. Çocuklarımıza başarılar diliyorum. Uzun bir süredir okuldan uzak kaldılar, bizler de bugünleri bekliyorduk. Çocuklarımızla aynı heyecanı yaşıyoruz. Türkiye’de ilk etapta en fazla mağdur olan sektör olduk. Bizlerle beraber okul kantinleri ve kırtasiyeler de çok fazla etkilendi... Hacı yolu bekler gibi bu günleri bekliyorduk. Araçların altında ot bağladı. Esnafımız çok zor günler geçirdi; araçlarını, kasalarını sattı; sanayilerde yevmiye usulü çalıştı. Hayat hem pahalılaştı hem de bütün sektörler ekonomik kriz içine girdi. Bizim sektörümüzde arabanın tekerinin dönmemesi çok önemli, evlerimize yemek değil, ekmek parası götüremez duruma gelmiştik. Herkes çok dikkat etmeli. Biz bunun bilincindeyiz. Bizim sektörümüzde esnaf çalışacak, okul açılacak ki araba bakımını yaptıracak, diğer esnaf da kazanacak. Herkes birbirine bağlı ve çarkı döndürüyor. Bizim sektörümüz ekonomide omurga işlevi görüyor” dedi ve yeniden bir kapanma yaşanması ihtimaline karşı endişelerini dile getirdi. Bostancı, “Kaygımız var; bilim adamlarına karşı olmak için karşı olanlara sesleniyorum; aşı hassasiyeti göstermelerini rica ediyorum. Biz bütün üyelerimize mutlaka aşı yaptırmalarını ve aşı takvimine göre süreci tamamlamalarını rica ediyoruz” diye konuştu.

ZAM DEĞİL, FİYAT GÜNCELLEMESİ
İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin aldığı UKOME kararı doğrultusunda servis ücretlerine yapılan yüzde 15’lik zam hakkında konuşan Bostancı, “Hayatın olağan akışına baktığımız zaman peynirinden elektriğine kadar her şeyde yüksek bir zam var. Bu zamlara baktığımız zaman taşıma ücretine yapılan ayarlamaya zam denemez. Bu bir fiyat güncellemesi. Bizim ana madde olarak kullandığımız akaryakıta gelen zam yüzde 16-17. Enflasyon ise resmi rakamlarla yüzde 17.5. 2 yıl önce 120 bin liraya aldığımız araçlar şimdi 400 bin lira oldu. Lastikte yüzde 30, yedek parçada yüzde 45 zam var. Sektör olarak temel maddelerimize yüzde 40 üzerinde zam geldi. Bizim burada yapılan ise bu zam oralarının yaklaşık üçte biri” dedi.

EN KISA MESAFE 285, EN UZUN 730!
İzmir Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) ile fiyatların güncellenmesi konusunda pandemiye yönelik önlemler alarak 9 parametre oluşturduklarını belirten Bostancı, “İzmir’de en yakın mesafe ücreti aylık 285 lira. İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin aldığı kararlar doğrultusunda bizler de pandemiye yönelik bir ayarlama yaptık yani. 0-3 km.’lik mesafede öğrencinin haftanın iki günü okula gitmesi durumunda aylık 180 TL, haftanın 3 günü okula gitmesi durumunda 215 TL, haftanın 4 günü okula gitmesi durumunda 260 TL, haftanın 5 günü okula gitmesi durumunda 285 TL ödenecek. En uzun mesafede de 5 gün okula gidildiği takdirde 730 TL. Yani okula gidilemediği takdirde indirim yapılıyor. Şu anda İstanbul’da uygulanıyor bu sistem” şeklinde konuştu.

ÖZEL OKUL SERVİSLERİNE EKSTRA YÜZDE 10!
Özel okulların tarifesinin daha yüksek olduğu iddialarına yönelik konuşan Bostancı, “İzmir her konuda olduğu gibi bu konuda da bir öncülük yaptı, yüzde 10 gibi bir artış yapıldı. 285 lira olan ücret, özel okullarda 345 lira. Buna rağmen çok daha uçuk rakamlar talep ediliyor, bize gelen şikayetleri dinliyor ve yönlendiriyoruz. Burada velilerin araçlarda ‘S plaka’yı, dur tabelasını’ mutlaka kontrol etmesi gerekiyor. Bu fiyatlara herkesin harfiyen uyması gerekiyor” dedi.

KADEMELİ SAAT UYGULAMASINA GEÇİLMELİ!
Yapılan düzenlemelere ilişkin velilerin de esnafın da endişesi olduğunu söyleyen Bostancı, “Herkes kendine göre haklı; esnaflık yapmayan veliler mağdur olduk diyor ama esnaflık yapan da bize hak veriyor. Servisçi esnafı bir nebze daha haklı. Bizim anlaşmalarımızın aylık değil yıllık olması gerekiyor. Bunu nasıl aşabiliriz arayışında 10-15 yıldır anlatıyorum; kademeli saat uygulamasını getirelim dedim. İlköğretim, ortaöğretim, memurların giriş çıkış saatlerini yarımşar saat oynatırsak servisçi esnafı en azından ikinci işi yapabilir. A noktasından b noktasına 45 dakikayken bugün 2 buçuk saat oldu. Bu kademeli saat uygulamasıyla trafikteki herkes rahatlar. Çevre kirliliği açısından ve milli ekonomi açısından çok daha iyi olur” dedi.

