Oda itiraz etmişti… Mahkemeden Narlıdere’deki o plana onay!

EGEDESONSÖZ - TMMOB Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi tarafından yargıya taşınan Narlıdere ilçesi sınırlarında kalan ve 6306 sayılı Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında riskli alan ilan edilen Atatürk,  II. İnönü,  Narlı ve Çatalkaya Mahallerine ilişkin Narlıdere Belediyesi tarafından hazırlanan 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı iptal davası ile ilgili yeni gelişme yaşandı.

Dosyayı inceleyen İzmir 3. İdare Mahkemesi Narlıdere Belediyesi tarafından hazırlanan ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından askıya çıkarılan imar planları ile ilgili mahkeme kararını verdi. Mahkeme bilirkişi heyeti doğrultusunda Şehir Plancıları Odası’nın talebini reddetti.

Mahkeme kararında “Dosyada bulunan bilgi, belgeler ile bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden; her ne kadar bilirkişi raporunda ibadet ve belediye hizmet alanlarında iyileştirme gerçekleştirilmemiş olduğunun belirtildiği ancak plan kararlarında nüfus büyüklüğünün artırıldığı, eğitim alanı, yeşil alan, sağlık alanı, sosyal-kültürel alan ve teknik altyapı alanlarının artırıldığı görüldüğünden ve her tür ve ölçekteki planlama işlemlerine esas teşkil edecek standartları belirlemeye ve gerek görülmesi hâlinde bu standartları plan kararları ile tayin etmeye yetkili olduğu bu durumda salt ibadet alanlarında meydana gelen küçük miktardaki azalma ile kamusal kullanım olan belediye hizmet alanındaki azalmanın planı kusurlandırıcı nitelikte olamayacağı, plan açıklama raporunun 68 ve 71. sayfalarındaki verilerin tutarsız olduğunun ve 1/5000 ölçekli planda alan kullanım kararlarına yer verilmediğinin belirtilmesine karşın verilerin tutarsız olmasının sehven yapılan bir yanlışık olması ve 1/5000 ölçekli plan kullanım kararlarıyla uygulama yapılamayacak olması dikkate alındığında dava konusu dava konusu planlarda şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve kamu yararı yönünden hukuka aykırılık görülmemiştir.” ifadeleri yer aldı.

HAK SAHİPLERİNİN DAVASI SÜRÜYOR
Narlıdere’deki kentsel dönüşüm süreci hakkında Son Söz TV’de Gazeteci Fatih Yapar’a açıklamalarda bulunan Belediye Başkanı Ali Engin “ Biz yaklaşık 2 yıl önce planlarımızı Bakanlığa sunduk, kesinleşti, onaylandı. Sonrasında Şehir Plancıları Odası ve hak sahipleri dava açtılar. Şehir Plancıları Odası’nın kurumsal olarak açtığı davayı kazandık. Onlar yeterli donatı alanı yok diyorlardı ama yüzde dönüşüm alanının yüzde 50’sini yola, yeşil alana, okula, sağlık ocağına, ibadet yerine. O konuda mahkeme bir hukuka aykırılık bulmadı. Normalde yüzde 45 ama biz daha fazlasını terk ettik. Biz 5 kat verdik, 1,7 emsal verdik evet etrafına göre biraz yüksek, etrafındaki imar parselleri 1 ve 1,2 emsal, ona da bir itiraz yok.” dedi.  

‘VATANDAŞ ALACAĞI DAİREYİ SORUYOR’
Vatandaşın kentsel dönüşümden beklentilerini de dile getiren Başkan Engin “Vatandaşın sorguladığı konu kaç daire alacağı. ‘Ben kaç daire alacağım’ diye soruyorlar. Biz de arsanızın değeri ne kadarsa aynı oranda alacaksınız. Bir kısmı yapım maliyetine gidecek, bir kısmını da hepinize dağıtacağız. Arsa büyüklüğünü dikkate alacağız, başka bir hiçbir kriter olmayacak.  Sadece arsayı üzerindeki enkaza da bir değer biçeceğiz. Hiç tapusu olmayanlara da düşük maliyetlerle, uzun vadeli taksitlerle ev alacağız. Belediye neden kentsel yenileme yapmıyor diye sorgulanabilir mi? Biz 1,7 emsal değil de 2 emsal versek ne olacak. Vatandaşların açtığı davalar devam ediyor diye daha kazma vuramadık. Mahkemenin davaları birleştireceğini düşünüyorum. Yerel mahkemenin kararını bekliyoruz.” ifadelerini kullandı.

