Sayıştay'dan ESHOT'a uyarı: Toplu sözleşme kanuna aykırı!

Metehan UD / EGEDESONSÖZ –İzmir Büyükşehir Belediyesi şirketlerinden ESHOT’un 2021 yılı denetim raporu yayımlandı. Raporda yer alan mali tabloya göre ESHOT’un  1 milyar 309 milyon 685 bin 50 liralık gelirine karşın giderinin  1 milyar 636 milyon 539 bin 399 lira olduğu kurumun geçen yıl  326 milyon 854 bin 348 lira zarar ettiği belirtildi.

‘Devreden Katma Değer Vergisi Hesabının Gerçek Durumu Yansıtmaması’ başlıklı bulguda şirketin geçmiş yıllarda giderleştirmesi veya aktifleştirmesi gereken katma değer vergisini indirim konusu yaptığı ve bu nedenle Devreden Katma Değer Vergisi (KDV) hesabının gerçek durumu yansıtmadığı görüldüğü ifade edildi.

Bulguda “Kamu İdaresi cevabında, bulguya iştirak edildiği ifade edilmekle birlikte İdarenin faaliyet konusu ile doğrudan ilişkisi olmayan giderlere ait KDV’nin anılan hesaplarla ilişkilendirilmeyeceğini ifade etmesine rağmen yapılan incelemede, İdare tarafından geçmiş yıllarda giderleştirilmesi veya aktifleştirilmesi gereken katma değer vergisinin indirim konusu yapıldığı ve bu nedenle 31.12.2021 tarihli bilançoda 190-Devreden KDV Hesabının 216.258.274,19 TL bakiye verdiği anlaşılmakla birlikte, anılan bedelin ne kadarının indirim konusu yapılması gerektiği tespit edilememektedir. Bu nedenle, 2021 Bilançosunda yer alan 190-Devreden KDV Hesabı 216.258.274,19 TL kadar hatalı bilgi sunmaktadır” ifadeleri yer aldı.

DEVİRLER BAKANLIĞA SORULMADI
‘Taşıt Devirlerinde Hazine ve Maliye Bakanlığından Uygun Görüş Alınmaması’ başlıklı bulguda da 021 yılında 103 adet taşıtın devir yapıldığı ancak bunların devrinde Hazine ve Maliye Bakanlığından uygun görüş alınmadığı ifade edildi.

‘SÖZLEŞME MEVZUATA AYKIRI’
‘Sosyal Denge Sözleşmesine Konusu Dışında Hükümler Konulması’ başlıklı bulguda da ESHOT Genel Müdürlüğü ile Tüm Belediye ve Yerel Yönetim Hizmetleri Emekçileri Sendikası (TÜM BEL-SEN) arasında akdedilen toplu sözleşmede sosyal faaliyet, ücretli izin, belediye imkânlarından yararlanma, belediye organlarına gözlemci olarak katılma gibi konularda düzenlemeler yapıldığı ifade edildi.

Bulguda bu maddeyle ilgili “ESHOT Genel Müdürlüğü ile TÜM BEL-SEN arasında imzalanan ve yürürlük süresi 01.01.2021 ile 31.12.2021 tarihlerini kapsayan Toplu İş Sözleşmesinin bazı maddelerinde mevzuata aykırı hususlara yer verildiği görülmüştür.  688 sayılı Kanun hükmünden açıkça anlaşılacağı üzere, sosyal denge sözleşmelerinde belediye başkanı ile sendika temsilcisi sadece ödenecek olan sosyal denge tazminat tutarını kanuni sınırlarda tespit etmek üzere yetkilendirilmiştir. Bunun dışında sözleşme hakkını toplu sözleşme gibi düşünmek ve sözleşme metnine yetkilendirilen husus dışında başkaca hükümler koymak mümkün bulunmamaktadır. Sonuç olarak; bundan sonra imzalanacak sözleşmelerin mevzuatta belirtilen usul ve esaslara uygun olarak yapılması ve sosyal denge tazminatı sözleşmelerinde, sosyal denge tazminatının tutarının belirlenmesi ve uygulanmasına ilişkin hükümler dışında herhangi bir hüküm konulmaması gerekmektedir.” denildi.

‘YILLIK İZİNLER KULLANDIRILMADI’
‘İşçilerin Yıllık Ücretli İzinlerinin Kanuna Uygun Olarak Kullandırılmaması’ başlıklı bulguda da “ESHOT’da çalışan işçilerin sosyal hakları olan yıllık ücretli izinlerinin zamanında düzenli olarak kullandırılmadığı ve bu nedenle birikmiş yıllık izin sürelerinin bulunduğu ifade edildi.

Bulguda “Yapılan incelemede ESHOT’da sürekli işçi olarak görev alan 2.423 işçiden 2.283’ünün 31 ile 99 gün arasında, 137’sinin 100 ile 199 gün arasında, 3’ünün 200 ile 299 gün arasında kullanmadığı izinlerinin olduğu tespit edilmiştir. Bu işçiler emekli olduklarında veya herhangi bir şekilde iş akitleri sona erdiğinde mevzuat hükümleri gereği yıllık izin hakları işçinin son ücreti dikkate alınarak izin ücreti ödeneceğinden idareler açısından öngörülemeyen giderlerin ortaya çıkmasına neden olacaktır” denildi.