Büyükşehir Meclisi'nde 'aileye yakın kooperatiflerden alım' tartışması: AK Parti ve CHP karşı karşıya!

Oktay GÜÇTEKİN / EGEDESONSÖZ - İzmir Büyükşehir Belediyesi'nin Mayıs ayı olağan Meclisi'nin 3'ncü oturumu gerçekleştirildi. Oturuma İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer'in yokluğunda Büyükşehir Belediyesi Başkan Vekili Mustafa Özuslu başkanlık yaptı.

Meclisin gündeminde ise İzmir Büyükşehir Belediyesi 2020 Mali Yılı Kesin Hesabı ile Taşınır Mal Kesin Hesabı ve ESHOT Genel Müdürlüğünün 2020 Mali Yılı İdare Kesin Hesabı ile Taşınır Kesin Hesabı görüşmeleri damga vurdu.

İLK 3 AYI TEBRİK EDERİZ AMA…
AK Parti Grubu adına söz alan Fikret Mısırlı, kesin hesap cetveli tartışması ile ilgili grubunun öneri ve görüşlerini aktardı. Pandeminin ilk 3 ayından Büyükşehir Belediyesi’nin iyi iş çıkardığını söyleyen Mısırlı, “Şu anda masalarımızda dezenfektan yok, maske dağıtılmıyor. Yazdığımız teknik şartnameye, sözleşmeye ve istediğimiz sertifikalara göre bu ürünler alınmadı. ‘O yapmadı, biz de yapmıyoruz’ mantığı İzmir halkına sağlık açısında yükleyebileceğimiz bir risk değildir. Bu nedenle ilk üç ay için tebrik ederiz ama şu anda Büyükşehir’i Covid kapsamındaki önlemler konusunda en azından bilim kuruluyla yan yana bir çalışmasını görmüyorum. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer bir radyo programında ‘Trafiği rahatlatacağım’ ifadelerini kullanmıştı. O sözlerin üzerinden 2,5-3 yıl geçti ama trafik rahatlamadı. Geçen gün neden araba sayısının arttığını konuşuyoruz. Keşke 500 bin olsa ya da biz belediyeyi yönetmesek. 1 milyon 400 bin arabanın tedbirini almak belediyenin görevi. Bu araçların önemleri bugün mü alınacak? Kaç tane bulvar ve yeni yol açtığımız ortada. Ama Sayın Başkan o programda Karşıyaka, Basmane ve Gar’ın olduğu yerde trafiği yerin altına alınacağını söylemişti. Bir şey yapıldı mı? Yok. E biz neden bunun tedbirini almadık? ‘Araç sayısı 1 milyon 400 bin oldu’ E biz o zaman bunları neden söyledik? Demek ki yapmamışız. Zaten benim de dikkatimi çeken Mustafa Kemalpaşa sahil bulvarındaki bir yolu batar yapmamız ve sonrasında devam eden yolun örneği herhâlde dünyada sadece biziz. Eğer bu Üçkuyular’daki meydanda yapılsaydı daha faydalı olurdu. Büyükşehir gerekli rakamlar düzeyinde bunları değerlendirdiği için ben rakamlar üzerinden değerlendirmeyeceğim. Çünkü hedeflediği rakamlardaki geliri elde etmiş ve maliyetlerine göre giderlerini dengelemiş. Dolaysıyla bizim Covid’den kaynaklanan bir gelir kaybına uğramamışız” dedi.