‘200 DAİREDEN VAZGEÇTİK’
Mahkeme kararının kesinleşmesinden sonrası uzlaşı ve 18 plan sürecini başlatacaklarını belirten Engin “Henüz vatandaş bizimle uzlaşmadı. Biz vatandaşın bizimle uzlaşmasını bekliyoruz. Vatandaşın dava bitsin planı bozdururuz beklentisi var. Bu da uzlaşma sürecini etkiliyor. Yüzde 100 olmasa bile yüzde en azından 70’yle uzlaşmayı hedefliyoruz. Ben vatandaşları tedirgin etmek istemem ama kendileri evlerinin güvenliğinin ne halde olduğunu biliyor. Davalar lehimize sonuçlandıktan sonra, 18 uygulamasını yapacağız. Adalarımızı da oluşturduktan sonra eğer uzlaşırsak inşaat ihalelerine çıkacağız ve hızla da bitireceğiz. Narlıdere talep gören bir yer. Dolayısıyla belediye bir rant peşinde değil. Zaten dönüşüm alanındaki 30 bin metrekare arazimize de hiç evi olmayanlar lehine kullanacağız. Belediye oradan bir 200 daire alacakken vazgeçeceğiz. Milyar değerindeki konutlarımızı bu iş için harcayacağız.” dedi.

50 METREKARE EVDE OTURABİLİRİM
Dönüşüm süreçlerinde suçlu aramaya gerek olmadığını belirten Başkan Engin şunları söyledi:

“Kentsel dönüşüm imar planlarını hükümetle beraber onaylamış bir belediye başkanı olarak şunu söyleyebilirim, bir suçlu aramaya gerek yok. O sorunu çözmüyor. Karşılıklı 30 yıldır İzmir’de bunu yapıyoruz. Bu sadece yerel yönetimin ve genel yönetimin çözeceği bir şey de değil.  Siz eğer o araziler de yaşayanları ikna edemezseniz, belediye nasıl çözecek ya da hakkını yemeyelim ki hükümet nasıl çözecek? Vatandaş 5 bin konut yetmez, 15 bin konut yapalım derse, ne yapacağız? Yapacak mıyız? O daha büyük felaket olur. Nüfusu, riski, yoğunluğu katı artırırız.  Yerinde dönüşüm dediğimiz dönüşüm, makul, bilime, akla ve şehirleşmeye uygun bir yerinde dönüşüm olmalı. 20 kat ver yerinde dönüşüm yap olur mu böyle şey?. Orada oturanların hakkı yenmeyecek ekonomik anlamda birde devlet kontrolünde olacak. Ya bakanlık ya belediye… Ancak benim dediğim başka bir şey, imar artışı ve rant beklentisi ile bu iş çözülmez! Bizden de hükümetten de bu isteniyor. Aşırı emsal artışı isteği bu sorunu çözemeyiz. 1 gecekondusuna 5 kat isteniyor. İstanbul bunu yaptı ve sonuçlarını yaşıyor. Biz İstanbul olmak istememeliyiz, burada odalar da haklı, aşırı imar yoğunluğu şehri yok eder! İstanbul’da olduğu gibi. Bir arsa vardır, onun yüzölçümü, imar hakkı ve değeri vardır. Sadece gecekondularda değil apartmanlarda da bu sorunu yaşıyoruz. 150 metre dairesi vardır. Küçültsün, daha küçük dairede otursun. Devlet bütün binaları yapabilir mi? Vatandaş hakkına razı olacak. Japonya’da Toyoto fabrikasının sahibi 75 metrekare evde yaşıyor. Kültürleri öyle. Ben 100 metrekare evde oturabilirim, 50 metrekarede oturabilirim. Ama imkanım varsa başka bir şey. Ben 50 metrekare güvenli bir evde çok rahat oturabilirim. Sözüm parası olan vatandaşa değil, kentsel dönüşüm için imkanı olmayana, 30 yıl borçlanana diyorum. Daha küçük evde oturacaksınız ya da ülke olarak bu kabusu görmeye devam edeceksiniz.  Sadece belediye, hükümet değil, hep beraber çözeceğiz, iyi yönetileceğiz. Yoksul bir ülke, bu kadar demiri, çimentoyu nereden bulsun. Nasıl bu kadar konutu yenileyeceğiz. Bina yıkımlarında tek suçlu müteahhit ya da mühendis değildir.