BÜTÜN FATURA SERVİSÇİLERE KESİLDİ!
2017 yılının Ağustos ayında,  Henüz 3 yaşında serviste unutulması üzerine hayatını kaybeden Alperen Sakin’in vefatının ardından faturanın bakanlıklar tarafından çıkarılan yönetmelikle gerçek servisçilere kesildiğini söyleyen Bostancı, “O araç servis aracı değildi. Okulun çalışma ruhsatı dahi yoktu. Maalesef iş burada tribüne döndü ve bütün fatura servisçiye çıkarıldı. Biz yıllardır gerek TESK, TÜSAF, TOBB toplantılarında hep görüşlerimizi ilettik. ‘Bu işler yapılırken mutlaka bizlerden görüş alınsın’ dedik. Bu olaydan sonra bakanlıklar hızla bu yönetmeliği çıkardı. Milli Eğitim Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı, Ulaştırma Bakanlığı, Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı bu yönetmeliği çıkaran bakanlıklar. Burada ben izah ettim; getirilen uygulamaların dünyanın hangi yerinde bunların uygulandığını sordum. 3 noktalı emniyet kemeri gibi. Araç imal yönetmeliklerine göre hangi bölgelerde 3 noktalı emniyet kemeri vardır? 3 noktalı emniyet kemeri küçük çocuklarımızın boğazına geliyor, riskleri var. 10 bin fitte bile 2 noktalı kemer kullanılıyor. İlgili birimlerce onaylanmayan hiçbir araç zaten trafiğe çıkmaz.

HERKES İŞİNİ YAPSIN!
Tribüne oynamayı bıraksınlar herkes işini yapsın. Çocuk çantasını koydu diyelim, o zaman sensöre ne olacak? Koridorda uyursa çocuk ne olacak? Biz eğitimle sertifika alan rehber öğretmen koyuyoruz. Biz kameraya karşı değiliz, konulsun ama art niyetli kişi paylaşır mı görüntüleri?  Biz dünyada örneği varsa bakanım gelin birlikte bakalım dedik. Bunları bizden niye istiyorsunuz diye sorduk. Almanya’da tehlikeli madde taşıyan araçlarda yapılanma gerçekleşmiş, geçiş dönemi 12 sene sürmüş... 2018’den önce üretilen araçlarda 4 kamera var, emniyet kemerinin uygulanması ise pek mümkün değil. Orijinal olan araçlarda bile sensörler iptal edilmek zorunda kalınıyor... Bu yönetmelikte payı olanların servisçilikle alakası olmadığını anlattık. Yeni yapılan değişiklikler doğru. 2 nokta kemer yeter diyemem ama uzmanlar kararını bu konuda kararını vermiş. Uluslararası kriterlere uygun olanlar belirlenmiş” dedi.

LİSE MEZUNU BULMAK MÜMKÜN DEĞİL
Servislerde bulunan rehberlerde lise şartı aranmasının doğru bir karar olmadığını açıklayan Bostancı, “Biz bu konuda çok ciddi çalışmalar yaptık. İŞKUR’a müracaat ettik İstanbul’da. Rehber personelliği yapacak ihtiyaç vardı; koca İstanbul’da 1 kişi döndü… Bugüne kadar hep eşler ve çocuklar yapıyordu bu işi. Daha sonra lise mezunu dediler çok sıkıntı yaşadık. Türkiye demek yalnız İzmir, İstanbul, Ankara demek değil. Doğu, güney doğu illeri var. Biz İstanbul gibi yerlerde bile lise mezunu eleman bulamamışız düşünün kırsal da eleman bulabilmek mümkün değil. Biz yıllarca bu işi hiçbir sorun yaşamadan kendi eşlerimiz ve çocuklarımızla yaptık. Öyle bir uygulama geldi ki bu arkadaşlarımız eğitime tabi tutulacak ve sertifika sahibi olanlar rehber personel olarak çalışacak. Maddiyattan ziyade aile ortamının yaşatılma imkanı olacak. Çok daha iyi olacak bu değişiklikte” diye konuştu.