BELEDİYE ŞİRKETLERİNDE İSRAF ELEŞTİRİSİ
Makam araçları üzerinden eleştirilerini sıralayan Mısırlı, “Büyükşehir Belediyesi’nin bünyesinde 700-800 makam aracı var. Bizim 17 şirketimiz var. Belediye neden şirket açar? Belediye kendi bölgesinde rekabeti yaratacak bir unsur yaratamazsa, tekelleşme bir şirket varsa onun için şirket kurar. Belediyenin 17 şirketi var ve geçtiğimiz günlerde İZQ adında konsorsiyumla bir şirket kurduk. Mevcut şirketler kullanılmamış yenisi kurulmuş. Biz zaten var olanların takibini yapamıyoruz. Mesela TETUS… Bu TETUS ne iş yapar? Kitapçıklarımızda bununla ilgili de bilgi yok. İZDOĞA’nın ne iş yaptığını da bilmiyoruz. Biz bugün 17 şirketin yönetim kurullarını, genel sekreterlerini ve diğerlerini bir araya koyacak olursak yaklaşık 300-400 tane yönetici var. Biz bunların hepsine araç tahsis etmişiz ve bunlara ciddi rakamlar ödeniyor. Dolayısıyla ben belediyemizin şirketlerinin iyi yönetilemediğini ve israf yapıldığını ve kadrolaşmalara bu şirketlerin yönetimlerini teslim ettiğimizi görüyorum. Bu şirketler şu an için birtakım yöneticilere maaş verilmesi açısından faaliyet gösteren bir hale getirilmiş” diye konuştu.

TARIM POLİTİKALARININ DOĞRU YAPILACAĞINA İNANMIYORUM
Kooperatiflerden yapılan alımlar konusu gündeme getiren Mısırlı, “9 Mart 2019’da Sayın Tunç Başkanımız bir TV kanalında ‘İkinci cemre’ adıyla Ödemiş’te tarıma ilişkin yapılacak icraatları hakkında ilgili bir açıklama yapmış. Başkanımız kooperatifleşme hamlesini BAYSAN ile holdingleştirdi. Ama BAYSAN’ın yönetim kurulu üyeleri görev aldıkları dönemlerde gerekirse başka şirketlerde gerek yönetim kurulu üyeliği gerekirse ortaklık yapabilir. Biz bir kamu kurumu olarak BAYSAN’ı ortaya koyuyoruz ama yöneticilerimiz başka şirketlerde görev alabilecek. O zaman bizim stratejik planlarımızda ve işlerde bu arkadaşların alacakları bilgiler, kendi şirket veya rakiplerimizde bununla ilgili olarak ortaya çıkacak şeylerde ne kadar şeffaflık görebiliriz? Nasıl denetleyebiliriz. Bence bu süratle gözden geçirilmesi gereken bir karar. BAYSAN Ödemiş’te 16 ton litre süt işleyeceğini ve 6 ton da fazla yapıp iç pazarda satacağını söylüyor. Biz 16 milyon litreyi Süt Kuzusunda kullanacağız. 6 milyon litreyi de serbest piyasa da satacağız. Siz bunu söylerken bu pazarın rekabetçiliği ve markalaşmasını düşününce o kadar kolay mı? Ben sütü kaç liradan satacağım? Ben kooperatifleri kalkındırmak için para vereceğim. Hangi maliyetle satacaksınız? Bu eninde sonunda çökecek. Çünkü piyasanın bu kadar agresif olduğu bir dönemde bizim süt üretip marketlerde satmamız yanlış. Bu zaten belediyenin misyonuna uygun bir şey değil. Et entegre tesisi yapılacağı da söylendi. Bu belediyenin işi değil. E biz kooperatifleri destekleyeceğiz diye gelmiştik. Kooperatifler nasıl desteklenecek söyleyeyim. Biri imtiyazlı olan biri de bir önceki başkandan gelen iki kooperatif, yardımları kessek ayakta duramayacak, bir yere gelememiş iki kooperatif. Biz birtakım özleşmelerle ürün alacağımızı söylüyoruz. Alırken fark vermemiz lazım. Biz eti niye yapıyoruz? Kime rakibiz? Pazarda bir boşluk mu var? O da değil. Biz tarımı destekleyeceğiz diyoruz. Peki bunun için ne yapmışız? Bizim havzamızda 3 milyon 233 bin dekar alanımız var.  Bölgemizde 6 bin kişi sözleşmeli tarım yapmış. Bu da 150 bin dekar. Yani yüzde 4.6. Sözleşmeli tarım öyle bizim buradaki 150 milyon bütçe ayırmakla, ‘sözleşmeli tarım yaparız, çiftçiyi destekleriz’ demekle olmuyor. Amacına ulaşması açısından yarattığı algıyla aynı değil. Ben tarım politikalarının doğru yapılacağına inanmıyorum” dedi.

