Araştırmacı Yaldız’dan dikkat çeken seçim analizi: İktidar tüm tuşlara basıyor!

EGEDESONSÖZ- İntegral Araştırma Koordinatörü Ümit Yaldız, SonSöz TV’de katıldığı program Gazeteci Fatih Yapar’ın sorularını yanıtladı.

Programın gündeminde seçim gündeminin yanı sıra kent gündemini uzun süredir meşgul eden ve atama ile Genel Merkez ataması ile sonuçlanan CHP’nin yeni il başkanı konusu vardı.

GÜNDEM HIZLI DEĞİŞİYOR, GÜNDEM DOĞRUDAN ETKİLENİYOR
Türkiye’nin gündemin hızla değiştiğini ve bu durumun seçmen reflekslerini de değiştirebileceğini belirten Yaldız, “Halk arasında deliye her gün bayram derler. Türkiye’ye her zaman seçim… Çok eskilerde belki seçimden seçime gündem değişirdi. Ancak AK Parti’nin ilk 7-8 yıllık dönemini es geçersek son 10 yıldır özellikle 6 ay öncesine göre her şey değişmiş oluyor. Bazen 1 hafta bile uzun süre… 1 ay önceki araştırma eskiyebiliyor. Verilerin güncellenmesi zorunda kalınıyor. Son dönemlerde seçim araştırmaları yaparken İmamoğlu’nu sorduk Aralık’ta… Biz sahadayken mahkeme krizi patladı ama biz önce sorduk. Şimdi ise yeni çalışma yapmak gerekiyor. Ekonomi ile ilgili kararlar alınıyor ve iktidarın pozisyonu değişiyor. Gündemi doğrudan etkileyecek şeyler yaşıyoruz. Hükümetin açıkladığı kararlar var. Bunların hepsi seçime dönük olaylar. Zincir marketlerin fiyat sabitleme hikayesi var. Bunar başka düzlem yaratıyor. Son dönemde ise Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın müjdeci kimliği ile ön planda. Her kamera karşısına geçtiğinde bir müjde veriyor. Yüzde 25 olan emeklilerin ve memurların zammını yüzde 30’a çıkardı örneğin. EYT, asgari ücret, ek zam, belki ilerleyen satıhta yeni müjdeler göreceğiz” dedi.

İKTİDAR AYNI ANDA TUŞLARA BASIYOR
AK Parti’nin seçimi ölüm-kalım meselesi olarak algıladığını kaydeden Ümit Yaldız, “Seçim sathındayız ve bu sıradan bir seçim değil. Şu an Sayın Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ekibi tüm tuşlara aynı anda basıyor. Tüm kurşunlarını atıyor. Bu seçimi bir ‘ölüm-kalım seçimi’ olarak kodlamış görüyorlar. Bunu defaten de söylüyorlar. Türkiye’nin ikinci yüzyılı gibi referanslarla bu dönemeci de geçmeyi hedefliyorlar. Çünkü iktidarın en zayıfladığı dönemlerden birisi bu dönem… Metal yorgunluğu iktidarı yormuş durumda… Yılların yorgunu iktidar… Bir yanda iç yenilenmeyi sağlarken dışa da müjdeler vererek milyonları ilgilendiren çalışmalar yapıyorlar. Milyonların iadesini yönetmek noktasında Cumhurbaşkanı Erdoğan ve ekibi elindeki tüm gücü sahaya yansıtıyor” şeklinde konuştu.

