İZMİR -Çakırcalı Efe, “İzmir’in Kavakları” adıyla bilinen türküye konu olan Çakırcalı Mehmet Efe’nin yaşam öyküsünü anlatmaktadır. Cem İdiz’in müziği, İhsan Bengier’in koreografisiyle dans tiyatrosu olarak sahneye aktarılan Çakırcalı Efe, Türk romancılığının gelmiş geçmiş en büyük yazarlarından Yaşar Kemal’in aynı adlı destansı romanından alınarak sahneye aktarıldı. İzmir’in Ödemiş ilçesine bağlı Ayasuluğ köyünde doğan ve 1872-1912 yıllarında yaşayan Çakırcalı Mehmet Efe’nin yaşam öyküsünü anlatan eser, Türk motifleri ile süslü müziği, Türk halk danslarını içinde barındıran koreografisiyle baleseverlerin beğenisine sunulmakta.
Çakırcalı Efe, Osmanlının son dönemlerinde haksızlıklara karşı dağa çıkmış bir eşkıyadır. On beş yıllık eşkıyalık süresince 1081 kişiyi öldürdüğü, öldürdüğü her insan için kendisini haklı gördüğü, bunun da söylencelerle yayıldığı, böylece zaman içinde “halk kahramanı” kimliği edindiği bilinmektedir.
Yaşar Kemal’in aynı adlı destansı romanından dans tiyatrosuna uyarlanan eserde orkestra şefliğini Ali Hoca üstleniyor. Yekta Oktay’ın sahneye koyduğu Çakırcalı Efe’nin librettosunu Ebru Saçar yazdı; dekor ve kostümleri Antalya Devlet Opera ve Balesi Başdekoratörü Gürcan Kubilay, ışık tasarımlarını Müfit Özbek yaptı. Çakırcalı Efe’de başlıca rolleri; Sertan Yetkinoğlu, Gamze Yıldırım, Ceyda Yücel Tabakaydın, Koza İpek, Yağız Danış, Güçlü Kılıç, Gökhan Bucuga, Cihan Genek, Bülent Özdemir, Cengiz Kılıç, Meltem Yorulmaz, Barış Türksever, Murat Ersoyluoğlu paylaşıyorlar. Eserde ayrıca bariton Tuncer Tercan ve Hasan Taş ile soprano Başak Narin de görev alıyor.
Çakırcalı Mehmet Efe’yi öldüren askeri birliğin kumandanı Albay Rüştü Kobaş’la yapılan bir röportajın ışığında seyirciye sunulan eserde, Çakırcalı Mehmet Efe’nin çocukluğundan, ölümüne uzanan kesitler yer alıyor.
Çakırcalı Efe’nin konusu şöyle: Henüz 11 yaşındayken zaptiye Hasan Çavuş tarafından babası öldürülen Çakırcalı Mehmet, tütün kaçakçılığı yaparak yaşamını sürdürür.. Kaçakçılık işinde yardımcısı olan Hacı Eşkıya’nın (aşığı ile kaçan) karısını ve aşığını öldürmesinin ardından hapse atılsa da delil yetersizliğinden serbest kalır. Haksızlığa uğrayan herkesin yardımına koşan, varlıklı kişilerden aldığı paraları yoksullara dağıtan bir eşkıya olarak ünlenen Çakırcalı, babasını öldüren Hasan Çavuş’u ve Mülazım Hüsnü Efendi’yi pusu kurarak öldürür. Dağa çıktıktan sonra da halka acımasızlık yapan, yönetimle işbirliği yapan birtakım Türk, Rum ve Arnavut çetelere karşı mücadele verir. Böylece kahramanlığı dillere destan olmuş; insani özellikleri, savaş taktikleri, farklı değer yargıları ile diğer efelerle kıyaslanamayacak bir kabul görür... İlk eşi Iraz’ın yanı sıra, düze indiğinde aşık olduğu Fatma ile de evlenen Çakırcalı, 1912 yılında Nazilli yakınlarındaki Karıncalı Dağı’nda yönetim güçleri ile girdiği çatışmada öldürülecektir.
Çakırcalı Efe’nin bestecisi Cem İdiz, Ankara Devlet Konservatuvarı’nda bir süre viyolonsel eğitimi aldıktan sonra, Muammer Sun ve Ahmed Adnan Saygun’un yönlendirmesiyle kompozisyon bölümüne geçti. Muammer Sun, Erçivan Saydam, Mithat Fenmen, Ferit Tüzün ve Kemal İlerici ile çalışan besteci, 1977-78 yıllarında Hollanda’da Kraliyet Konservatuvarı’nda eğitim aldı; İstanbul Devlet Konservatuvarı’nı Cengiz Tanç’ın öğrencisi olarak bitirdi. 1993 yılından bu yana bağımsız besteci olarak sanat yaşamını sürdüren Cem İdiz, orkestra ve oda müziği eserlerinin yanı sıra, çok sayıda tiyatro ve film müziği yazmıştır. 2009 yılında yazdığı Töre ve son yazdığı Çakırcalı Efe, daha önce Ankara Devlet Opera ve Balesi tarafından sahnelenmiştir.
Çakırcalı Efe dans tiyatrosu, bu sezonda 22 ve 24 Kasım 2012’de, 17 Ocak 2013’te, 14, 16 ve 22 Mart 2013 tarihlerinde İzmir’de; 28 Ocak 2013’te Denizli Pamukkale Üniversitesi Hasan Kasapoğlu Kültür Merkezi’nde, 18 Şubat 2013 tarihinde de Muğla Belediyesi Gazi Mustafa Kemal Atatürk Kültür Merkezi’nde yinelenecek.
.jpg)
Künye
İletişim
Facebook
Twitter
Google+
RSS
Sitene Ekle
Günün Haberleri