ELEŞTİRİLERİ POPÜLİZM OLARAK GÖRÜYORUM
Cumhuriyet Halk Partisi Grup Sözcüsü Nilay Kökkılınç, eleştirilere toplu yanıt verdi. Kökkılınç, "Yaklaşık 400 noktada dezenfeksiyon yapıldı.  taksilerde, dolmuşlarda, okullarda, kamu kurum ve kuruluşlarında dezenfeksiyon gerçekleştirdi. Maskematikleri bulmuş olmak bizi gururlandırıyor. 6 milyon insan maskeleri ücretsiz aldı. Pandemi eleştirisini insafsız buluyoruz. Büyükşehir belediyesi dirençli şehir düşüncesi ile en iyi sınavı vermiş kent. Sadece 50 araç il sağlık müdürlüğü için görev aldılar şoförleri ile birlikte. Genel Sekreterimizin de BAYSAN yönetim kurulu üyeliği yok. BAYSAN süt alımları ile ilgili pazarlama ve alımlar konunda çalışan bir kamu şirketi. Belediyeler tüzel kişiler olarak hem kamu kişiliği sahip hem de özel kişiliğe sahip. Dolayısıyla iller bankasından gelen payın ne kadar kısıtlı olduğunu düşünürsek, merkezi hükümet yatırımlarının da ne kadar yetersiz olduğunu düşünürsek Büyükşehir'in bütçesine düşüyor. Son dönem güzel işler yapacağını hep birlikte göreceğiz. Kooperatifler her şekilde desteklenmeli. Kooperatifler kırsal alanda üreten insanlar. Onların hem üretiminde hem de satımında destek olmak bizim görevimiz. Karantina meydanından bahsedildi, ben bu altgeçidi sürekli kullanan biriyim. Orada inin, o kadar çok insan oradaki rekreasyon alanında faydalanıyor ki… Alt geçidin de trafiği açtığını düşünüyorum. Kendisinden rica ediyorum tramvaya binsin ve oradan Grand Plazanın büfesi var oradan insanlar faydalanıyor görsün.  Bu konudaki eleştirilerini popülizm olarak görüyorum" diye konuştu.

BİZİM ADAYIMIZ BELEDİYE BAŞKANI OLSA BÖYLE OLMAZDI
CHP'li Kökkılınç'ın ardından yeniden söz alan AK Parti'li Fikret Mısırlı, "Biz kooperatiflerin varlıklarını yok saymıyoruz ancak 156 milyonluk 126 milyonluk kısmını 2 kooperatiften alıyoruz, 2 tane de küçük koysak 4. Bizim 28 ilçemiz ve 128  kooperatifimiz var. Adil ve eşit dağıtılmıyor. Biz onları tembelliğe itiyoruz. Bu tip destekler yanlış bir uygulama. Biz kooperatiflerin varlığına karşı değiliz sadece yanlışlığı ifade ediyoruz. Biz BAYSAN'ın da başarılı olacağını düşünüyoruz, ancak bizim belediye başkanımız kazansaydı bunu böyle yapmaz, bunun 30 ortağı olurdu" ifadelerini kullandı.

DEMEK Kİ GÖZDEN KAÇIRILMIŞ
Yeniden söze giren CHP Grup Sözcüsü Kökkılınç, eleştirilere İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer'in söylemleri üzerinden yanıt verdi. Kökkılınç, "Bizim Belediye Başkanımız 'hangi kooperatif ne üretiyorsa gelsin bana başvursun alacağım' diye açıklaması var. Belediyemize bahseden tüm kooperatifler desteklendi, demek ki gözden kaçırılmış" dedi.

