Dünya Belediyeler Birliği Kültür Zirvesi, İzmir'de başladı... Bakan Ersoy, Soyer ve İmamoğlu'ndan mesaj seli

Oktay GÜÇTEKİN / EGEDESONSÖZ - Rusya’nın Kazan ve Meksika’nın Merida kentlerini geride bırakarak Dünya Belediyeler Birliği (UCLG) Kültür Zirvesi’ne ev sahipliği yapmak hakkını kazanan İzmir’de üç günlük zirve başladı.

11 Eylül tarihine kadar sürecek zirve için, “Kültür: Geleceğimizi Kurarken” teması belirlendi. 65 ülkeden kültür üreticileri buluşacak zirve kapsamında, 346’sı çevrim içi olmak üzere toplam 864 konuşmacı ve katılımcının yer alacak. Delegeler, Kültürpark 4. Hol’de hazırlanan özel toplantı salonlarında buluşacak zirvede; Kültürün iklim kriziyle, toplumsal cinsiyetle, erişilebilirlikle, engeller ve eşitsizliklerle ilişkisi ele alınırken, pandemi sonrası kültür, çevre ve sağlık politikaları, kültürel haklar, yaratıcı ekonomi ve kültürel çeşitlilik, kültürel miras ve turizm, kültürel diplomasi gibi temalarda oturumlar yapılacak.

Zirveye ev sahibi İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer'in yanı sıra Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy ile İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu da katıldı.

Dünya Belediyeler Birliği Genel Sekreteri (UCLG) Emilia Saiz zirvede yaptığı konuşmada “Değişikliğin fakrına vararak bunu rotaya koymasını istiyoruz. Tabii ki kültür de bizim için önemli saç ayaklarından biri… Bizim kültür konusunda da bir araya gelmesi gerekiyor. BM'nin ortak gündemine fayda sağlamamız gerekiyor.  Bütün yerel ekiplerin değerleri ile birlikte sürdürülebilir kalkınma hedeflerini takip etmemiz gerekiyor. Şu an açılış oturumumuz ile devam edeceğiz. Belediye Başkanı Tunç Soyer, bize destek verecek. Kültürü UCL kalbinde eşitlik konusunda bize sunum yapacak. Teşekkür ediyoruz Tunç Soyer'e bizi bu güzel şehrinizde ağırladığınız için” açıklamasında bulunarak sözü İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer’e bıraktı.

KÜLTÜR HAYATIN YAPI TAŞIDIR
Soyer, konuşmasında kültür konusunun hayatın bütününü kapsadığını belirterek  “Kendi şehrimizde sizi ağırlayabildiğim için kendimizi şanlı hissediyoruz. Son derece zorlu geçen pandemi sürecinde dünyada önde gelen siyasilerin belirlenmiş temalar etrafında ve birlikte fikir alışverişinde bulunacaktı. Kültür geleceğimizi inşa edecek olgudur. Tabii ki Anadolu'dan bahsediyoruz kültür olarak. Anadolu medeniyeti bir kültürü ortaya koyuyor ve çerçevesini de binlerce yıldır var olmuş olarak ortaya koyuyor. Biz yıllardır bir aradayız. Birlikteysek var oluyoruz, ayrıysak yok oluyoruz. Kültür, ağacı bir arada tutan kökleridir. Kültür bütün bunların hepsinde mevcut… Kültür burada her şey bir arada kılan şey… Hayatın yapı taşıdır. Eğer kültür olmazsa hayattaki uyum da azılacaktır. Hayatın bir bütün olması gerekmektedir. Sadece sanat değil, bilim ve spor hepsi kültürün omuzlarında yükselmektedir. Kültürü sadece sanat ile kısıtlamak her şeyin önüne geçmektedir. Kültürden eksik ilerleme egoist bir zihni beslemektedir. Kültür olmaksızın bilim olmaz. Kültürsüz ekonomi olmaz. Bu olursa açlık ve kriz olacaktır ve iklim krizleri ile karşı karşıya kalınacak. Kültürsüz siyaset olursa yıkım ortaya çıkacaktır. Bu nedenle biz geleceğimize farklı bir kültürü tanımlamadan ortaya koyamayız. Biz burada hayata bakıyoruz” ifadelerini kullandı.