MUHALEFETE HENÜZ GİTMEMİŞ OLAN SEÇMEN GERİ DÖNÜŞ EĞİLİMDE
Aralık ayı içerisinde yaptıkları araştırma çalışmasında örnek veren Ümit Yaldız, Mayıs ayında yaptıkları araştırma ile karşılaştırma yapıldığında AK Parti’nin ivme içerisinde olduğunun altını çizdi. Yaldız açıklamasında “Muhalefet artık mızrak çuvala sığmıyor, istediğiniz kadar zam yapın etkilemeyecek diyecektir. Bu tamamen doğru değil. Yaptığımız araştırmalar var. 6 ay önce, Mayıs ayında yaptığımız bir araştırma var. Bu araştırma 30 ilçede yapıldı. Ve Aralık sonunda yaptığımız ikinci bir araştırma var. Aşağı yukarı aynı örneklem üzerinden yapılmış ve 20 sorunun da 10’u ortak sorular. İktidarı yada muhalefeti nasıl değerlendiriyorlar, Millet İttifakı’nın adayı kim olmalı, ekonomiye dönük düşünceler vs. Bir kıyas yaptık ve görüyoruz ki 6 ay öncesine göre iktidar algıyı kendi lehine değiştirmiş. Türk toplumunun hafızası için söylenen şeyler var. O kadar gündem hızla değişiyor ki üç ay önce girilen ekmek kuyruğunu insanlar unutuyor. Asgari ücret zammı, EYT, ek göstergeler maaşa yansıyacak. Mart ayında çift maaş almış ve erken emekli olmuş kitle ortaya çıkacak. Sözleşmeli memurlar devlet memuru olacak ve minnet duygusu oluşmayacak mı? Karşıt duruşu törpüler bu durum en azından. Az da olsa etkiler. Pasif hale gelebilirler ve değişkenlik olarak sahaya yansır. İktidar elindeki gücü Merkez Bankası, Darphane’yi son dozuna kadar kullanıyor. Bunun hiçbir şey değiştirmeyeceğini söylemek düz muhalefet mantığı ile açıklayabilir. Elimizdeki veriler çok şeyin değiştiğini söylüyor. Mayıs ayındaki AK Parti’nin İzmir’deki algısında bile olumlu yönde değişkenlik var. Sorunların en yüksek dozda hissedildiği dönemlerden biriydi Mayıs ayı. İşsizliğin arttığı, dövizin hareketli olduğu, sanayicilerin homurdandığı bir dönemdi. Mayıs ayında hükümetin ülkeyi yönetebilme puanı 1,90’dı 5 üzerinden…   Şu an 2,36’ya çıkmış durumda ve bu çok yüksek bir değişim. İzmir’de bu algı değiştiyse Anadolu’yu siz hesap edin. AK Parti zaten kendi bünyesinden kopan ve sandığa gitmeme gibi düşünceler içinde olan protest seçmende çok pozitif şekilde etki uyandırmış durumda… Yen hamleleri ile de önemli ölçüde kendinden giden kitleyi geri kazanmış durumda. Kararsız seçmenin büyük bölümü Cumhur İttifakı’ndandı… EYT, maaş zamları vs bunların etkili olduğunu görüyoruz. Tepkililer ancak yönetirse yine bunlar yönetir düşüncesi oluşmaya başlamış durumda. Aynı kitle kutuplaşma nedeniyle şunlar daha iyi yönetiyor demiyordu. Muhalefete henüz gitmemiş olan seçmen önemli ölçüde geri dönme eğilimlerini büyütüyor. Bu adımlar araştırmadan çıkan sonuç ve böyle sürerse ve hükümet birkaç tuşa daha basarsa bu kitlenin önemli bölümünü geri çekebilir. AK Parti’nin oyu İzmir’de yüzde 34… Seçim kampanyası başlamadan o oranlara doğru gidiyor. Muhalefet yanlış adayla çıkarsa bu oran daha da büyüyebilir” ifadelerini kullandı.

İZMİR’İN GÖNLÜNDEKİ ADAY MANSUR YAVAŞ
Yapılan araştırma çalışmalarında İzmirlilerin muhalefet adayı olarak görmek istedikleri ismin Mansur Yavaş olduğunu belirten Yaldız, 6 aylık süre bandında CHP Genel Başkanı Kemal Kılıdaroğu’nun toplumsal destek almaya başladığını da belirtti. Yaldız yaptığı değerlendirmede  “Araştırmalarda sorduğumuzda 1,5 senedir İzmir seçmenin gönlündeki 1 numaralı aday Mansur Yavaş. 6’lı Masanın adayı kim olsun diye açık uçlu sorduğumuzda ortaya çıkan sonuç bu. Yüzde 28 çıkmış durumda.  Kılıçdaroğlu seçeneğinin son 6 ayda büyümüş olması da var. Yüzde 8’lerden 18’e çıkmış durumda. Sayın Kemal Kılıçdaroğlu’nun adaylığına da toplumsal destek yüzde 100 artmış durumda. Bunda Cumhur İttifakı seçmenin Kılıçdaroğlu’nın aday olması konusunun da etkisi olabilir. HDP’nin İzmir seçmeni açısından bakıldığında Kılıçdaroğlu, Mansur Yavaşı yaklaşmış durumda ve HDP seçmeni Kılıçdaroğlu’na çok sıcak bakıyor. İzmir’deki HDP semenin gönlündeki aday Kılıçdaroğlu’dur. CHP seçmeninde ise Mansur Yavaş diyen ile Kılıçdaroğlu diyen eşit, çok az Mansur Yavaş önde… 28-28 çıktı ve bir tık önde… İmamoğlu üzerinde ise yargı kararı demoklesin kılıcı gibi sallanıyor. Örneğin YSK, HDP’li bazı adaylara aday olursun dedi ama mazbata vermedi. Yargı kararının kesinleşmesi lazım ve kararlar bazen çok seri kesinleşebiliyor. Yargı ile ilgili ülke olarak genel sorunuz var. Vatandaşta güven erozyonu devam ediyor. İmamoğlu, Türk siyasetinin geleceğinde aktör olarak görünse de cumhurbaşkanlığı adaylığı konusunda rolünü kaybetmiş duruyor. Kılıçdaroğlu 3 yıl önceki araştırmalarda hiç yokken şu an yüzde 20’lere gelmiş durumda. Kılıçdaroğlu imajını düzeltti. Mutfağından çektiği videolarla, gençlerle kurduğu diyaloglarla, farklı kesimlerle hitap eden helalleşme çağrıları ile yurt dışında kurduğu temasları ile seçmen nezdinde karşılık bulmaya başladı. Çabası var ve bu konuda yürütülen kampanya var. Kılıçdaroğlu, söylemlerinde de farklı… Şu an Türkiye’nin karşı karşıya konularla ilgi eleştirilerin ötesine geçerek 3-5 ay sonra düzleteceğim diyor. Onun açıklamasını ardından da düzenleme geliyor. Bu bir artı yaratıyor” açıklamasını yaptı.