ESNAFIMIZ BÖYLE BİR RİSKİ ALAMAZ
Servis araçlarına getirilmesi planlanan yaş sınırının kesinlikle yanlış olacağını aktaran Bostancı, dünyanın hiçbir yerinde böyle bir uygulama olmadığını belirtti. Eski araçların çok uzun yıllardır hala daha dünyanın pek çok yerinde kullanıldığını vurgulayan Bostancı, Türkiye’de okul servislerinin 6 ayda bir periyodik bakıma girme zorunluluğu olduğunu söyleyerek, “Araçlarımız teknik analizden ve kontrolden geçiyor. Hurda arabalarla taşınmıyor yolcular. Şehirlerarası yolda 21 yaşındaki araç çalışıyor, şehir içinde 10 kilometre gidecek araç için gelen tepkiler tribüne oynamak... Realiteyi iyi okumadan tamamen gerçeklik dışı bilgiler veriliyor. Bugün bir taksi ya da dolmuş, minibüs; aracı arıza yapabilir ve çalışmadığı saatin kaybını yaşar. Ama servis aracı sözleşme yapıyor. O araç sabah işe gitmediği zaman taşıyacağı yolcuların ücretini ödemek zorunda. Esnafımız böyle bir riski alamaz, 6 ayda bir yasa gereği periyodik bakım görüyor. Bizim araçlarımız bakımlı, esnafıma güveniyorum. Biz zaten 18-20 ay çalışmamışız nasıl arabamıza, sağlığımıza bakmayalım?” diye sordu.

PARA TUZAĞI!
Servis şoförleri için aranacak şartlar arasına eklenen mesleki yeterlilik belgesinin zaten servisçilerde bulunduğunu yeni alınacak bir belgenin para tuzağı olduğuna dikkat çeken Bostancı, “Bu konuda süreç uzatılmadı, yeni yasaya göre yasal zorunluluk olarak getirildi. Bizler yıllar önce SRC belgesi aldık. Bu gözden her halde kaçtı. SRC belgemizin üzerinde de mesleki yeterlilik belgesi yazıyor ancak şu anda 5444 sayılı kanuna göre belge almamız isteniyor. Bence bir para tuzağı. Bu kadar servisçinin üzerine gidilmemesi gerekiyor. Ehliyetimiz, SRC’miz, Ruhsatımız, psiko-tekniğimiz, milli eğitim belgemiz var. Her yerimizden bir belge çıkıyor… Bunu oturup tek bir belgede toplayalım. Bu konuda ne gerekiyorsa yapacağım ama inşallah bu ötelenecek. 800 lira bu belge, 200 lira kart parası. Yönetmelik de daha belli değil. Bugüne kadar İzmir’de 3 kişi almış, 15 bin esnaf var... Bunun uygulanması mümkün değil. Belediyemize de sürenin uzatılması talebini ilettik. 10-20 yıllık şoföre yanaşmasını mı öğreteceğim? Yeni mesleğe girecek olan arkadaşlara tek bir belgeye dönüştürülerek verilebilir…” dedi.

CHP’Lİ BEKO’YA ÇAĞRI
Cumhuriyet Halk Partisi İzmir Milletvekili Kani Beko’nun yeni yönetmeliğe yönelik açıklamalarını değerlendiren Bostancı, “Vekilimizin kaygılarının olduğunu öğrenmiş olduk fakat ben tüm velilerimize seslenmek istiyorum; merak etmesinler, çocukları emin ellerde. Bütün okul servis araçları diğer taşımacılık araçlarından farklı olarak 6 ayda bir muayene ediliyor. Eskiden ahbap çavuş sistemi vardı muayenelerde ancak şu anda buna kesinlikle izin verilmiyor. 21 yaş uygulamasının da 3-5 kilometre arasında çalışan araçlar için kaldırılacağını düşünüyorum. Sensör ve emniyet kemeri konusunun uygulanmayacağına eminim. Vekilimizin kaygılarının giderilmesinde de yardımcı oluruz. Dünya standartlarında araçlarımızda aranan vasıflar vardır, bunlar olmadan araçlarımız trafiğe dahi çıkamaz. Araçlarımız bakımlıdır, Avrupa’da en kaliteli öğrenci taşımacılığının yapıldığı ülkelerden bir tanesi Türkiye’dir. Ayrıca Kani Bey bizlere destek olursa sevinirim; bizlere bir KDV indirimi yapsınlar, araçlarımızı yenileyelim. Türkiye’nin geleceği olan çocuklarımıza daha konforlu araçlarla hizmet verelim” sözlerini kullandı.

YAŞ SINIRI YÜKSELTİLMELİ
Yeni döneme hazır olduklarını aktaran Bostancı, okul taşımacılığındaki yaş sınırına dikkat çekerek, “20 aydan beri çalışmamışız. Her şeyimiz hazır, bugünleri 4 gözle bekledik. Şoförlerde 61 yaş gibi bir iddia vardı ama öyle bir olay yok. 66 yaşından gün almamak gerekiyor okul taşımacılığı yapabilmek için. Bu yaşın da biraz daha yukarı çıkarılması yönünde teklifimiz var. Dünya kriterlerine göre ömürler uzadı. Bu arkadaşlarımız her sene tam teşekkülü bir hastaneden rapor alsınlar. Doktorlarımız için uzatılan yaş sınırlamasını şoförlerimiz için de istiyorum” dedi ve sözlerine okulların açılmasına yönelik İçişleri Bakanlığı’nın yayınladığı genelge hakkında konuşarak, “Bizlerde herkes aşısını yapıyor. Esnafımla gurur duyuyorum. Pandemide gönüllü seferberlik ilan ettik. Okullar kapanırsa perişan oluruz düşüncesiyle herkes aşısını yaptırıyor” diye konuştu.