EVKA’LARI ÖRNEK GÖSTERDİ
Gecekondulaşmaya karşı yapılan EVKA projelerini örnek veren Başkan Engin “İzmir’deki gecekondular neden yapılmış.  Yoksul insanlar gelmiş, barınma sorunlarını gidermek için şehir içerisinde gecekondular inşa etmişler. Bölgede yoğun olarak var olan sanayi kuruluşlarının iş gücü ihtiyacını karşılayabilmek için göçtükleri bölgede gecekondulaşarak yaşam sürmüşler… Yani siz onlara imar planı yaptınız ya da onlara uzun vadeli kredi imkânı tanıdınız da onlar gecekondular da yaşamaya devam mı etti? Mesela İzmir’de EGEKENT ve EVKA’lar harika örnek projelerdi. Çakmur ve Özfatura dönemlerinde yapılan bunlar örnek projelerdir. Aslında günün sonunda bunlar gecekonduyu önleme projeleridir.  Çünkü gecekondu yapan insanların erişebileceği, bütçesinin yeteceği kadar taksitler yapıldı. Arsası bedavaydı. Mesela bugün, İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin geçmişteki çalışmalarını hep örnek veriyorum… Şuan da mesela, Bayındır, Selçuk tarafında bulunan yeni otoyol ve Çandarlı tarafında ya da Menemen tarafında imara uygun yerler belediyeye yeniden tahsil edilerek bu vatandaşların kullanabileceği depreme dayanıklı binalar inşa edilse…” dedi.

‘YENİ ALANLAR İMARA AÇILMALI’
Hazine’nin Türkiye’de toprak ağası olduğunu dile getiren “Hazine Türkiye’de toprak ağası. Daha önce sizde de büyükşehir meclisinde de söylemiştim bu projeyi. Bu alanlar imara açılmalı ve belediyeye bu arsalar bedavaya verilse, belediye de kentsel dönüşüm alanlarında yıkmaya çalışmasa. Ben buradan; Bergama tarafı, Menemen Türkeli tarafı Otoyoluna cephe 100 bin konut yapıyorum. Bayındır ve Selçuk tarafında da 100 bin konut yapıyorum. Bunları da maliyetine veriyorum, alt yapısını da ben yapacağım, yolunu ben yapacağım. Bunun maliyetini yansıtmayacağım, arsa maliyetini yansıtmayacağım dese sorun çözülmez mi? Bu sayede şehir içini de o kadar sıkıştırmamış olursunuz. Vatandaşlarımız bu durumda yerlerinden gösterilen alanlara gitmeli… Bu durumda vatandaşımızı da özendirirsiniz, zorla değil güzellikle vatandaşımızı teşvik ederek bu dönüşüm meselesini bu şekilde çözebiliriz.” diye konuştu.

‘BELEDİYELERE TAHSİS EDİLMELİ’
Orman ve tarım arazisi olmayan arazilerin belediyelere tahsis edilmesi gerektiğinin altını çizen “Bu geçmişte yapıldı. Hükümet EVKA’ları devretti… Buca, Bornova, Menemen ve Çiğli’de, çok ucuza bir işçi gidip ev alabildi belediyeden… Ki nitekim aynen de öyle olarak harika bir proje tamamlandı.   Dolayısıyla kentin her yerini yıkıp yapmak zorunda değilsiniz, bazı yerlerine yeşil alan yaparsınız, mecbur musunuz oraya 10-20 kat ev yapmaya… Yerine, müze ve meydan, üniversite yaparsınız. Bu şekilde de şehrin içini rahatlatırsınız. Burada 5 milyon insan yaşıyor… Çok sayıda eski bina da var. Adıyaman’ın ilçeler dâhil 600 bin nüfusu vardı. Bizim Adıyaman’a göre yağı stokumuz bir tık oradan daha kaliteli olabilir, ama buradaki sorun gecekondu sayımız çok var ve yapı stokumuz eski birde çok yoğun nüfus var. İzmir’de ölüm fazla olur. Çoğu eski ve Deniz ulaşımı ve havaalanımız yeni yapıldı ancak bunlar önemli ulaşım yolları olmasına rağmen tüm bunların hiçbirisi büyük bir yıkımı önleyemez ve yıkımları engelleyemez!” dedi.