İZMİR BÜYÜK AKDENİZ'İ BESLEMİŞTİR
İzmir’in tarihsel olarak kültürel bir etkileşim alanı olduğunu söyleyen Başkan Soyer, “İzmir'deki tarihi zirve doğru zamanda meydana geliyor.Bu zirve içinde şehirler kentsel dayanıklılığı ortaya koyacak ve kolektif akıl ortaya konulacak. Burada çok değerli bir etkinlik yaptığımızın fakrındayız. 4,5 milyon kişi yaşamakta burada. 8 bin 500 yıllık bir geçmişe sahip. Yıllardır İzmir’deki tüccarlar Avrupa ve Asya'ya ürünlerini sunmaktadır. Dünyanın ilk şehirleri burada kurulmuştur. Binlerce yıldır bu kültür bir tohum gibi ilerlemiştir. Kabuğunu aşmıştır bu kök ve İzmir'den genişlemiş ve bütün Akdeniz'e yayılmıştır. Bu kültürün ortaya konması ve Anadolu'daki akış tabii ki Akdeniz'de kendini yer bulmaktadır. Buradaki kültür kendini var etmiştir. Evrensel kavramlar buralardan ortaya çıkmıştır. Deniz ile birlikte bu kıta etrafına hayat vermektedir. Türkiye'de ninnilerin başında 'ben annemin beşiğinde sallanırken' diyoruz. Bunu ilk bakışta anlamak zor ancak bu İzmir ve Akdeniz arasındaki bağı ortaya konmaktadır. İzmir büyük Akdeniz'i beslemiştir. Yüzyıllar içinde kültür akışı bu mavi kıtada gelişmiştir. Akdeniz ile birlikte birbirine hayat vermiştir. Mavi kıtadaki kültür sınırları aşmıştır. Bu nedenle Türkiye'deki İzmir'deki kültür zirvesi çok önemli bir durumdadır. Türkçede her şey rüku eder diye bir kelime vardır. Bu toplantıda kültürün tohumlarını İzmir'den atalım her yere yayalım istiyorum. Bunu yapmazsak çok ciddi bir zaman kaybedecek. Yoksulluk açık, pandemi gibi, biyoçeşitliliğin azalması gibi sorunlarla ile karşı karşıya kalırız. Bu nedenle kültürden yeni bir katman olarak bahsetmeliyiz. Doğamız ile uyum, geçmişim ile uyum, birbirimiz ile uyum ve değişim ile olan uyum. İnsanlık çok ama çok uzun zamandır her zaman kendi aklının evren aklından büyük olduğunu düşünmüştür. Bu bir devrim aslında, bizi diğer türlerden farklı kullanmıştır. İnsanların yani sanatın ortaya çıkarılması tabii ki bütün evren üzerinde kendi yapılarını ortaya koymuştur. Bu nedenle dolaşımsal kültür programı son derece önemlidir” dedi.

Kültürler arası uyumun önemine dikkat çeken Soyer, “Biz geçmişim ile uyumlu olmanın hayalini kuruyoruz. Bizden önce yaşayan kültürü değerlendirmeden bunu ortaya koyamayız. Geçmişimiz ile uyum çok önemli. Dünyanın ihtiyacı olan üçüncü saç ayağı başlangıç ayağı olmalıdır. Bu da birbirimiz ile uyumdur. Demokrasi her alanda karşımıza çıkmalıdır. İnsan haklarının önemini ortaya koymalıyız. Heraklatos 'Burada hayatta tek değişmeyen şey değişimin kendisidir' demiştir. Bu kültürün DNA'sında da vardır. Değişim ile olan uyuma baktığımızda dolaşım kültünün önemli bir yapıtaşıdır. Kültür devrimi burada genç  jenerasyonların yaratıcılığına bırakmaktadır” ifadelerini kullandı.

İMAMOĞLU: 9 EYLÜL DEMOKRASİNİN VE ÖZGÜRLÜĞÜN VAR OLUŞUNUN YILDÖNÜMÜDÜR
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ise İzmir’in kurtuluş ile ilgili açıklamalarda bulundu. İmamoğlu açıklamasında "Böyle önemli bir tarihte İzmir’de olmak ayrı bir heyecan veriyor bana. Bugün İzmir'in dağlarında çiçeklerin açmaya başladığı günün yıl dönümü. Tohumları 19 Mayıs 1919'da Samsun’da atılan çiçeklerdi onlar. İzmir'in kurtuluşu bu toprakların emperyalist heveslere karşı bağımsızlık mücadelesini taçlandırdığımız nokta olmuştur. Anadolu'da ortaya konulan bağımsızlık mücadelesi bu güzel cumhuriyetin, demokrasinin, özgürlüğün bu topraklara da var oluşunun yıl dönümüdür. Bu nedenle özgür İzmir'in bugünü kutlu olsun. İzmir'in özgürlüğüne kavuşması sadece Türkiye Cumhuriyeti için değil birçok coğrafyadaki hak ve hukukun yeşerdiği gündür 9 Eylül. İzmir'in kurutuluşu ile bu toprakların ihtiyaç duyduğu yurtta barış dünyada barış felsefesi ile buluştuğu gündür. Bir savaştan sonra Yunanistan Başbakanı’nın önderimiz Mustafa Kemal Atatürk'ü Nobel Barış Ödülüne aday göstermesi de bunun en önemli örneğidir” dedi.

