Lokantacıların başkanı Yenice'den bakanlığa tepki: Esnafın başına gelmiş en büyük felaketsiniz!

EGEDESONSÖZ - İzmir Lokantacılar Odası ve Türkiye Lokantacılar Pastacılar Federasyonu Başkanı Aykut Yenice, SonSöz TV'de Gazeteci yazar Muhittin Akbel'in konuğu oldu. Son gelişmeleri değerlendiren Başkan Yenice, çok önemli bilgiler aktardı. 17 günlük kapanmanın ardından başlayan süreçte lokantacı esnafı açısından yeni bir şey olmadığına vurgu yapan Başkan Yenice, şunları söyledi:

LOKANTACI, KAFECİ, BU İŞİN GÜNAH KEÇİSİ OLDU
"Bu arttık bir uzun ince yol hikayesi. Başlarda bunu söylemek istemiyorduk ama artık bu işin günah keçisi lokantacı, pastacı, eğlence dünyası yapıldı. Bilimsel verilere göre gerçeğin bu olmadığı bilinmesine rağmen hala daha lokantalar, kafeler açılmıyor. Lokantalarımız paket servise mahkum ediliyor. ‘Kapalı mekanlarınızı gel al yaptık’ dediler, bugüne kadar getirdiler ama fotoğrafa baktığımızda her şeyini kaybeden insanları görüyoruz. İyileşme söz konusu olacağına üstüne sürekli konularak giden bir kötüleşme söz konusu. Maddi anlamda telafi edilemeyecek boyutlar oluştu, tablo bu."

1 HAZİRAN'IN HİÇBİR İNANDIRICILIĞI YOK
Başkan Yenice, 1 Haziran'da başlayacak yeni bir normalleşme süreciyle ilgili olarak, şu değerlendirmeyi yaptı:

"1 Haziran'dan sonra lokantacılar için güzel şeyler olacağına yönelik umutlar var. Fakat benim için 1 Haziran’ın hiçbir inandırıcılığı yok. Bakanlıklar sınıfta kalmıştır. Biz beyaz eşya satmıyoruz; biz hizmet ve imalat sektörüyüz. Malımızı 3-5 gün önceden alır hazırlarız, derin donduruculara koyarız, gerekirse marine ederiz, bekletiriz. 17 Mayıs itibariyle her yerin açılacağı söylendi ama biz pazar sabahına kadar bu gerçeği öğrenemedik. Bu böyle olmaz, bunlar son derece yanlış işler, bizim önceden bilgilendirilmemiz gerekiyordu. 5362 sayılı kanunla, kanun hükmünde bir meslek odası olmamıza rağmen ciddiye alınmadık, yazıklar olsun diyoruz, ne yaptık biz ya? Virüsü biz mi getirdik? Ne istiyorlar bu insanlardan? Ekonomik ve psikolojik birçok sorunu var esnafımızın, bunlar artık herkes tarafından biliniyor da. Bu kadar sorun üstüne bir Allah’ın kulu da çıkıp bize bir şey söylemiyor."

KORDON AÇILACAK, KEMERALTI KAPALI KALACAK, ÖYLE Mİ?
"Bahçesi olan lokantalar açılsın" önerisine sert tepki gösteren Başkan Yenice'nin bu konudaki düşünceleri şöyle:

"İnsan böyle bir şeyi nasıl söyler? Yazıklar olsun ya, iş bilmez, kadir kıymet bilmez iki insan çıkıyor ve gündem oluşturuyor. Bahçesi olan lokanta açılsın, diyorlar. Evde 2 çocuğun var birini seviyorsun, birini dövüyorsun, olur mu böyle şey? Burada düzen mi kalır, sistem mi kalır? Delinin biri çıkıp diyor ki ‘açık yerler açılsın’. Bu ülkenin Kordon’u, Boğaz’ı var, saygı duyuyorum ama Kemeraltı’nda, ara sokaklarda esnaf dükkanları var. Kordon'daki lokantalar, kafeler açılacak, Kemeraltı'ndaki kapalı kalacak, öyle mi? Benim Basmane’deki dükkanımın önüne masa attırırsan, 2 adam daha tutup dışarıdaki tehlikelerden müşterimi korumam gerekir; bunun dilencisi var, hapçısı var.  Belediyelere sunacaklarmış raporlarını... Belediyeler, önce katı atık bedelini mi erteledi de bunu yapsın? Gaziemir Belediyesi vergi ödemelerinizi yapın diye mesaj attı esnafa. Olacak şey değil. Bunların hepsi ironi, birilerinin aklını karıştırmak için. Kordon açacak, mahalle arasındaki kapalı kalacak, sonra sen, Aykut Yenice olarak başkanım diye dolaşacaksın. Böyle bir şey yok. Böyle bir şey olamaz."

