İzmir Barosu'ndan ÇEDES tepkisi: Anayasa'ya aykırı!

EGEDESONSÖZ - 2017 yılında uygulamaya konulan yönetmelikle imam hatip mezunlarının ilkokul, ortaokul ve liselerde “manevi danışmanlık” altında hizmet vermesinin önünün açılmasının ardından MEB ile Müftülük arasında yapılan protokollerle okullarda görevlendirmeler yapılmaya devam ediyor.

İZMİR’DEKİ OKULLARIN 3’TE 1’İ!
Bu kapsamda  İzmir İl Milli Eğitim Müdürlüğü ile İzmir İl Müftülüğü arasında yapılan protokolle ‘Çevreme Duyarlıyım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum Projesi (ÇEDES) ile 842 ilkokul, ortaokul, liseye imam, müezzin, vaiz, din hizmetleri uzmanı ve kuran kursu öğreticisi görevlendirmesi yapıldı. Kent genelinde bulunan 2 bin 496 okulun 3’te 1’inde görevlendirme yapılmış oldu.

Okullara gönderilen yazıda öğrencilerin, “millî, mânevî, ahlâkî, insânî, kültürel değerlerimizi benimseyen, koruyan, geliştiren akl-ı selim, kalb-i selim ve zevk-i selim sahibi, bedensel ve sosyal bakımdan dengeli bireyler olarak yetiştirilmesine katkı sağlamak” amacıyla manevi danışmanlık protokolünün imzalandığı kaydedildi.
İzmir Barosu uygulama ile ilgili yazılı açıklama yaptı. Açıklamada “Öncelikle öğrencilerin rızası ve velilerin muvafakati alınmadan ders saatleri dışında yapılması planlanan bu etkinliklere katılım zorunluluğu getirilmesi hukuken mümkün değildir. Bilimsel, laik, demokratik ve çağdaş eğitim ilkelerine ve Anayasa'ya aykırılık oluşturan bu projeden ve bahsedilen etkinliklerden acilen vazgeçilmesi gerekmektedir.” denildi.

Açıklamanın tamamı şu şekilde:

Milli Eğitim Bakanlığı, Gençlik ve Spor Bakanlığı ve  Diyanet İşleri Başkanlığı arasında ortak protokol imzalanarak “Çevreme Duyarlıyım, Değerlerime Sahip Çıkıyorum” isimli ÇEDES projesi kapsamında, İzmir dahil birçok ilde 842 lise ve ortaokula, “manevi danışman” adı altında din hizmetlerinde çalışan kişilerin görevlendirildiği kamuoyuna yansıyan haberlerden öğrenilmiştir.

ÇEDES projesi, Anayasa’nın laiklik ilkesine açıkça aykırı olup Eğitimde Birlik Yasasının (Tevhîd-i Tedrîsât Kanunu) ihlali niteliğindeki taşımaktadır.

Anılan proje ile çevre duyarlılığı ve ahlaki değerlerin korunması iddia edilmekte ise de mevcut müfredatta yer alan ve öğretmenler tarafından sürdürülen bu eğitimin içeriği ve amacı ayrıca bir projenin konusu olamaz. Kaldı ki eğitici yetkinliği olmayan kişilerin görevlendirilmesiyle projenin yürütülmesi Diyanet İşleri Başkanlığı’nın görevi de değildir.

Bugün birçok okulda rehber öğretmen ve psikolojik danışman kadroları eksik haldeyken ve bu alandaki destek yeterli olarak verilememekteyken, pedagojik formasyondan geçmemiş  “manevi danışmanlar”  çocuklara yararlı olamaz, "değerler eğitimi" veremez. 

Proje bünyesinde gerçekleştirilecek etkinlikler kapsamında sayılan; "adab--ı muaşeret kurallarının daha iyi öğrenilmesi amacıyla taziye ziyaretleri, ramazan ayı özelinde ramazan etkinlikleri, teravih buluşmaları, yatakta bakım gerektiren hastaların hastanede ziyaretleri, Diyanet İşleri Başkanlığı ve Gençlik Spor Bakanlığı’na bağlı Gençlik Merkezlerinde buluşmalar, okulda veya çevresinde çocuk iftarlarının düzenlenmesi, mübarek gün ve gecelerde aileler ile birlikte kandil buluşmaları, cami bünyesinde zeka oyunu uygulamaları, online sohbet, kısa ve özlü menkıbeler ile peygamberleri ve yolundan gidenleri anlamak, resfebe tekniği ile hadisleri öğretmek, bayram için cami süslemek, çocuklardan mehter takımı oluşturmak gibi tavsiye edilen ve planlanan etkinlikler, eğitimin yalnızca Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yürütülmesini hüküm altına alan Eğitimde Birlik Yasasının açık bir ihlalidir.

Eğitim çağındaki çocukların ve gençlerin sosyal ve kültürel çalışma adı altında fiziksel ve zihinsel gelişimleri ile uyumlu olmayan dini etkinliklere yönlendirilmesi, üstelik bu etkinliklerde herhangi bir pedagojik donanımı bulunmayan din görevlilerinin görev alması çocuklar açısından birçok hak ihlaline yol açmaktadır. 

ÇEDES'de yer alan “örnek öğrencilerin diğerlerine ağabeylik, ablalık yapması” düzenlemesi, açıkça okullarda cemaat ve tarikat işleyişinin ve usullerinin yerleştirilme çabası ve eğitimin dinselleştirilmesi olup bu cemaatlerle ve tarikat kurumlarında rastlanan akran zorbalığının yaşanması riskini de taşımaktadır.

Projede belirtilen "Diyanet İşleri Başkanlığı koordinasyonunda kültür şenlikleri düzenlenmesi" ve "Milli Eğitim Bakanlığına bağlı müdürlere,  şenliklerde Diyanet İşleri Başkanlığına destek olma" görevi verilmesi de açıkça yetki gaspına girmektedir.

Öncelikle öğrencilerin rızası ve velilerin muvafakati alınmadan ders saatleri dışında yapılması planlanan bu etkinliklere katılım zorunluluğu getirilmesi hukuken mümkün değildir. Bilimsel, laik, demokratik ve çağdaş eğitim ilkelerine ve Anayasa'ya aykırılık oluşturan bu projeden ve bahsedilen etkinliklerden acilen vazgeçilmesi gerekmektedir.

İzmir Barosu olarak, eğitim görevinin öğretmenler dışında eğitici yetkinliği olmayan kişilere, Milli Eğitim Bakanlığı yetkilerinin ise Diyanet İşleri Başkanlığı'na, vakıflara ve tarikatlara aktarılmasını amaçlayan bu projedeki hukuka ve yasaya aykırılıkların ve yaşanacak hak ihlallerinin sonuna kadar takipçisi olacağımızı bildiririz.