BOZTEPE: AİLEYE YAKIN KOOPERATİFLER…
AK Parti sıralarından söz hakkı isteyerek konuşmasını gerçekleştiren Meclis Üyesi Hüsnü Boztepe, Köy-Koop'un sadece aileye yakın kişilerden mal aldığını belirtti. Boztepe, "Burada sadece kooperatiflerden süt alımı yapılmıyor. Aslında sanayiciden süt alıyor. Bu kooperatif işlerine girerken biraz dikkatli olun. Sadece aileye mahsus kooperatifler dışından bir tek Tire üstten alınıyor onu da nasıl oyun dışına atarız diye arayış içindesiniz. Köy-Koop, İBB başkanımızın söylediğine göre kırık dökük bir arabası var. Fakat baktığımızda 126 küsur milyonluk mal almış. Yani Büyükşehir'e mal satılmış. Diğer kooperatifler Büyükşehir'e süt de verebilir, bal da satabilir, mandalina da satabilir… Ancak baktığımızda sadece Köy Koop'un dışına bir tane kooperatif var. Sadece aileye yakın olan kooperatifler dışında hiçbir kooperatiften mal alınmıyor" ifadelerini kullandı.

BÜYÜKŞEHİR DESTEKLEMEYECEK DE KİM DESTEKLEYECEK?
Boztepe'nin eleştiriler üzerine söz alan Başkan Vekili Özuslu, 'bırakın da hizmet etmeye devam edelim' diye konuştu. Özuslu, "Bizim aslında tarıma ve tarımın örgütlenmesine bakış açısını da gösteriyor. Biz kooperatifleşmeyi savunacağız. Kooperatifleşme sadece kapitalizmin ortaya koyduğu tekelleşme açısından bakıldığında, kooperatifler bu tip şirketler tarafından özellikle ülkelerde çok istenmeyen örgütlenme. Sadece ekonomik örgütlenme değil, halkın örgütlenmesi konusunda da ortaya çıkar. Tire süt dendi… Daha düne kadar bizi çıkarın, verin paramızı gidelim dedi yöneticiler. Çıkmak için can attıkları şeye şimdi özür dileriz bizden de süt alalım mı dedi mi, demedi mi? Dertleri şu, tek alıcı biz olalım istiyorlar. Kim süt üretiyorsa, bu kooperatiflerle ilişki kurulduğu sürece Büyükşehir belediyemiz hepsinden mal almak ister.  Gerçeklerin bilinmesi lazım… Kooperatif çeşitliliği ve alım da artarak devam edecek.  Tarımı büyükşehir belediyesi destekleyecek de kim destekleyecek? Anayasada yüzde 4 oranında çiftinin desteklenmesi yazar ancak bunu veremiyorlar.  Biz çiftçiyi desteklemek istiyoruz. Müsaade edin destekleyelim. Beydağlı, Bayındırlı üreticimizin cebine para girecek" dedi.

Yeniden söz alan CHP Grup Sözcüsü Kökkılınç, "Aileye yakın kooperatiflerden alım yapılıyor deniyor ancak neye baktıklarını bilemiyorum. Kooperatiflerden ne kadar alım yapıldığını görecekler süt kuzusunda. Köy-Koop'un süt kooperatiflerinden de İzmir'in diğer süt üreticileri de dahil edilmek istendi. Bana göre bu konuda bir algı yaratması konusuna giriyorlar" diye konuştu.

O ZAMAN ÖNERİLERİNİZİ SUNUN
Kökkılınç'ın ardından söz alan CHP'li Meclis Üyesi Hakan Barçın, "Köy Koop bir kooperatif değil, kooperatifler birliği. 100 küsur kooperatiften oluşuyor bu birlik. Artık buna bir karar verelim. 2 yılı geçti hala Köy-Koop deniyor. Burası bir birlik. Kaç yıldır tarım bakanlığının desteklerinde, Türkiye'nin tarım politikalarını sonuçlarını görüyoruz. Nasıl yapacağız peki? Öneri alalım o zaman" dedi.