CHP’DE İYİ PARTİ HANDİKAPI
 İYİ Parti ile CHP arasında yaşanacak ayrışma iddialarını yorumlayan Yaldız, “İYİ Parti-CHP arasındaki ayrışmanın dozunu İYİ Parti arttırsa handikaplar oluşabilir. İYİ Parti, Cumhur İttifakı’na kayarsa CHP seçmenini çok etkilemez. Yaptığımız araştırmalarda 3 CHP’liden 1’i İYİ Parti’nin sempatizanı durumunda. Meral Akşener’i daha iyi bir muhalefet lideri olarak kodlayanlar var İzmir seçmeni arasında. Kılıçdaorğlu ve Akşener’in ipleri atması durumunda CHP seçmeni içerisinde ciddi bir erozyon oluşabilir. 2017 referandumundan bu yana süre gelen beraberliğin CHP açısından handikapa dönüşme ihtimali vardır” dedi.

6’LI MASA’DA SENFONİ, KAKAFONİYE DÖNDÜ
Altılı Masa’da yaşanan görüş ayrılıklarının bir kakafoni oluşturduğunu ve bunun Erdoğan’a yaradığını belirten Ümit Yaldız, “Altılı Masa’da toplanıp toplanıp dağılan, aynı şeyleri söyleyen, zaman zaman kendi içinde çatışma yaşayan bir durum yaşanıyor. Altılı Masa handikaplı masa haline gelmeye başladı. Bazılar halen seçim kantarına çıkmış değil. Davutoğlu yüzde kaç oy alıyor bilinmiyor. Gültekin Uysal’ın oyu yok deniyor ama DP’nin bir 100 bin oyu var. Davutoğlu seçime katılmadı, Babacan da katılmadı. Oy alacaklarından bahsediliyor. Öngörü başka bir şeydir ama gerçek ayrıdır. İYİ Parti, Kılıçdaroğlu’nun adaylığına bir şey söylüyor. Davutoğlu, Babacan bvşka bir şey söylüyor. Bir kakfoni görüntüsü var. 6 benzemeyen partinin yan yana gelerek senfoni tadında sesleneceğini bekleniyordu. Her kafadan ses çıkıyor. Enstrümanın akortları karıştı. Bu durum sorunlu koalisyon dönemlerinin durumuna benziyor. Şimdiden oluşan kakfoni görüntüsü 90’larda yaşadığımız hatta AK Parti iktidarının tek başına ülkeyi yönetmesine sebep olan belli bir duruma referans veriyor. Genç kuşak bunu bilmiyor ama biz çok iyi buluyoruz. Erdoğan da akıllı bir hamle ile bunu söylemeye başladı. Ben tekim, bunlar farklı tellerden çalıyor diyor. Bu seçmende etki yaratıyor. Altılı Masa bir senfoniye dönmezse bu  muhalefetin sonu olur. Küçük ortaklı koalisyon dönemlerini de yaşadı bu ülke. Merhum Muhsin Yazıcıoğlu’nun bilr küçük ortak olarak hükümet yönettiği dönemler var. Bir aynı şeyleri konuşamayan masa, diğer yandan tecrübeli bir siyasetçi olan Erdoğan var. Ki Erdoğan’ın uluslararası camiada önemli bir aktör... Araştırmalarda Erdoğan’ın uluslararası performansını CHP seçmeni bile başarılı buluyor. Yüzde 15 kesinlikle başarılı diyor CHP kitlesinin. Uluslararası aktör olarak ekonomi yönetimine göre daha başarılı bulunuyor Erdoğan” ifadelerini kullandı.