Kültürün birleştirici rolüne vurgu yapan İmamoğlu, “İstanbul'un en fazla besleyen karakteri tarihi geçmişi ve kültürel zenginliği. Karşı karşıya kaldığımız sorunlar için kültürün iyileştirici ve birleştirici gücünü ön planda tutuyoruz. Aylarca süren kapanmanın ayrıştırılacağına karşı kültürün birleştiriciliğin sokaklarda meydanlarda gösterdik.Kültür ve sanat zor zamanlarda sarılmamız gereken belki de en önemli araç" diye konuştu.

BAKAN ERSOY: KÜLTÜR KALKINMANIN TÜM BOYUTLARINI ETKİLER
Sorunu bilmek ile onun için harekete geçmenin çok farklı konular olduğuna dikkat çeken Turizm ve Kültür Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, "Dönemin en güçlü devletlerinin bütün imkanları ile parçalamaya çalıştıkları bu kutlu toprakların imkansızlıkları inanç, metanet ve cesaretiyle aşarak bağımsızlığını kazanan bu yüce milletin ferdi olmaktan bir kez daha gurur duyduğumu ifade etmek istiyorum. Böylesi özel bir günde 2021 yılı Kültür Zirvesi çatısı altından sizlerle bir arada olmakta derin bir memnuniyet duyuyorum. Bu değerli birlikteliği Birleşmiş Milletler ve Yerel Yönetimler Teşkilatı’na ve ev sahipliği gerekleştiren İzmir Büyükşehir Belediyesi’ne teşekkür ediyorum. Zirvenin hedeflenen amaçlarına layıkıyla hizmet edecek sonuçlar vermesini de diliyorum. Bu sayede insanlığın geleceğini şekillendirerek bir konu olan sürdürülebilir kalkınmanın ve kültür olgusunun bu bağlamdaki değer ve önemini daha iyi anlaşılabileceğini yürekten inanıyorum. Bir konuyu bilmek ile o konuda eyleme geçmek çok farklı şeylerdir. Birleşmiş Milletler’e bağlı olan ekonomik ve sosyal konseyin 2020’de gerçekleştiği bir çalışmanın metninde bir kültürün sürdürülebilir kalkınmayı yönlendirdiği ve destekleyici olarak iki koldan desteklendiği dikkate alınmalıdır deniyor. Kültür mirası, kültüre ve sürdürülebilir kültürel turizm ve kültürel alt yağı gelişmekte ola ülkelerde gelir yaratmada stratejik bir araç olarak hizmet verebilir. Kültürün sürdürülebilir kalkınma noktasındaki önemini biraz daha açmak istiyorum. Ekonomiye değindik, sosyal kalkınmayı biraz da ele alalım. Deniyor ki sürdürülebilir gelişimi destekleyen kültür, insan halkları temelli bir yaklaşımla kültürel çeşitliliğe saygıyı sağlayabilir. Kültürel arası diyalogu kolaylaştırabilir. Çatışmayı önleyebilir. Kulağa bugün insanlığı yüzleştiği sorunlara açık ve net bir çözüm gibi geliyor. Sizlerin de bu düşüncede olduğunuza inanıyorum. Son olarak şu ifadeyi de paylaşmak istiyorum: kültür çapraz ve kesişen bir meseledir. Bu nedenle kalkınmanın tüm boyutlarını etkiler" diye konuştu.

Bakan Ersoy ayrıca "kültürün sürdürülebilir kalkınmadaki rolüne dikkat etmek gerekir. Sürdürülebilir kalkınmanın tanımına gelecek nesillerin kendi ihtiyaçlarını karşılama becerilerinden ödün vermeden bugünün ihtiyaçlarını karşılayan kalkınma olarak da tanımlanabilir. Bu tanımı açarken 3 temel faktör olarak; Çevre koruma, ekonomik büyüme ve sosyal kalkınma başlıkları ortaya konulmuştur” dedi.