PARA HARCADIK ANCAK GÖRÜLEN BİR ŞEY YOK
CHP'li Barçın'ın ardından söz alarak AK Parti Grup Sözcüsü Özgür Hızal, "Fikret bey grubumuz adına eleştiriler yaparken öneriler de ortaya koymuştu. Gerçekten iyi niyetle bir yaklaşım ortaya koydu.  Türkiye'de Türkiye Cumhuriyeti'nde olan AK Parti iktidarı çiftçiyi destekliyor.  Fikret Bey’in söylediğini teyit eden Özuslu oldu. Özuslu başka bir kooperatif ile Büyükşehir arasında olan diyalogu deşifre etti. 2 sene sonra Tunç Bey gitse, Köy Koop ya da buradaki kooperatifler bizden almıyorsanız gideriz mi diyecekler? 159 milyonluk alım yapılmış geçen sene  kooperatiflerden… Yani 5 kooperatiflerden 126 milyonluk alım yapılmış.  Eşitlikçi davranılması konusunda bunları söylüyorum. Bu eleştiriler alıp farklı yerlere taşımanın çok bir anlamı yok. Yaklaşık 150 milyonluk alım yapılmış. Bu alımla İzmir gibi tarımsal faaliyetlerin yoğun olduğu, günlük sütü 1 yıllığına aldığınız alanda tarım politikaları noktasında çok ciddi bir şekilde değişim noktasında hamle yapmamız mümkün değil. Elbette tarımsal faaliyetlere destek vereceksiniz.  Bugün kesin hesap görüşüldü… Ben dün bir haber okudum. İtalya'da bir sanatçı bir eser ortaya koymuş. Görünmez heykel yapmış ve 15 bin Euro'ya satılmış. Alan kişiye bir sertifika verilmiş ancak bir heykel yok. Kesin hesap görüşüldü, dün ben bu haberi görünce o görünmez heykel geldiğimiz noktada İzmir'deki mesele de buna benzedi. Para harcandı ancak ortada görülen pek bir şey yok" dedi.

BIRAKIN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYESİ YOL ALSIN
Hızal'ın ardından 'aileye yakın kişilerden alınıyor' eleştirilerine yanıt veren CHP Grup Sözcüsü Nilay Kökkılınç, "Zannediliyor ki Tunç Soyer göre geldi Köy Koop ve ortaklarından alım yapılıyor. Ancak baksalar zaten daha önce de burası süt veriyordu büyükşehir belediyesine. Burada da bir yanıltma gayreti görüyorum. Kayıtlarda var. Bakıp araştırsalar görecekler. Artık kooperatiflerin desteklenmesi konusunda hepimizi aynı fikirde olduğumuza göre bırakın büyükşehir belediyesi yol alsın" dedi.

AYAKLARI YERE BASAN BİR BÜTÇE YAPILMIŞ
CHP sıralarından söz alarak konuşmasını gerçekleştiren Meclis Üyesi Şerif Sürücü, kesin hesap cetvelinin olumlu olduğunu söyledi. Sürücü, "Bugün faaliyet raporunu görüşmüyoruz. Kesin hesap, hepimiz biliyoruz ki muhasebe tekniği açısından hesapların kapatılmasıdır. Kesin hesapta Fikret Bey de söyledi, tekdir ile söyledi, gelirler yüzde 97 küsur… Gider de yüzde 94 küsur… Bu yapılan bütçe ve faaliyet raporunun ne kadar güçlü ve yere basan olduğunu gösteriyor. Bu başarı kesin hesabın başarını gölgelemek için mi bu yapıyorsunuz. Yüzde 97 gerçekleşme düzeyi var. Ayakları yere basan bir bütçe yapılmış. Faaliyet raporuna girmeden kesin hesabı onaylarsak tüm arkadaşlarımız için daha iyi olacaktır" ifadelerini kullandı.

DAHA ÖNCE ORTAYA KOYDUĞUNUZ DEMOKRATİK DURUŞU ÇOK YAKIŞMIYOR
Yeniden söz alan AK Parti Grup Başkanvekili Özgür Hızal, "Son bir haftadır yoğun bir tempoda hepimiz çalıştık ve hepimiz fiziken yorulduk. Burada sesleri yükseltmenin çok anlamı yok. Fikret bey grubumuz adına bir konuşma yaptı. Kendisinin sizden biri ricası oldu. ESHOT ile ilgili Foça meclis üyesi arkadaşımız konuştu, İBB kesin hesabı ile ilgili Bülent bey konuşma yaptı… Şimdi nezaket çerçevesinden gelmiş bir süreç burada istenen 2 ya da 3 dakikalık bir konuşma. Tamamlama daha doğrusu. Ben size bu talebi vermeyeceğim gibi bir ifadeyi kullanmanız çok doğru değil. Yeri geldiğinde CHP Grup sözcüsüne 2-3 kez söz veriyorsunuz, ancak Fikret bey komisyon üyesi ve bütün bu süreç hakkında söz alacak kişi. Burada Fikret beyin 2 dakikalık 3 dakikalık söz talebi üzerine ben size söz hakkı vermiyorum gibi bir ifade koymanız, sizin daha önce ortaya koyduğunuz demokratik duruşu çok yakışmıyor diye düşünmüyorum" dedi.