BİZİM DERDİMİZ NAKİT PARA DEĞİL, DAHA ÖTESİ
Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın açıkladığı esnafa yönelik paketten lokantacı esnafına çıkan 3 bin liralık hibeyi değerlendiren Başkan Aykut Yenice, şunları söyledi:

"Cumhurbaşkanı çıktı müjdeledi; para kısmı ayrı... İki bölüme böldüler; birinci bölümdeki esnafa 5 bin lira, ikinci bölümde esnafa, lokantacıya 3 bin lira. 1300 esnaf açıkladılar da geri kalan 700 bin esnaf nerede? İçkili hizmet veren vatandaş nerede? Seversin sevmezsin, içersin içmezsin, o başka. Ama ülkenin her vatandaşını eşit koruması var. Hükümet esnafı korumak ve kollamakla yükümlü. Eğlence dünyasındaki alkollü işyerlerini ayırdılar, bu insanlar Yunan vatandaşı mı? Göçmenlere yıllardır bakıyoruz ama vergi veren kendi vatandaşımızı yok sayıyorlar. Ben hep ‘bizim derdimiz para değil, sırtımızda kamburu yükselten ödeyemediğimiz vergiler, SKG primleri, stopajlar’ dedim. Bunlar ertelenmiyor. Mal sahipleriyle ciddi sıkıntılar yaşanacak. 3-5 bin liraya saygı duyarım ama benim beklediğim nakdi yardımın dışında temel giderlerin ertelenmesi. Bir genelge çıkarıldı; önce çıktı NTV’de bakan, ‘kurallar gereği izin kağıdı alınacak’ dedi. Ertesi sabah millet iznini yaptırdı. 4'te bir genelge daha çıktı, görev kağıdı alınacak! Site çöktü. Ardından sürenin uzatıldığı bildirildi. 100 yıldır lokantacılık yapan işletmem sistem dışı kaldı. Devlet birilerinin elinde çocuk oyuncağı kalmış. Muhittin Akbel olarak sen yıllarını vermişsin, emekli olmuşsun; eşinin üzerine de dükkanı yapmışsın, dükkanı çalıştıran yine bizim abimiz, yenge evde oturuyor. Pandemi olduğunda yenge nasıl gitsin lokantaya? Muhittin Usta sokağa çıkamadı, dükkanı açamadı, sigortası yok diye. Bilim Kurulu varsa bir de ilim kurulu kurun diye yalvarıyoruz. Devlet eleştiriliyor; 2 tane yol bilmez yüzünden devlet 4 kere kararname çıkarıyor. Esnaf da bu fotoğrafa bakınca her şeyini kaybediyor. 1,5 yıldır hala daha bunları aşamadıysak birileri kendini gözden geçirmeli."

PAKET SERVİSİNDEN MEMNUN OLAN ESNAF YOK
Başkan Aykut Yenice, paket servisinden memnun hiçbir lokantacı esnafı olmadığına vurgu yaparak, "Ne memnuniyeti, böyle bir şey yok. Bu bir Amerikan sistemi. O sistemi bize kanalize etmeye çalışıyorlar. Bundan dönerci, pideci yararlandı ama yeterli değil. 27 bin 600 lira benim dükkanımın kirası. Ben nasıl ödeyeceğim bu parayı paket servisle? Ömrümüzün yarısı kapatma, yarısı paket servisiyle geçti. Biz trilyoner değiliz ki. Esnaf olsak, esnaflık yapmayız. Yasa da kısıtlı sermaye ile kendini döndürür demiş esnaf için. Temel değerlerimiz bu kadar ortada, esnaf içinde kanun koyucu gereklilikleri söylemiş. Nerede bunlar, hangi devlet?" dedi.