ÖZEL SEKTÖR-YEREL YÖNETİM İŞBİRLİĞİ
Turizmin gelişiminde özel sektör ve yerel yönetim işbirliğine dikkat çeken Bakan Ersoy, "Çevrenin korunması ise çok başlıklı çok detaylı bir konu... Biz Türkiye turizm stratejisi 2023 eylem planında Türkiye’nin doğası, kültürü ve tarihi değerlerinin faydalanması gerektiğine amaç ve kararlılığımızı vurguladık. Ekoturizm, kırsal turizm ve agroturizm konularında kamu, özel ve sivil toplumun bilgilendirilmesini ve turizmin yoğunlaştığı ortaya çıkan alt yapı ve çevre sorunlarının; yerel yönetimler ve özel sektörün katkılarıyla çözümlendirilmesini hedefledik. Hatta buna bir adım daha attık. Son yıldır 3 yıldır büyükşehir belediyelerine destek olarak alt yapı çalışmaları yapıyoruz. Muğla ve Antalya bölgesinden bazı noktaları kültür ve turizm bakanlığı olarak üstlendik. Önümüzdeki sezonu da tamamlayıp açacağız. Turizm çevreden çevreyle kültürü bağımsız düşünemezsiniz” ifadelerini kullandı.

İklim krizinin çözümü için toplumun bilinçlendirilmesinin önemine vurgu yapan Ersoy, “Şu da bir gerektir ki; çevrenin korunması, devletlerin kurumların çabasıyla sağlanacak bir konu değildir. Küresel ölçekte karasal ekosistemleri, okyanusları, denizleri ve deniz kaynaklarını korumak ve biyolojik çeşitlilik kaybını engellemek iklim değişikliği ile mücadele etmek gibi başlıkların altında hepimiz eziliyoruz. Gerçek kişilerin eylemlerini tüzel kişiler ancak bir yere kadar kontrol edebilir ve zararı telafi edebilir. Hepimiz tecrübe ediyoruz ki gidişat pek iyi değil. Bu gidişat tersine çevirmek insanı değiştirmekle mümkün olabiliyor. Çevreyi korumak bir bilinçtir. Toplumsal bilinç kültürleme kavramı ile ifade edilen bireyi yetiştirme ve eğitme, kişilik gelişime yön verme sayesinde kazandırılır. Siz bireyi toplumsal kültüre kazandırırsanız, kültür o değeri gelecek nesillere öğretmeye devam eder" dedi.

RAKAMLARLA KONUŞTU
Kültürün ekonomi ile bağı hakkında konuşan Bakan Ersoy, “Geleceğimizi kurarken kültür parantezini de açıyoruz devletlerin ayrı ve birlikte atacağı adımların merkezinde kültür endüstrilerinin yer alması doğal bir sonuç olacaktır. Zira söz konusu değişikliklerin ekonomik ölçekte geldikleri seviye ülke ekonomileri için ciddi bir pay teşkil ediyor. Biz dünyanın durma noktasında geldiği son 2 yıllık dönemin öncesinde 2009-2018 arasını kapsayan 10 yıllık süreçte kültür endüstrilerin Türkiye ekonomisine katkısını mercek altına alan bir çalışma yaptık. Sonuçta söz konusu sektörlerin gücü ve önemini ciddi bir şekilde gözler önüne serdik. Ülkenizde kültür endüstrilerinin yarattığı ciro yüzde 100’ün üzerinde bir reel artış göstermiştir. Bu alandaki istihdam ise yüzde 4.82 oranında artmıştır. Telif haklarına dayalı endüstrilerini toplam ihracatı bir önceki çalışma verilerine göre yaklaşık 9,3 milyar dolar iken 2018 yılında bu rakam 12 milyar dolar seviyesine yükselmişti. Buna göre 2009-2018 arası 10 yıllık verilerle birlikte telif haklarına dayalı endüstrilerin ihracatı Türkiye’nin aynı dönemdeki ihracatı üzerinde bir büyüme göstermiştir. Telif haklarına dayalı endüstrilerin ihracatının Türkiye’deki toplam ihracatı içindeki payı da 2011’de yüzde 6,82 iken; 2018’de yüzde 7,14’e yükselmiştir" açıklamasında bulundu.