EGEÇEP'ten 'O maden kapatılsın' çağrısı: Ayvalık’ta toprağa zehir sızıyor!

Edremit Körfezi’nde süren yağışların ardından Ayvalık ilçesindeki bir maden işletmesinin istinat duvarı kenarında su birikintisi meydana geldi. Ekskavatör tarafından yapılan çalışma sırasında ise 3 blok halindeki istinat duvar devrildi. Tesis yanından geçen derede ise akıntı meydana geldi.

Ayvalık Ekoloji Birliği'nce yapılan açıklamada, “Bir yıl içinde ikinci facia. Atıklar Madra Barajı'nı besleyen dereye doldu. Felaketin boyutları incelendi. Madra Barajı, dere ve civar sularda ağır metal ve kirlilik tahlilleri yapılarak sonuçlar kamuoyu ile paylaşılsın. Dere suyu ile birlikte atık yığını içindeki ağır metaller dere suyuna karıştı. Söz konusu dere bölgenin sulama suyunu sağlayan ve aynı zamanda Ayvalık için ileride içme suyu sağlanması da hedeflenen Madra Barajı'nı besliyor” denildi. 

'5 KÖYÜN SULARINDA ARSENİK ORANI YÜKSEK SEVİYEDE'
Konuyla ilgili açıklama yapana Ayvalık Tabiat Platformu sözcüsü Nebahat Dinler de şöyle dedi: “Ayvalık Karaayıt köyünde faaliyet gösteren madencilik tesisi, 2010 yılından beri yöre halkını mağdur ediyor. Burada yığılan pasalar vahşi depolama yöntemi diyebileceğimiz şekilde yığılmış. Hiçbir şekilde denetim yok, etrafında bir drenaj kanalı yok. Zaten her yağmurda süzülen sular alttan geçen dereye akmakta. Bu dere, Madra Barajı'nı besleyen derenin bir kolu. Her yağmurda buradan akan sular Madra Barajı'na ulaşıyor. Köylüler bunu defalarca dile getirdiler. 2021 yılı Ocak ayında büyük bir çökme oldu. Dere atıklarla doldu ve büyük bir kirlilik yarattı. O günden bu yana şirket kendince bir sözle çözüm üretti. Bu atıkların kenarına beton bloklar yerleştirdi ama bu beton blokların bir işe yaramadığı, alttan suların süzüldüğü, dün yaşanan olayda da beton blokların yıkıldığı yine derenin pasalarla dolduğu video kayıtları ve fotoğraflarla belgelenmiş durumda. Bu maden firması Bilfer aşağıdaki Madra Barajı'nın dibinde, 1950’lerden gelen ruhsatı ile maden ocağı faaliyeti yürütüyor. Buradan çıkan cevheri zenginleştirme tesisinde işliyor. Yani bir değil iki sorun var. Günümüzde ÇED yönetmeliğine göre Madra Barajı dibinde bir ocak faaliyeti mümkün değil. Ama Enerji Bakanlığı'na başvurulduğunda bunun müktesep hak olduğu ifade ediliyor. Madenin çalışması aynı zamanda yer altı sularını da kirletmektedir. Hem Karaayıt köyü hem de çevresindeki beş köyün sularında arsenik oranı yüksek seviyede tespit edilmiş. Bunun üzerine BASKİ köylerde arıtmalı çeşme yapmak durumunda kalmıştır. Ama köylü bu çeşmelerden ne kadar su kullanmaktadır. Evlerinde akan suyun arsenik miktarı nedir bu belirsiz. Biz geçen yıldan beri maden firmasının yeni bir atık sahası açmak için yaptığı başvuruya da Ayvalık Belediyesi ve Ayvalık Tabiat Dermneği olarak dava açmış bulunuyoruz. Şirketin Karaayıt köylüsüne verdiği zarar bitmek bilmiyor.”

AYVALIK TEMA’DAN AÇIKLAMA
TEMA Ayvalık sorumlusu Haluk Aysu ise, "Ayvalık havzasındaki Karaayıt köyü çevresinde bulunan maden tesisinin pasa alanında, atığı yani pasayı tutan istinat duvarlarında bir çökme yaşandığını öğrendik. Olay yerine gittiğimizde iş makineleri istinat duvarının bir kısmını yerleştirmişti. Fakat kırıklı, döküklü bir vaziyetteydi ve akan büyük kütleyi ve hemen yanında Madra Barajı'na ulaşan dere üzerine akışını ve akıntıları tespit ettik. Bunun üzerine belediyenin ekipleriyle birlikte çekim için bir etüt yaptık. Asıl dramatik durumun istinat duvarının yıkılması ile meydana gelen sızıntı değil, esasında istinat duvarının bile olmadığı Madra Barajı'na daha da yakın olan pasa alanında olduğunu gözlemledik. Bunun videolarla tespiti de elimizde. Çevreyi etkileyen oradaki köylünün merasını, sudaki balığı, çevredeki dereyi faunayı etkileyen bu büyük yıkımın durdurulması için harekete geçtik ve tespitlerimizi yaptık. Zaten belediyemiz bu firma ile mahkemelik durumda. Aynı yerde yaşanan ikinci felaketi gözlemlemiş olduk. Bu yılın ocak ayı sonunda orada yine büyük bir yıkım olmuştu ve pasaların doğrudan bölgeyi besleyen Madra Barajı'na akan suları tamamen kirlettiğine şahit olmuştuk. Dün de numuneler alındı fakat burada alınmış numunelerden ne çıktığı önemli değil, bu firmanın kendi pasa yığıntı alanını kontrollü bir şekilde yapmadığı ve bunu çok tedbirsiz şekilde, tehlikelere, çevre felaketlerine açık bir şekilde kullandığını gözlemledik. Burada artık yetkililere görev düşüyor. Sağlık Bakanlığı var, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı ve Sanayi Bakanlığı bu konunun yetkilisi. Biz yetkililerden destek bekliyoruz” dedi.