‘EN BÜYÜK TOPRAK AĞASI HAZİNE’
Hazine’den belediyelere 100 metrekare arazi bil verilmediğini belirten Başkan Engin şunları söyledi:

“Hükümet bu CHP’li belediye demeyecek… Ve Büyükşehir’e bahsettiğimiz arazileri devredecek! Bugün dünyanın en büyük toprak ağası Türkiye hazinesi, buna hakkı yok. Tarım ve orman arazilerine ve sit alanlarına imar vermeyelim ancak İzmir’deki diğer tüm arazileri imar planlanmasını yaprak hızla belediyelere devredilsin. Belediyelerde uzun vadeli bir ödeme planı çıkararak, maliyeti, uluslararası finans yaparak bunu yapmalı.  İzmir’de 1 milyon konut üreterek bunu yapmalı. Devlet deprem olunca insanlar ölünce TOKİ’ye devrediyor, insanlara satıyor. Tahsis edilmesini istesek de vermezler, bize 100 metre kare arsa vermiyorlar öyle milyonlarca metrekare arsa mı verecekler? Bu durumun örneği yok, pazar yeri imarlı araziyi bile vermiyorlar. Oraları imara açalım, planlayalım.”.

‘10 YIL SONRA İSTANBUL OLURUZ’
‘İzmir’in doğu- batı ekseninde otoyol ve İZBAN ile ulaşım çok kolay ve buna rağmen biz insanları neden şehir merkezine yığıyoruz?’ sorusunu soran Başkan Engin  “Otoyol, tren olmasaydı haklıydınız. Enerji, doğalgaz, yol ve demiryolu var siz neden herkesi Buca’da, Narlıdere’ de Karşıyaka’da ve Çiğli’de oturtmaya çalışıyorsunuz? Buca’nın nüfusu 600 bin olmuş… İki tane girişi var, siz neden herkesi oraya oturtmaya çalışıyorsunuz? Bornova’daki, Buca’daki veya Çiğli’deki danayi siteleri neden hala duruyor? Neden taşınmıyor? Devlet bunu yapmalı, yapabilir. Mevcut alanlarda daha düşük yoğunluklu evler yapılabilir. Rantın bir kısmı mülk sahiplerine aktararak ve şehir dışına ittirerek dönüşüm yapabiliriz. 10-15 kat imar verelim, bir daire verelim de sonumuz bugün İstanbul’un yaşadığı gibi mi olsun? Biz şuandan bu işlemleri yapmazsak 10 yıl sonra şuandaki İstanbul olacağız.  Biz 15-20 yılda bu sorunu çözebiliriz, bir projeksiyon çizebiliriz.” ifadelerini kullandı.

 ‘YAMAÇLARA KAZIK ZORUNLU OLABİLİR’
Narlıdere’nin zemin etütleri ile ilgili de bilgi veren Başkan Engin “Narlıdere’nin zemin iyileştirmelerinde sorun görüyorum.  Önümüzdeki yıllarda bazı bölgelerde kazık çakmak gerekir. Dönüşüm alanı eğimli ve o yüzden orada 5 katla sınır tuttuk. Orada bile kazık çakmak zorunda kalabiliriz. Narlıdere’nin genel olarak bir zemin problemi yok diyebiliriz. Alüvyonla bölge olan Sahilevleri de zaten iki katlı betonarme orada bir risk görmüyorum. Diğer bölgelerimizde de bir sıvılaşma sorunu yok. Yamaç bölgelerde toprak kayması sorunu var ve onu da kazıkla, iyileştirme ile bitirebiliriz.” dedi.