YEMEK SİPARİŞİ UYGULAMASINDAKİ KESİNTİLERİ ÇÖZÜYORUZ
Yemek siparişi uygulaması yapan şirketlerin fahiş kesintileriyle ilgili olarak şunları söyledi Yenice: "Çok büyük sorun, kendileriyle görüşüyoruz. Yemek çekleriyle ilgili çok başarılı bir çalışma yaptık, 26 yıllık sorunu çözdük, inşallah bu sorunu da çözeceğiz. Bugüne kadar çözülmemesinin sebebi, sektörde tek olmalarıydı, şimdi tek değiller. Kendileriyle görüşüyoruz, çözeceğiz. Yüzde 36’lara varan bir kesinti var; gerçekten çok büyük bir rakam. Adem Bey’le de geçen gün bir toplantı yaptık, firmanın genel müdürüyle de görüştük; Sertaç Hanım’la çalışma yaparak kademeli olarak bir takım şeyleri esnafın lehine çevireceğiz. Esnafın yaşaması adına çalışmaları olacak, Cumhurbaşkanı müjdesi gibi onlar da bugün yarın açıklayacaklar."

3-5 BİN LİRAYA BAZI İNSANLAR SEVİNEBİLİR AMA BİZİM İÇİN BALIK TUTMAK ÖNEMLİ
Düğün sezonunun başlamasının, lokantacılık sektörü için de önemli olduğunu belirten Başkan Yenice, Turizm Bakanlığı'na yönelik eleştirilerde bulundu:

"Federasyon başkanı olarak, kamuoyunda ciddi anlamda esnafın sözcülüğünü yapar hale geldik. Kahvehanecinin, kantincinin sorunlarıyla kitaplar yazılır. Zor durumda olan birçok sektör var ve esnaf odası bu süreçte sınıfta kaldı. İnsanlar çok zor durumdalar ve seslerini pek fazla duyuramıyorlar; genel başkan ‘Cumhurbaşkanı’na söyleyecek cesaretim yok’ diyor. Bu sebeple olanlar sürpriz değil. Tok açın halinden anlamaz; 3-5 bin lira için bir takım insan sevinebilir ama balığı yemek önemli değil, balığı tutmak önemli. Bizim derdimiz günlük, bir dert değil. Baktığın zaman geçen gün Turizm Bakanlığı bir duyuru yaptı kamuoyuna; Turizm Bakanlığı’na bağlı tesisler, alanlar, limanlar, bakanlığın kiracısı olan herkesin mağduriyeti kaldırılması için aynen cümle şu ifade edildi: ‘AK Parti grubuyla ve AK Parti milletvekilleriyle temasa geçilmiştir.’ Turizm Bakanlığına ya da Turizm Bakanı’na söyleyecek bir şey bulamıyorum. Bu memlekette pandemiden sonra esnafın başına gelmiş en büyük felaketsiniz ya! Neden? Bu memlekette vakıfların kiracısı, diğer bakanlıklara bağlı, belediyelere bağlı esnaf var yüzlerce. Sadece Turizm Bakanlığı’na bağlı mı esnaflar var? Nasıl böyle bir ayrımcılık yaparsın? Sen devletsin! Devletin kiracılarına örnek olacaksın ki, benim mal sahibim de bundan utansın, vicdan yapsın. Bir kadın aradı beni, ben o dükkanın kirasıyla yaşıyorum. Kira almazsam, geçinemem, dedi. O insanlar da çok kötü durumda. Siyasi iradenin artık masaya yumruğunu vurması lazım. Kiranın yarısı alınmayacak, denmesini beklerdik mesela. Esnafın sicili bozuldu, bankalar esnafın suratına bakmıyor. Sicil affı getirilsin, istedik. Ülke felaketle karşı karşıya ama Ziraat Türkiye Kupası'na kim bilir kaç para yatırım oldu, bilemiyoruz. Bir kere de esnaf için yapın bir yatırım. KOSGEB’den 1 tane yardım alınamamış İzmir’den. KOSGEB kredisini almamız esnaf olarak mümkün değil. Deveye hendek atlatırız, deveyi kazana koyarız yine de o parayı alamayız; bunları konuşmak lazım. 5 bin lira esnafa müjde değil. Bizim beklediklerimiz; SGK, Bağkur, maliye borçları… Yarın öbür gün maliye gelecek, isteyecek alacağını. O zaman ne olacak? Bunlar hayatın gerçekleri, eşekten düşen biziz, bize eşekten düşmüş birini getirin. Rakamlar 3-5 bin liralık hibe çok güzeldir belki ama çözüm değil."

