İntihar haberleri, medya için çok caziptir…

İlgi çekme ve okunma oranı yüksek kabul edilir…

Ancak bu haberler, diğerlerine göre daha bir özen gerektirir…

Özendirme ihtimali, intihar eden kişinin mahremiyeti vb. birçok boyutu ile dikkat etmek gerekir…

Son dönemlerde bu konuda artan vaka ve haberler, sosyal medyada ayrıca yaygın olarak dolaşıma girmektedir. Medyanın gerekçesini doğru bulmasak da anlıyoruz. Ama bizler bunu yapmamalıyız. Kutuplaşma koşulları gereği, farkında olmadan belki de, birçoğumuz bunu bir “iktidar eleştirisi” olarak düşündüğümüz için bilhassa dolaşıma sokuyoruz…

***

Ekonomik kriz tarih boyunca önemli bir nedendir. İşsizlik, yoksulluk, iflas vb. İşsizlik, yoksulluk ve çaresizlik nedeniyle gerçekleşen intiharlar, medya açısından daha caziptir. Oysa intiharların birçok gerekçesi ve birçok türü bulunmaktadır…

İntihar, psikolojik bir konu gibi görünmesine rağmen, sosyolojik boyutu da vardır. Hatta Sosyoloji’nin kurucularından Emile Durkheim’in en önemli çalışmalarından biri “İntihar” (1897) araştırması / kitabıdır.

Durkheim, özel bir eylem gibi gözükse de intiharın toplumsal bir sorun olduğunu ve sosyolojik açıklamayı da gerektirdiğini söylemektedir. Bireyci intiharların yanı sıra anomik intiharlardan da örneklerle söz eden Durkheim, toplumsal dayanışma ve bağların zayıflamasının da önemli bir etken olduğunu hatırlatır…

***

Kahramanlık da, onur da, çaresizlik de, depresyon da intihar nedeni olabilir…

Tarihsel, kültürel ve tarihsel koşullara göre bu nedenlerin ağırlığı değişebilir. Japonya’da başka, Danimarka’da ve İran’da başka faktörler öne çıkabilir. Ayrıca savaş ve ekonomik kriz dönemleri başka yönde etki yapar. Bir ara intihar eylemleri diye tarif ettiğimiz cana kıymalar da yaygındı…

Ekonomik nedenler önemli ama tek neden değil. Örneğin bugün refah düzeyi yüksek olan Kuzey Avrupa ülkeleri, intiharın en yaygın olduğu ülkeler arasındadır…

***

Özellikle Batı toplumlarında, ünlü ve zengin bazı sanatçıların intiharları da sıkça rastlanan haberler arasındadır. Onlarınki, ekonomik olmaktan ziyade, genellikle sosyo-psikolojiktir. Yalnızlık ve değersizlik de, insanı hayattan koparan nedenler arsında önemli bir yer tutar…

***

İntihar haberlerini olur olmaz sosyal medyada dolaştırmayı doğru bulmadığımı yazınca, farklı tepkiler geldi… Bazıları, ekonomik çöküntüyü gizlemek olarak gördü bunu bazıları mesajı doğru kavradı bana göre…

Ülkedeki ekonomik, siyasi ve sosyal krizi görmeyecek kadar kör değilim elbet. Ancak intihar haberleri, daha özel bir hassasiyet gerektirir.

Psikolog bir arkadaşım, mesaj gönderdi bu paylaşımım üzerine. Doğru bir uyarı olduğunu söyleyip, bazen medya ve sosyal medyanın, haber tarzıyla, intihar vakalarına dolaylı yoldan ortak olduğunu hatırlattı. Ardından da Amerikan yerlilerinin bir sözünü örnek verdi:

“Gençlerin yanında olumsuzu konuşmayın, ola ki merak ederler…”