Başkan Yorgancılar: 100 firmanın yüzde 97 KDV alacakları var

Büşra ÇETİNKAYA/EGEDESONSÖZ - Ege Bölge Sanayi Odası (EBSO),  2023 yılı üretimden satışlara göre 100 büyük sanayi kuruluşunu açıklamak üzere İzQ İnovasyon Merkezi’nde  toplantı düzenledi. Toplantıya katılan EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar, sunum yaptıktan sonra basın mensuplarının sorularını yanıtladı.

İZMİR’İN EN BÜYÜK 100 FİRMASI BELLİ OLDU: ZİRVE DEĞİŞMEDİ!

Üreitmden satışlara göre 100 firmanın açıklandığı toplantıda konuşan Yorgancılar, “İlk 10’da genel bir değişiklik olmadığını görüyoruz. İsimlerini açıklamak istemeyen firmalar da var. Bazıları rakamlarını açıklamak istemedi. Her sektörden olması önemli, bütün sektörlerimiz listeye girmiş durumda. Konsolide firmalar, merkezi İzmir dışında ama İzmir’de üretim yapan üye firmalar var” dedi.

DÜNYADA İŞLER NASIL GİDİYORSA TÜRKİYE’DE PARALEL GİDİYOR
Yorgancılar, "Türkiye’nin  4 yıllık büyüme verilerine göre değerlendirme yaparak “Verilere baktığımızda ülkenin makro ekonomik görünümlerinde büyüme oranları 2019-2023’e kadar olan tabloya göre 2021’de güzel bir büyüme yakaladık. Dünya oranlarına baktığımızda başarılı bir yıl geçirdik. Hindistan’daki düşüşe, Çin’deki büyüme oranlarına bakarsak geçen sene 4,5 büyüme oranımız önemlidir. İmalat- Sanayi büyüme hızı, sanayi üretim endeksi ve ihracat, ithalat oranı düştü. Önümüzdeki yıl dünya ticaretindeki miktarlar aşağı doğru inecek demiştim, öyle oldu. Dünyada işler nasıl gidiyorsa Türkiye’de paralel gidiyor. Sıkıntı yaşadığımız şey CDS, PMI endeksleridir.  Baz nokta 50’dir. 50’nin üzeri olumludur altına indiğinizde sıkıntı var demektir. Geçen sene 48,5 civarındaydı. Bu yıl 50 bandına geldi. Avrupa’daki PMI endekslerine bakarsanız geçen sene oranlar aynı bazda gidiyor. CDS, ülkenin risk birimi. 467,3 vardı 2023’e 449’a kadar indiğini görüyoruz. Yabancı  ülkeden biri yatırım yapmak için geldiğinde ilk baktığı göstergelerden biridir. 2023 yılınnın ilk yarısı seçim ekonomisi ikinci yarısı kabine kurulması ve ekonomi politikalarının değişim süreci ile ilgili geçti. TÜFE 2023 yılını yüzde 64,8 ile açıkladı. Seçim atmosferinde yüksek oranlı ücret artışları, EYT düzenlemesi, KKM uygulaması gibi nedenlerle bağlı olarak 2023 yılı btçe açığında 2022 yılına göre 8,9 katlık artış gerçeklşti. Bugün soruyorum EYT yapılmalı mıydı? Bugün yapılmamalıydı diyorlar. Hem şirketlere büyük bir yük getirdi. EYT’den dolayı işten çıktıysa yen aday bulmak için koşturmaya başladılar. Bulamayanlar emekli maaşıyla geçinmek durumunda kaldı” şeklinde konuştu. 

KREDİ FAİZLERİ EN AZ YÜZDE 52 OLMALI

Yorgancılar sözlerine şöyle devam etti:

“Sanayici açısından, kurların aşırı ve eksik değerlendirilmesi sorunludur. Bankalara sordum, kredi faizleri mevduatta 48-49’dan veriyorlar diyorlar. Yüzde 50 olsa, yüzde 40-42’lere gelen net faiz var. Kredi faizi verebilmesi için maliyetler belli, en az 50-52 olması lazım. Onlar da bunu talep ediyor. 10 gün önce 60’tı. 60’la kredi alıyorsa dünyanın bunu çevirme imkanı yok. Hem o kredinin faizini ödeyecek. Hem maliyetler var. Hiçbir zaman tek rakamlara ulaşmak kolay değil. Enflasyon aşağı düştüğü müddetçe faizler de düşecek ve Türk Lirası değerini bulacak.  Dolar yılbaşında 30 liraydı, bugün 32 buçuk lira. Aradaki fark ne kadar yüzde 8,5. Ocak’tan Mayıs’a enflasyon ne kadar? Yüzde  8,5 mu? Yurt içindeki üretici, bu dolar kuruyla ihracat yaptığı zaman kazanma ihtimali yok. Kendi kendine yeten, yerli bir üretim modeline geçmemiz gerekiyor.  Üretimden satışlarda enflasyondan arındırılmış değişim oranlarında tabloda eksiyi görüyoruz 2022-2023 reel değişim oranı –%11,6 geride. 

Kimya, gıda, taşıt, demir çelik, tekstil , maden, kağıt, makine sanayileri öne çıska da hemen hemen her sektörden var. Dış ticaret performanlarına baktığımızda imalat sanayi ihracat  içindeki payı yüzde 55 olan 100 büyük firmanın ihtacatının üretimden satışlar içindeki payı yüzde 37’dir. 