EĞLENCE YERLERİ KAPALI AMA OTELLERDE SABAHA KADAR EĞLENCE YAPILDI
Günlük vaka sayılarının 12 bin civarında olduğu ülkemizin turist getirmek için çabalarını değerlendiren Türkiye Lokantacılar Federasyonu Başkanı Aykut Yenice, şu değerlendirmelerde bulundu:

"Turistin geleceği beklentisi, Turizm Bakanı’nın beklentisi. Rakamlar ne çabuk aşağı gitti? Turizm benim yetki alanım değil ama bağlantımız var. Biz olmazsak turizm de olmaz. Bugün ülkenin en büyük gelir kaynağı turizm. Maalesef komşu ülkelerimiz bize karşı kara propaganda yaptılar. Antalya ve çevresi çok zor durumda. Aşılama yetersiz. Turizm Bakanlığı gafletin içinde, maske gibi şeyler bizi rencide eden, zedeleyen şeyler oldu. Ayrıca sosyal medyada bizi rencide etmeye çalışanlar oldu, hiç umurumda değil; gerçekleri söylemeye devam edeceğim. Lokantalar, restoranlar kapalıyken otellerde o manzaralar, Uludağ’da o görüntüler olmasaydı. Bunlar kötü örnek oldu. 15 aydır kapalı olan eğlence yerleri inim inim inlerken otellerde sabahlara kadar eğlenceler yapıldı. Bunlar hep yanlış düzenlenmiş konular. Git bugün istediğin yere; 5 yıldızlı Swissotel’de şampiyonluk gecesi kutlaması yapılıyor. Polis gidip bir tanesine ceza yazabilir mi? Antalya’da 1000 tane otel olmuştur, 1000 tane polis aracı yoktur o şehirde. Nasıl gidip denetleyecek? AVM’lerde kapalı ama hazin hikaye o. Geçen gün biri yazmış; AVM’ler en güvenli yerler demiş.. Ateş ölçmek, kapıda HES kodu sorgulamak hijyen mi? Gel sen bir de lokantadaki hijyeni gör! Biz sürekli denetleniyoruz. AVM’de güvenlikçi mi var? Bırakın bu işleri. Esnaf olmazsa, bu iş olmaz. Katlarca, kocaman yerlerde hijyen, güvenlik diyorsun bırakın bu işleri! Esnaf olmazsa bu iş olmaz. Hizmet sektörüyüz bizi aşılayın dedik ama yok. Aşı, siyaset malzemesi oldu ve ben de üzülüyorum. Sağlık Bakanı’nın gözlerini dolduracak açıklamalar yaptılar... Bizim de bana göre öncelikli aşılanmamız lazım ama öğretmenleri dinliyorsun, onlar da haklı, sağlıkçıların eşleri yeni aşılanıyor. Ben aşılandım ama korunmaya devam etmek gerekiyor, herkes bir an önce aşılanmalı."

