Geçenlerde bana bu soru geldi, “İngiltere Kraliçesi ve genelde Kraliyet ailesi devletten para/maaş/ödenek alıyor mu?” Evet dedim ancak ayrıntısını bilmiyordum, araştırdım ve bu bilgiyi paylaşıyorum. BBC’nin haberine göre Prens Andrew’un ABD’de Virginia Giufree’nin açtığı sivil tecavüz davasını bu hanıma yüksek miktarda tazminat ödeyerek kapattırmasının arkasından bu rakamı ödemek için annesi Kraliçe’den yardım alıp almadığı sorusunu gündeme getirdi.

BBC habere göre Kraliyet ailesi her yıl devletten ne kadar ödenek aldıklarını şeffaflıkla yayınlıyorlar. Kraliçe her yıl devletten bir defada bir miktar ödenek alıyor. Geçen yıl bu rakam 85.9 milyon pound imiş. Bu hesapla kişi başına yılda 1.29 pound düşüyormuş.

Bu para nereye harcanıyor?
Bu rakam Kraliyet ailesinin tüm fertlerinin resmi kraliyet görevlerine harcanıyor. Ayrıca bu parayla tüm sarayların tadilat ve bakımı yapılıyor: Buckingham, St James, Kensington, The Royal Mews and Paddocks, Winsdsor Kalesi. Tabii bu binaları Kraliyet ailesi kullanıyor, buralarda yaşıyorlar, halk buralarda yaşamıyor. Eğer bir bölümü halkın gezmesine açılırsa, halk bu açılan dar bölüme bilet alıp ayrıca para ödeyerek giriyor. Oysa halk kendi evinin bakım ve tadilatı için devletten ödenek almıyor.

Geçen yıl resmi görevlere 51.5 milyon pound harcanmış, saraylarda çalışan hizmetkarlar, seyahat giderleri, bina bakımları. 34.4 milyon ise Buckingham Sarayının tadilatına harcanmış. Bu para nereden geliyor? Kraliyet ailesinin mülkü olan Crown Estate/Kraliyet Arazisinin karı Kraliyet Hazinesine giriyor. Bu kar %15-25 arası oluyor ve bu para Kraliyete ödeniyor.

Bu yıllık ödenek mülklerden yapılan kara göre şekilleniyor, mülk Kraliyetin ancak mülkün idaresini bağımsız bir yönetim kurulu yapıyor. Crown Estate’in mülkleri arasında Regent Street ve Ascot at yarışı pistleri de var. Bu mülklerin idaresini ülkenin karını artırmak için bağımsız bir yönetim kurulu yapıyor. Bu mülkler Kraliçenin özel mülkü değil, Kraliyet kimdeyse, ülkeyi yönettiği sürece ona ait olan bir mülk. Yani Kraliçenin bu mülkleri satması olası değil.

Crown Estate’in tarihi Normanlara dayanıyor. 1760 da Kral 3. George kazancını Crown Estate’e devretmek konusunda hükümetle bir anlaşma yapıyor. Karşılığında Kral ve ailesi bu ödeneği alma konusunda hükümetle mutabık kalıyor. Eğer Crown Estate’in karı azalırsa bir sonraki yıl ödenek azalmıyor, bir önceki yıl kadar ödenek veriliyor.

Kraliyetin başka hangi kazançları var?
Kraliçeye ayrıca bir ödenek daha yapılıyor. Bu da yine başka mülklerden, arazilerden geliyor, Lancaster Düklüğünden. Bu mülkler Lancashire, Yorkshire ve Londra’da yer alıyor. 2021 de Düklük 22 milyon poundun biraz üstünde kar etti. Ayrıca, Sandringham ve Balmoral Sarayları Kraliçenin özel mülkü ve buralardan da kazancı varmış. Kraliçe kendi talip olarak özel mülkleri ve Lancaster Düklüğü kazancı üzerinden vergi ödüyormuş.

Birçok kişi Kraliyet ailesinin gerçek maliyetinin bunun çok üzerinde olduğunu söylüyor çünkü güvenlik/koruma masrafları buralardan geçmiyor ve bu masrafı devletin polis kuvvetleri sağlıyor. BBC habere göre “Republic” isimli Kraliyet karşıtı örgüt Kraliyet ailesinin masraflarının bu belirtilenin birkaç kat üstünde olduğunu belirtiyor ancak bazı başka örgütler de turizm gibi nedenlerle Kraliyet ailesinin ülkeye maddi katkısının çok daha yüksek olduğunu savunuyor.