KAZANACAK ADAY DÜŞÜNCESİ ÖNEMLİ BİR KRİTERDİR
Millet İttifakı’nın aday belirleme konusuna değinen Yaldız, “Millet İttifakı içinde İzmirliler Mansur Yavaş’ı istiyor. Mansur Yavaş hep vardı. Kılıçdaroğlu, İzmir’de oransal olarak en yüksek artış yapan siyasetçi... İYİ Parti’nin kazanacak adayın önemi konusunda yaptığı çıkış var. Sadece İzmir’i değil ülkenin tamamında referanslar alarak yürümeliler. En başta eğer ki adınız Millet İttifakı ise adayı millete sormanız lazımdı. Kılıçdaroğlu ise doğru aday bu denmeli. Kılıçdaroğlu’nun aday olmasına dair bazı geçmişten bu yana nasırsal, mezhepsel sorunlar açısından da doğru isim. İstanbul Yürüyüşü’nden bu yana doğru isim. Hayat memat meselesi olarak değerlendirilen bu seçimde isimden çok kazanabilecek birisi olsun düşüncesi var. Anketler dışında odak grup çalışmaları, ikinci tur için farklı hesaplamalar yapılabilir. Üçüncü, dördüncü bir isim de olabilir. Kemal Bey kazanamayacağını görürse özveride bulunmaktan kaçınmaz. Bu konuda ne kadar iştahlı olduğunu ortaya koydu. Ülkenin geleceğini riske atacak bir adım atacağını ben sanmıyorum. Toplumsal muhalefet, siyasal muhalefete durumda dönüşmüş durumda. İktidar yorulmuş durumda ve koşullar iktidar olabilmek için oldukça uygun. Kemal Bey bu süreçte yanlış hamle yapıp topu taca atarsa bunun bir faturası olur” açıklamasını yaptı.

İKTİDAR, MUHALEFETE GÖRE DAHA MOTİVASYONLU
Muhalefet ve iktidar açısından bakıldığında iktidar daha motive bir görüntü çiziyor. Tüm enstrümanları sahaya yansıtmış durumda. Her şeyiyle iktidar sahada… Muhalefet ise o motivasyonda gözükmüyor. Algıyı değiştirmeye başlamışken Erdoğan, Mansur Yavaşla da yarışsa pozisyonunun daha güçlü olduğunu düşünüyorum. Verilerle konuşuyorum ve bu ivmenin yükselebileceğini düşünüyorum. Geçen sene Ocak’ta her şeye zam vardı. Bu sene ne oldu. Marketler zam yapmayacak, köprülere zam olmayacak durumu var. Yine zamlar var ama dövizi ve diğer ekonomik dengeleri baskılayacak durumu başarıyorlar. Geçen seneki Ocak’la bu sene Ocak aynı değil. Geçen yıl zamlar, şimdi ise müjdeler yağıyor. Muhalefetin dışında Memleket Partisi, Zafer Partisi, Yeniden Refah,TİP gençik içinde popüler. İzmir’de Zafer Partisi yüzde 2’leri bulmuş durumda… Tabiiki seçim sathında seçmen refleksi farklılaşabilir. Mevcut 6’lı masa dışında toplumsal muhalefette vücuda gelmiş partiler de olduğunu unutmayalım” şeklinde konuştu.

SİNAN ATEŞ CİNAYETİ MHP’DE İNFİAL DERECESİNDE SONUÇLAR YARATABİLİR
Eski Ülkü Ocakları Başkanı Sinan Ateş’in ölümünün MHP içerisinde bir infial yarattığını belirten Yaldız, “Sinan Ateş’in katledilmesi sonrası MHP teşkilat yapılanmasında ciddi eleştirilerin olduğunu izliyoruz. Sosyal medyada bıyık kesenlerden başlayarak içeiriden ve dışarıdan çeşitli açıklamalar olduğunu görüyoruz. Bu cinayetin her türlü aydınlatılması gerekiyor. 90’lı yıllarda Uğur Mumcu, Çetin Emeç gibi faili meçhul cinayetlerin üstünün örtülmesinin acılarını yaşadık, yaşıyoruz. Konu adli mercide… MHP süreci toparlamaya çalışıyor ama bence bu cinayet infial derecesinde sonuçlar yaratabilir. Katledilen başkanın açıklamaları bugün kendi camialarında değil sosyal demokrat camiada da videoları gerçek milliyetçiliğin temsilcisi olarak yayınlanıyor ve karşılık buluyor. Devletin devletliğini göstermesi ve gereğini yapılmasının gerektiğini düşünüyorum” dedi.