LOKANTACI ESNAFININ ARTIK DAYANMA GÜCÜ KALMADI
Türkiye Lokantacılar Federasyonu Başkanı Aykut Yenice, "Lokantacı, eğer normale dönülmezse bu sıkıntıya daha ne kadar katlanabilir?" sorusuna şu yanıtı verdi:

"Böyle bir soru soracağını biliyordum, Muhittin abi. Dün senin için bir belge buldum indirdim, ama büroda unuttum. 2015 yılında JB Morgan, 600 bin işletme üzerinde bir araştırma yapmış; ‘Bir sektörün kasasına kaç gün nakit girmezse, kaç gün ayakta kalabilir’ sorusuna yanıt aramış. 1 numarada lokanta, restoran ve kafeler var, iyi mi... ‘Lokantacı, restorancı, kafe işletmesinin kasasına 16 gün para girmezse ayakta kalamaz’ demişler. Salgından 6 yıl önce, 2015 yılında yapılmış bu araştırma. 1,5 yıldır salgınla boğuşuyoruz, biz çoktan bittik aslında. 1 Haziran'da bizim için normale dönüş olmazsa, yaşayamayız. İnsanlar bitik; evini ipotek etmeyen insan kalmamış. Ulusal kanalda 3-5 dakika konuşuyoruz, araya bir soru giriyor, moderatör sözünü tamamlamana izin vermiyor.  Bunlar konuşulmuyor, yazılmıyor. Bu toplumun kanayan yarası şu anda. Benim konuştuklarıma itiraz edecek kim varsa çıksın, konuşalım her yerde. Ben kaçak katıma imar istemiyorum, tapusuz arazime inşaat izni istemiyorum; ben sadece esnafımın katı atık vergisinin kaldırılmasını istiyorum, bu kadar zor mu ya? Meral Hanım, Kemal Bey hepsi esnafı konuşuyor. Parlamentoda esnafı konuşacak kimse yok! Kimle derdimizi paylaşacağız biz? Sistem çarpık. Kaç belediye meclis üyesi var esnaf temsilcisi? Benim Belediye Meclisi’nin tabii doğal üyesi olmam gerekiyor esnaf olarak, fırıncıların da öyle... Esnaf masası kuruluyor başına, koyacak insan yok. Türkiye yazarken İ’yi Ü yazan kişiyi masa başına koymuşlar. Kendinizi kandırmayın belediye başkanları. Buna müsaade eden belediye başkanın bunlardan haberi var mı?"

YILLARIMIZI, BİRİKİMLERİMİZİ KAYBETTİK
Aykut Yenice, kendi işyerinde yaşadığı sıkıntıları da dile getirdi:

"Evet; benim 27 bin lira kiram var. Bu kirayı ödeyebilmek için faizle aldığım kredim var. Benim ustalarım vardı, emekli insanlar, sigorta yaptık izin belgesi alsınlar diye. 30 sene zaten ödemişiz. Böyle bir günde bari anlayış göster, bizim esnafın emektarına. Elektrik, su borcumuz var. İğneden ipliğe çok borcumuz var.  Tedarikçim, o da haklı kendine göre. Sorun çok, sorunların hallolması için de yıllarımızı kaybettik, birikimlerimizi kaybettik. Ben bu süreçte lokantacı olarak, kantinci olarak çok çektik. İnsanlar intihar etti ya, bu insanların aileleri ne olacak? Bilmediğimiz binlerce hayat hikayeleri var. Ruh sağlığım bozuldu. Gece uyku uyuyamıyorum, telefonumu açamıyorum yeri geldiği zaman. Herkesin gidip valiye, cumhurbaşkanına dert anlatma imkanı mı var? Haklı olarak bizi arıyor esnaf, sonra da ne iş yapar bu odalar, deniyor. Oda başkanları nerede ya? Tekel bayilerinin ruhsatını kapattı, nasıl yaptı bunu bir gecede? Ben kendimi eleştiriyorum. Kağıt üzerinde iş yapan kişinin bir kahve içecek yeri yok. Koltuk korumak için soruyor. Bugüne kadar ben devlete kötü bir şey söylemedim, söylemem ama derdimizi söylerim. Yetersiz de olabilirim benden iyi olan varsa buyursun gelsin yapsın. Sesi çıkan yok, ben göremiyorum"