Sayıştay'dan Büyükşehir'e kooperatif ambargosu!

Oktay GÜÇTEKİN / EGEDESONSÖZ -  İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, kentteki üretici kooperatiflerinin temsilcileri ile bir araya geldi. 

Tarihi Havagazı Fabrikası’nda gerçekleştirilen toplantıda İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, kooperatiflerden ürün alımının Sayıştay kararı ile durdurulduğunu açıkladı.  Soyer, Sayıştay’ın İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin 2022 yılı için hazırladığı raporda kooperatiflerden yapılan doğrudan alımlara dikkat çekerken alımların ihale usulü ile yapılması gerektiğinin vurgulanmasına tepki gösterdi.

ÜZÜCÜ BİR GELİŞME İLE SİZLERLEYİZ
Sözlerine 'kötü haber' ile bir araya gelindiğini belirterek başlayan Başkan Soyer, “Biz hep güzel haberler ve müjdelerle sizlerle buluşmak istedik ancak bugün sizlerle üzücü bir gelişmeyi paylaşmak için buradayız. Sayıştay Başkanlığı 2022’de belediyemizde yaptığı denetleme sonucu bir denetim rapor düzenledi ve bu rapor İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne gönderildi. Bu raporda İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılan kooperatif mal alımlarının kamu ihale kanunun 3-a başlıklı kapsamında olmadığı rekabet, eşit muamele, kamu denetimi gibi ilkelerle ihale usulü ile yapılmasını tarafımıza bildirmiştir. Bu kapsamda kooperatiflerden işlenmiş ürün alımı gerçekleştirmeyeceğiz, 4734 sayılı kanun açık ihale ile mal alımı gerçekleştirileceği görünmektedir. 2015-2018 yılları arasında 15 kooperatiften 438 milyon TL'lik alım gerçekleştirmişiz” dedi.

SAYIŞTAY 'İHALE İLE AL' DİYOR 
Sayıştay Raporu’na ateş püsküren Soyer, “Biz bu ürünleri sizlerden satın alırken ürünlerin elde kalmasını, dökülmesini engellemek istiyoruz. Hem ihtiyaç sahibi vatandaşlar ile buluşturuyoruz. Şimdi diyor ki sen ürününü sadece dökme olarak satabilirsin. Yani sütünü bidonla, yağını varille satarsın.Biz dedik ki ürünü işlemek lazım. Dalından toplanan ürün para etmiyor. Mandalinayı o yüzden kuruttuk, domatesin o yüzden salçası yapılır. Ürünü işlemedikten sonra üreticiye para kazandırmaz. Ancak bize diyor ki ürünü işleme. Ne olacak bu kadar yatırım? Kooperatifler tesisler kurdu. Şimdi bu tesisileri çalıştırma diyor. Çünkü piyasa seviyesindeki büyük şirketlerle rekabete gir diyor. Büyük şirketlerle rekabet etmenin imkanı olmadığını herkes biliyor. Sen ihaleye gireceksin, büyük şirket gelecek ve ihalede üstünden geçip gidecek. Peki bunu niye yapıyor? Niye bu noktaya geldik? Hikayenin arka planında bir iz var. 2006 yılında yerel tohumun satışını yasaklayan bir kanun çıkardılar.  2016 yılında 16 bin köyü kapattılar. Neden? Çünkü diyorlar ki tarım küçük çiftçinin işi değildir. Tarım büyük ölçekli sanayi firmalarının işidir. Siz bırakın köyünüzü işinizi, gidin şehirde gecekonduda oturun, ucuz işgücü olun diyorlar. Bırakmayacağız. Sizi yalnız bırakmayacağız!  5 yıldır İzmir’de ilmek ilmek ördüğümüz başka bir tarım politikasına darbe yapılmıştır” ifadelerini kullandı.

