Dilek ÇELİKTEN/ EGEDESONSÖZ- Kocaeli'nin Dilovası ilçesinde kozmetik üretimi yapılan bir iş yerinde geçtiğimiz cumartesi günü yangın ve patlamaya meydana geldi. Kozmetik ürün üretimi yapılan bir iş yeri olduğu için yaşanan yangın ve patlamada 6 kişi yaşamını yitirdi. 1 kişi ağır olmak üzere 4 kişi ise yaralandı.
Yaşamını yitiren çalışanlardan ikisinin çocuk işçi olması yürekleri yaktı. Ayrıca işyerinin bölgede yaşayan vatandaşlar tarafından defalarca CİMER'e şikayet edildiği ama sonuçsuz kaldığı iddia edildi.
Acı olay sonrası harekete geçen Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, SGK ve İŞKUR'dan 7 personelin açığa alındığını duyurdu. Olaya ilişkin yürütülen soruşturma kapsamında 11 kişi gözaltına alındı.
"KİMYASALLARA GÖRE TESİS HAZIRLANMALI"
Kimya Mühendisi Mehlika Koç, yaşanan faciayı Egedesonsöz'e değerlendirdi. Kozmetik sektöründe kullanılan ürünlerin tehlikeli kimyasal grubuna dahil olduğunu belirten Kimya Mühendisi Koç, bu tarz işyerlerinde alınması gereken önlemlere dikkat çekti.
İş yerlerinde kullanılan ekipmanlara dikkat çeken Koç, "İzmir'de de bu tarz depolar oldukça yaygın. İzmir'de de oldu yangın. Gıda Çarşısı'ndaki ayasol yani gazlı ürünlerin olduğu bir depoda yangın çıktı. Kullanılan kimyasallara göre tesis tasarlanmalı. Yani tehlikeli kimyasallarla yanıcı, parlayıcı, patlayıcı kimyasallarla çalışıyorsanız tesisi ona göre tasarlamanız lazım. Yanıcı parlayıcı kimyasallar ayrı bir yerde depolanmalı. Dilovası'ndaki parfüm üretiyor sadece orada büyük miktarda etil alkol vardır. Parfümlerin içinde etil alkol (etanol) kullanılıyor. Etanol de yanıcı parlayıcı bir kimyasal ayrı depolanması lazım. Paslanmaz çelik tanklarda olması lazım. Bir de bu tanlarda oluşabilecek alkol buharına karşı havalandırma menfezleri olması lazım. Eğer yoksa sıcaklıkla tankın içindeki etil alkol buharlar ve basınç artınca patlama olur. Bu etil alkolün depolanmasıyla ilgili yine depolandığı alanın iyi havalandırılması lazım. Ve bu tesislerde kullanılan tüm elektrik ekipmanların alev sızdırmaz özellikte olması gerekiyor. Herhangi bir kıvılcım atlamasını gözle göremezsiniz ama ortamda bir etil alkol buharı var ve siz onu havalandırmayla uzaklaştırmadığınız sürece etil alkol buharı o kıvılcımla buluşur ve yangına neden olur. Bunların hiç birinin ben Dilovası'ndaki kozmetik deposunda olmadığını düşünüyorum. Zaten ruhsatı da yok" ifadelerini kullandı.
"YERLEŞİM ALANLARINDAN UZAKTA OLMALI"
Tehlikeli kimyasalların kullanıldığı işyerlerinin yerleşim alanlarından uzakta olması gerektiğini belirten Kimya Mühendisi Koç, "Kozmetik denilince insanların aklına tehlike gelmiyor. Kozmetik insan sağlığı için cilt üzerine kullanılan ürünleri içeriyor. Ürünler için kullanılan ham maddeler, kimyasallar tehlikeli olursa ona göre önleminizi almak zorundasınız. Bu işyerinde bir iş güvenliği uzmanıyla çalışılması gerekir. Yangın tüpleri, yangın algılama ve söndürme sistemlerinin mutlaka bulunması gerekir. Ve yerleşim alanlarından uzakta olması gerekir. Çünkü patlamadan dolayı etraftaki binalarda tehlike altındaydı. Bu tarz işyerleri yerleşim alanlarından uzakta olmalı" dedi.
DENETİM ŞART
Denetimsiz parfüm depolarının çok tehlikeli olduğunu dile getiren Koç "Bu tarz yerler pimi çekilmiş bomba gibi. Önlemler alınmadığı sürece bunun gibi facialar yaşanabilir. 'Önlemek ödemekten ucuzdur' ben her zaman bu cümleyi benimsemişimdir. gerekli önlemler alındıktan sonra riskler minimalize olur. Etil alkol dediğim gibi tehlikeli bir kimyasal. Tedbirler alınmazsa bunlar olabilir" açıklamasını yaptı.
ÇALIŞANLAR BİLGİLENDİRİLMELİ
Kimyasal maddelerle ürün yapılan yerlerde iş güvenliğinin önemli olduğunu vurgulayan Koç, "İşyerlerinde mutlaka acil durum eylem planı hazırlanmalı. Bu eylem planında görev alacak kişilere yapacakları görevleri detaylı bildirilmeli ve bu asılmalı bir yerlerde. Yangın tatbikatı yapılmalı, yangın eğitimleri verilmeli. Ve işyerinde acil çıkışlar belirtilmeli. Acil bir durumda nasıl kaçılacağını belirten uyarı levhalar olmalı. Yangın algılama ve söndürme sistemleri mutlaka bulunmalı. Patlamadan korunma dökümanı hazırlanmalı. Ve mutlaka bir kozmetik işletmesi olduğu içinde kozmetik yönetmeliğine göre sorumlu teknik eleman çalıştırılması gerekiyor. Ruhsatsız bir yer olduğu için denetim yok bu kozmetik üretimi yapılan yerde. İş güvenliği uzmanları, ekipmanlar, havalandırma var mı? Çocuk işçiler nasıl çalıştırılıyor bu kadar tehlikeli yerlerde? Elektrikli ekipmanlar uygun mu? gibi pek çok soru sorulabilir. Ama ne yazık ki Dilovası için artık çok geç. Bu tarz işyerlerinde çocuk işçi çalıştırılması kesinlikle yanlış. Asla çalıştırılmamalı. Aslında keşke meslek lisesi mezunu insanlar çalışabilse bu tarz yerlerde. Biraz kimya bilgisi olan teknik insanlar olsa çok daha iyi olur. Kozmetik tehlikeli kimyasallarla çalışılan bir alan olduğu için iş başı eğitimleri çok önemli. Kimyasallarla çalışılan işyerlerinde yangın tatbikatı, yangın eğitimleri acil durum eğitimleri bunların yapılması gerekir" diye konuştu.
"MERDİVEN ALTININDA ALTI BİR İŞLETME"
Yetkililerin gerekli denetimleri yapmadığını belirten Koç, "Bilinçli çalışanlar bir işyerinde iş güvenliği için gerekli olan önlemleri sorgular ama ben bu iş yerinde çalışan insanların onları sorgulayacak nitelikte olduğunu düşünmüyorum. Yani 65 yaşındaki bir kadının orada çalışmasını sorgulamak lazım. Hala orada neden çalışıyor? Merdiven altınında altı bir işletme bu. O kadar çok var ki bu tarz şeyler. Türkiye'nin her yerinde var. Bu iş yerinin Sağlık Bakanlığı'na ya da başka bir yere kayıtlı olmadığı için denetlenmiyor. Kayıtlı yerleri denetlemek daha kolaylarına geliyor yetkililerin" ifadelerini kullandı.
