Nobel Edebiyat Ödülü İsveçli Tranströmer'ün

Ödül gerekçesi olarak açıklamada ''Şiirlerinde kullandığı dil, gerçekliğe ulaşmamızda bize bir çıkış yolu sunuyor'' denildi.

 

Şiirleri 50'den fazla yabancı dile çevrilmiş olan İsveçli şair Tomas Tranströmer, çok sayıda yerli ve uluslararası ödül kazandı. Bunlar arasında İtalya'nın klasik şiir ödülü "Premio Nonino" ile Çin Halk Cumhuriyeti'nin "Büyükayı Ödülü" bulunuyor.

Tranströmer 1931'de Stockholm'da doğdu. Babası gazeteciydi. 1956'da Stockholm Üniversitesi Edebiyat fakültesini bitirdi. Afrika, Amerika ve 1954 yılında da Türkiye'ye yolculuklar yaptı. Sayısı altı kitabı geçmeyen eserlerine karşın geniş bir okuyucu kitlesine sahip.

 

Türkçede Tomas Tranströmer

Tranströmer'in Türkçede 'Hüzün Gondolu' ve 'İzmir Saat Üç' kitapları bulunuyor.

 

17 dikter (17 Şiir,1954)

Hemligheter på vägen (Yoldaki Sırlar, 1958)

Den halvfärdiga himlen (Yarı Hazır Gökyüzü, 1962)

Klanger och spår (Tınılar ve İzler, 1966)

Mörkerseende (Karanlıkta Görme/Gece Görüşü,1970)

Stigar (Patikalar, 1973)

Östersjöar (Doğudenizleri,1974)

Sanningsbarriären (Gerçeğin Barikatı, 1978)

Dikter 1954-1978 (Şiirler 1954-1978; 1979)

Det vilda torget (Vahşi Meydan, 1983)

För levande och döda (Yaşamış Olanlar ve Ölüler İçin,1989)

Sorgegondolen (Hüzün Gondolu,1996)

Dikter 1954-1989 (Şiirler 1954-1989;1997)

 

Hüzün Gondolu, Tomas Tranströmer, Çeviri: Gürkan Uçkan, Telos Yayıncılık, İstanbul, 1998

İzmir Saat Üç, Tomas Tranströmer, Çeviri: Gürkan Uçkan, Nokta Yayınları, İstanbul, 2004

 

1958 The Aftonbladets Edebiyat Ödülü

1966 Bellman Ödülü

1971 Uluslararası Şiir Forumu İsveç Ödülü

1975 The Oevralids Ödülü

1979 Stiftung De Nios Ödülü

1981 Almanya Petrarka Ödülü

1990 Neustadt Uluslararası Edebiyat Ödülü

1990 Stockholm Üniversitesi Onursal Doktora

1991 İsveç Akademisi Nordik Ödülü

1992 Horst Bieneck Ödülü

1996 Ağustos Ödülü

2002 Rotterdam Uluslararası Şiir Festivali

2004 Uluslararası Nonino Ödülü

 

Hemen hemen bomboş sokakta az ileride

iki dilenci, birisi tek bacaklı

ötekinin sırtında taşınıyor

 

durdular - geceyarısı far ışığında

donup kalan bir hayvan gibi -

sonra yürümeye devam ettiler

ve okul bahçesindeki çocuklar gibi çabucak

geçtiler caddeyi öğlen sıcağında

sayısız saatler tıkırdarken uzayda.

 

Mavi parıldayarak kaydı geçti dubaların önünden,

Kara süründü ve büzüldü, taştan dışarı bakarak,

beyaz bir fırtına olup esti gözlere.

Nalların altında ezilince saat üç

ve karanlık ışık duvarını çalınca

uzandı şehir denizin kapısının ayaklarına

ve parıldayarak akbabanın keskin gözlerinde.