ASLA BUNDAN VAZGEÇMEYEĞİZ
Hükümetin kararına rest çeken Soyer, “Biz asla bundan vazgeçmeyeceğiz. Belediyenin kooperatiflerden alarak yoksul mahallelerinden dağıttığı süt kuzusu Sayıştay eli ile durdulmuştur. Ancak göreceksiniz ki buna teslim olmayacağız. Kanunların meşrutiyeti kamu vicdanından geçer. Kimsenin kamu vicdanını zedeleyecek kanunu yorumlanmasına izin veremeyiz. Kamu vicdanı yaralanmıştır. Buna izin vermeyeceğiz. Ne çocuklarımızı sütsüz, ne de kooperatiflerimizi öksüz bırakmayacağız. Süt Kuzusu projesinde diğer tarımsal destekleri de sonuna kadar devam ettireceğiz. Ben gücümü halktan ve haktan alıyorum. Yok öyle yağma. Ben sizin alın terinizden ve emeğinizden asla vazgeçmem. Siz bu memleketin geleceğisiniz. Yeni bir yol bulmaksa bulacağız, yeni bir yol açmaksa açacağız. Bir bedel ödeyeceksek de ödeyeceğiz. Umurumda değil. İstedikleri bedeli ödetsinler. Sizi enflasyona ezdirmeyeceğiz, yoksulluğa mahkum etmeyeceğiz. Ürünün karşılığını alması için sonuna kadar mücadele edeceğiz. Hiçbirinizin endişesi olmasın. Ne kadar vahim bir tablo ile karşı karşıya olduğumuzu en iyi sizler biliyorsunuz. Trilyoner olmadılar ancak yüzlerce köylüsünün karnını doyuracak kooperatifçiliği yıllardır yürütüyorlar. Sayatış’ın yaptığı denetimde kamu zararı tespit edilmemiş.  Kanunlar meşruiyetlerini kamu vicdanından alırlar. Kanun böyle yorumlanamaz. Kanun yorumunda başka bir bakış açısına ihtiyaç var. Birileri bu bozukluğu görmeyebilir ancak biz göstereceğiz. Biz sonuna kadar bu mücadeleyi vereceğiz. Hazır mısınız? Ben önünüze düşmeye varım, sonuna kadar bu yolu takip etmeye varım, ancak arkamdan gelecek misiniz? Yolumuz çetrefilli olabilir. Hazır mısınız? Ben sonuna kadar sizinle hazırım. dedi.

ÇOK KIZGINIZ
Böyle bir raporun çıkmasından dolayı üzgün olduğunu belirten Soyer, “Çok üzgünüz. Çok kızgınız. Yani hakikaten çok üzücü. Yani bu üretici nasıl çıkacak. Büyük şirketlerle nasıl o ihaleye girip o sütünü satmayı başaracak? Yani mümkün değil. Olmaz böyle bir şey. Bir de üstelik işleme diyoruz yani. O ürünü işleme diyor. Ya olabilir mi? Biz tam tersine aman ürünü işlesin. Katma değerini yükseltsin. İşte zeytinyağı çıksın, domateste salçasını yapsın diyoruz. Katma değerini büyütecek işler yapmıştır. O da diyor ki işleme. Yani ya akıl alacak gibi değil” diye konuştu.

ASLA YILMAM
Soruşturmaların ardından böyle bir kararın alınmasını nasıl değerlendirdiğinin sorulmasına yanıt veren Soyer, “Onlara buradan net söyleyelim. Asla vazgeçmem. Asla yılmam. Asla korkmam. Benim o yanımı pek bilmiyorlar. Asla vazgeçmem. Onu net söyleyeyim” dedi.

NEPTÜN SOYER: BEN ALKIŞLAMIYORUM
Köykoop Başkanı Neptün Soyer, “Dökme yapalım diye böyle bir Sayıştay kararı aslında projeyi çok da kıymetli bularak, ama ihaleye çıkmamız gerektiğini söyleyen bu hükümet buğday üretiminde ithalat yapıp makarna üreterek dünya piyasasındaki en büyük payı aldığını iddia ediyor. Sen kendin büyük firmalara buğdayı ithal ettireceksin, bana da ürettirmeyeceksin, sonra o firmaların makarna yaparak ‘ne kadar kazandı’ ile alkış alacaksın. Ben seni alkışlamıyorum!” diye konuştu.