TUTANAK TUTULDU
İçme suyuna kirli atık karıştığı yönündeki iddiaların ardından Balıkesir Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü ekiplerince maden alanında inceleme yapıldı. Yapılan incelemede ise "Proses sonucu oluşan atıkların yığılımı, depolamasının yapıldığı, alandan dereye doğru herhangi bir kayma, atık deşarjı gözlemlenmediği, depolama alanının dere ile arasında bulunan beton bariyerlerin 3 tanesinin devrilmesi ve daha sonra düzeltilmesi sonucu boşluk bulunduğu ancak herhangi bir atık deşarjı dökülmesi olmadığı tespit edilmiş" denildi. İstinat duvarından çamurlu yağmur suyunun geldiği belirtilen inceleme sonucunda, numune alınarak laboratuvara gönderildiği belirtildi.

'NUMUNE SONUÇLARINI PAYLAŞACAĞIZ'
Tesisin İşletme Müdürü Veli Güzel, iddialarla ilgili olarak yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Madra Barajı şu anda sulama amaçlı kullanılmakta. Suyu PH değerini 12 civarına çıkarmak için kireç harcıyoruz. Bu kireçli suyu salmak da bizim işimize gelmez. Devir daim yapıyoruz. Sürekli baraja su saldığımız yönünde aynı iddia var ama ispat edemediler. Devlet kurumları sürekli olarak gerekli numuneleri alıp, analiz yapılıyor. Hepsi incelenebilir. Sosyal medyada sürekli aleyhimize bir çalışma yapılıyor. Dün yaşanan olay şudur. Aşırı yağışlar nedeniyle su birikintisi oluştu. Bizim ekskavatör operatörü de suyun önünü açmak isterken 3 tane 2,80 metre boyundaki 8 ton ağırlığındaki bariyeri dereye yuvarladı. Bu da İl Çevre Müdürlüğü ve jandarma tutanaklarında mevcuttur. Herhangi bir kaçak olmadığı, dereye deşarj olmadığını da tespit ettiler. Dereden de yine numune aldılar. Sonuçlar da 15 güne kadar çıkar. Görüntülerdeki su da yağışlar nedeniyle her yerden akan yağmur suyu. Biz demiri 300 mikron boyutuna getiriyoruz. Ocakta delme, patlatma ve kırma işleminin ardından, manyetik separatörle ayrıştırma yapıyoruz. Çevreye deşarjımız olması mümkün değil. Şimdiye kadar barajı kirletmedik, şimdiden sonra da kirletmeyiz. Bunu defalarsa ispat ettik, yine numune sonuçlarını kamuoyu ile paylaşacağız.” 

EGEÇEP: BİLFER DEMİR MADENİ KAPATILSIN
Ege Kültür ve Çevre Platformu (EGEÇEP) da konuyla ilgili yazılı açıklama yaptı. Bilfer Demir Madeni'nin kapatılma çağrısının yapıldığı açıklamada "Yöre halkının tüm uyarılarına, direnmelerine karşın, Madra barajı beslenme alanı içerisinde yer alan Bilfer Demir Madeni, doğayı aşırı tahrip ederek, yörenin içme ve sulama suyunu sağlayan Madra Barajının suyunu kirleterek çalışmalarını pervasızca sürdürmektedir. Soruyoruz, Bilfer Madencilik bu pervasızlığı nereden alıyor? Yetkililer, göz göre göre yaşanan bu doğa tahribatını görmüyor mu? Bir avuç sermayedarın çıkarları uğruna, bu felaketler görmezden gelinemez. Yetkililer ise, tüm bu yaşananları görmezden gelmekte, halk sağlığını hiçe sayarak çalışan Bilfer Madenciliğe herhangi bir caydırıcı yaptırım uygulamamaktadır. Bu vurdumduymazlık sona ermeli, Bilfer madenciliğin kapısına kilit vurularak derhal çalışmaktan men edilmeli, verilen zararlar tazmin ettirilerek, tüm iyileştirme masrafları Bilfer’e ödettirilmelidir." denildi.  (DHA, Haber Merkezi)