BİZİM BAKTIĞIMIZ HERKES SÖZÜNÜ SÖYLEDİ Mİ
Hızal'ın ardından söze giren Grup Başkan Vekili Mustafa Özuslu, "Baştan her şeyi konuşuyor. Onun dışında sayın Mısırlı'nın konuşmasına baktığınızda hem ESHTO hem Büyükşehir var. Sonrasında yine yine söz verdim kendisine. Sanki bunlar hiç olmamış gibi. Mesele 2-3 dakika da değil. Kimsenin söz hakkını kısıtladığımız yok. Sonuçta sözümüzü söylerken bir ifade eksikliği varsa,  iş o değil. Burayı yönetmekle mükellef olan bir insanım. Bizim baktığımız herkes sözünü söyledi mi…" diye konuştu.

BÜYÜKŞEHİRDEN İKİ MECLİS ÜYESİ BELEDİYEYE MAL SATMIŞ
Konuşmalar sonrası yeniden sözü alarak konuşmasını yapan AK Parti Meclis Üyesi Fikret Mısırlı, "Bende söz alma hastası değilim. Kürsüye çıktığımda ESHOT konuşulmuş. Bülent beyin bahsettiği 212 milyonluk petrol almışız. Benim bir muhalefet şerhim var, bizim muhalefet etmemiz ESHOT'a karşı olduğumuz için değil. Ancak ESHOT'un satın aldıklarının içinde 2 büyükşehir belediyesi meclis üyesi belediyeye mal satmış. Bunlardan birisi Bornova Belediye Başkanı Mustafa İduğ'dur" dedi.

BÜYÜKŞEHİR VE ESHOT KESİN HESAP CETVELİ OY ÇOKLUĞU İLE KABUL EDİLDİ
Büyükşehir Belediyesinin 2020 Mali Yılı Kesin Hesabı ile Taşınır Mal Kesin Hesabı AK Parti ve Milliyetçi Hareket Partisi'nin 'ret' oylarına karşın, Cumhuriyet Halk Partisi ve İYİ Parti'nin 'kabul' oyları sonrası oyçokluğu ile kabul edildi.

Arıca Mecliste görüşülen ESHOT Genel Müdürlüğünün 2020 Mali Yılı İdare Kesin Hesabı ile Taşınır Kesin Hesabı da, AK Parti ve Milliyetçi Hareket Partisi'nin 'ret' oylarına karşın, Cumhuriyet Halk Partisi ve İYİ Parti'nin 'kabul' oyları sonrası oyçokluğu ile kabul edildi.

'ÖZEL EĞİTİM ALANI' İTİRAZLARINA 'RET'
İzmir Büyükşehir Belediye Meclisi’nin Temmuz 2020 tarih ve 05.487 sayılı kararı ile Başkanlık tarafından 6 Ağustos 2020 tarihinde onanan Karşıyaka İlçesi Atakent Mahallesi 9846 ada 1 parselin imar planı “spor ve yeşil alan”dan “özel eğitim alanı”na dönüştürülmüştü. İmar planı değişikliği kamuoyunda tartışmalara neden olurken Mimarlar Odası İzmir Şubesi askıya çıkarılan kararlara itiraz etmişti.

Komisyonlara gönderilen ilgili gündem maddesi İmar ve Bayındırlık- Eğitim, Kültür, Gençlik ve Spor Komisyonu ilgili itirazların oy çokluğu ile uygun bulunmadığını belirtti. Komisyonlardan Meclise gönderilen madde sonrası Meclis üyeleri de kararı komisyonlardan geldiği gibi oy çokluğu ile Mimarlar Odası ve diğer şahıs itirazlarını oy çokluğu ile reddedildi.