ENFLASYON DÜZELTMESİNDE VERGİ YÜKÜMLÜLÜĞÜ OLMAMALI
Üretimde yerli üretime geçilmesi gerektiğine değinen Yorgancılar, enflasyon düzeltmesi ile ilgili görüşlerini belirterek “En büyük sektör hurdacılık. Demir-çelik sektörü ithalata bağlı bir üretim sisteminin olduğunu gösteriyor. Enflasyona düzeltmesi ise bizim görüşümüze göre olmalı. Herhangi bir vergi yükümlülüğü getirilmemeli. Değer artışların, suni bir karın vergisini ödemek için sanayici veya iş adamı bankaya gidip yüzde 50 ile faiz kullanıp vergisini öderse yapamaz. Diğer odalar ile de aynı fikirde olduğumuz bir konu. Enflasyon düzeltmesinde şirketlerin karlılığında bir artış oldu ama vergi alınmamalı. Krediyi talep etmediğiniz sürece finanmanın giderlerini faaliyet içindeki karı aşağı doğru çekiyor. Yüzde 25’ten yüzde 37’ye düşmüş. Firma büyüyemiyor, gelişemiyor. Faizin aşağı indirilmesi gerekiyor” ifadelerini kullandı.

100 BÜYÜK FİRMANIN DEVLETTEN YÜZDE 97 KDV ALACAĞI VAR
Yorgancılar, listede yer alan firmaların devletten alacağının olduğunu söyleyerek “100 büyük firmanın yüzde 97 KDV alacağı var hak ettiği. İzmir’deki piyasa bir rahatlama olacak. Devlet der ki kamu bankalarından faizsiz 1 yıl krediyi açıyorum. O zaman sanayici belli bir vade içinde öder, firmanın ne zaman geleceğini bilirse sistemini içine bu para rahatça girmiş olur”dedi.

RAHATLAMAYI 2026’DAN SONRA GÖRECEĞİZ
Yorgancılar, yılın ikinci yarısında küresele ekonomi için beklentileri sıralayarak genel bir  değerlendirmede bulundu:

“Büyüme hızı bu sene tüm dünyada yüzde 100 seviyesinde olursa AB ülkelerinde sınırlı da olsa bir artış olmasını bekliyoruz. Türkiye için bu önemli. Borçlanma maliyetlerinin göreli yüksek düzeyini koruması, mali  desteğin durdurulması, Rusya-Ukrayna Savaşı’nın etkileri gibi faktörler de büyümede etkili.
Ülke ekonomisinin büyümesi  bu yıl, yüzde  3,0 - 4,5 bandında bitecek gibi görünüyor. Rahatlamayı 2026’dan sonra göreceğimizi görüyorum bu tabloya göre. Daha güçlü sanayi, daha güçlü Türkiye, daha güçlü insan için eğitim sistemi diyorum. Eğitim sisteminin güncellenmesi gerekiyor. Yeni bir modelin, istikrarın, güvenin ve liyakatın öne çıkabilmesi için en önemli konu. Yerli ve yabancı yatırımcıları ülkemize getirecek hızlı ve etkin işleyen bir hukuk sistemi, dijital ve yeşil dönüşüm sefeberliği gerekiyor. Dijital dönüşümü 2014 yılında görmüşürüz, yıl 2024. Bize AB’nin böyle bir dayatmasını kimse söylemedi ve 10 yıl önce bunu görüp kitap bastırdık. Uyum sağlayamayan kaybedecektir dedik. O gün dediklerimiz dikkate alınsaydı bugün mezun olmuştur Türkiye. Yeşil dönüşüm ile ilgili 3 yıl önce kitap bastık. Karbon ayak izinizi ölçün, bunu yapamazsanız ticaret yapamayacağız dedik. Bugün hepsi hesaplamaların içine girdi.”

O ZAMAN ŞİRKETLER GÜÇLÜ BANKALAR ÇÜRÜKTÜ ŞİMDİ BANKALAR DA GÜÇLÜ
Mehmet Şimşek’in son açıklamaları üzerine sorulan soruya yanıt verne Yorgancılar, “Şimşek, bizim için önemli bir şans. Mehmet Şimşek’in uyguladığı tüm ekonomik politikalara destek olacağımızı hep söyledik yine söylüyorum. Bu  enflasyon bir dokunuşta 60’tan 40’a bir daha dokunayım 30’a diyerek inmez. Bir sistemle iner. Kemal Derviş döneminde de enflasyonumuz yüksekti. O zaman şirketler sağlamdı, bankalar çürüktü. Şimdi bankalar da güçlü. Şirketlerin özkaynakları güçlü hale geldi. Enflasyonu yeneceğiz bundan hiç şüphem yok. Yeter ki birlik beraberlik, istişare ve programa güvenle devam edeceğiz” dedi.

Asgari ücrete zam beklentilerinin olduğu ifade edilen soruya cevap veren Yorgancılar, “Enflasyonun düşük olduğu yıllarda 1 kere zam yapılıyordu kontrol edilebilir bir seviyedeydi. Çalışan bir kardeşim yılbaşında aldığı rakamla yıl sonu geldiğinde yarısı ile alabilyorsa geçim sıkıntısı içine giriyor. Birbirinden ayrı düşünülecek şeyler değil. Bu geminin içinde hep beraber oturuyoruz. Çalışanı ve çalıştıranı ayrı düşünmek son derece yanlış. Verilecek rakam mutlaka verilmeli. Enflasyonu düşürmeli ki, işverenin de maaşı ödeyebileceği durumda olması lazım. 2023 Haziran ve Aralık ayındaki zamlara bakarsanız enflasyonun üstünde yapılan bir zam oldu. O zam bu senenin zammı. O konu yılbaşında kapandı. Haziran’daki zam ile Ocak’taki zammı topladığınızda bu yıl Haziran’da kadar olan süreçteki enflasyonun üzerinde çıkıyor” diye konuştu.