Odalardan İzmir’in büyük planına veto!

EGEDESONSÖZ - Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi tarafından açılan dava sonrası mahkeme tarafından iptal edilen Kütahya-Manisa ve İzmir’i kapsayan plan tartışmalara neden olmuştu.

- NERELER İMARA AÇILACAK?...

Mahkeme, plandaki Kütahya’yı çıkartırken plan bütünlüğünün Manisa ve İzmir’i kapsaması gerektiğini dile getirmişti.

Bakanlık, iptalin ardından yeni planı yaptı ve birçok yerde değişiklikler oldu. Aradan geçen zamanda belediyeler başta olmak üzere, kurumlar, şahıslar bakanlığa giderek özel çalışmalar yaptı. Birçok yer imara açılırken kentin genişleme sınırlarında düzenlemeler oldu. Bazı noktalara da özel işaretler konularak imar yapısı değiştirildi ve planlar askıya çıktı.

Türkiye Mühendis ve Mimarlar Odaları Birliği İzmir Şubesi’nden bakanlığın eski planları gerekçe göstermeksizin tek taraflı iptal ederek yeni plan değişikliğine gitmesine tepki geldi.

TMMOB İKK, “Ben yaptım oldu” anlayışı ile hazırlanan düzenlemenin İzmir’de kaosa yol açtığını ve gerektiği takdirde yeniden yargıya gideceklerini duyurdu.
 
‘HUKUKA AYKIRI’ ÇIKIŞI
Yüz bin ölçekli çevre düzeni planlarıyla ilgili kapsamlı bir değerlendirme yapan TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu kentteki meslek odaları adına yaptığı yazılı basın açıklamasında şu ifadelere yer verdi: “İzmir ve Manisa illerinin il sınırlarını kapsayan 1/100.000 Ölçekli İzmir–Manisa Çevre Düzeni Planı, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından son 1,5 yıl içerisinde 3. defa değiştirilerek onaylanmıştır. Son onayından sonra ise planlar hâlâ 1 aylık askı ilanı içerisindedir. Çevre Düzeni Planlarının merkezi idarenin "Ben yaparım" tezi ile yaşama geçmesi “demokrasiye vurulmuş bir darbe niteliğindedir” diye defalarca basın açıklaması yapmış olmamıza rağmen hukuksuzluğun her geçen gün daha da artması dolayısı ile tekrar kamuoyunu bilgilendiriyoruz. Askı ilanında bulunan Çevre Düzeni Planlarının hem plan açıklama raporunda, hem de paftalar üzerinde “Nerelerde değişiklik yapıldığı belirtilmemiştir.” Öyle ki, itirazlar kapsamında onaylandığı belirtilen planlara ilişkin, paftalar üzerindeki değişiklik sınırları da gösterilmemiştir. Hem 3194 sayılı İmar Kanunu’na hem de Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği'ne açıkça aykırı olan bu yöntem ile, bilim insanlarının kafasında, “Bakanlık planlarda yaptığı hangi değişiklikleri kamuoyundan gizlemektedir” sorusunun doğmasına neden olunmaktadır.
 
PLANLAR İZMİR’İ KAOSA SÜRÜKLEDİ
Son onaylı planın üzerinden neredeyse bir yıl geçmiştir. Bu süre zarfında belediyelerce, söz konusu plan kararlarına esas ilgili imar faaliyetleri yürütülmüş ve uygulamaya koyulmuştur. Dolayısıyla Bakanlığın, sonsuz onay yetkisini kullanarak gerçekleştirdiği çevre düzeni planlama süreci sayesinde; kentlerimizde şehir planlama ve dolayısıyla imar konusunda bir kaos ortamı oluşturulmuştur. Bu kaos ortamında oluşacak kamu zararının telafisi yine aynı kurum tarafından karşılanabilecek midir?

Dolayısıyla Bakanlığın çevre düzeni planı ile yarattığı bu süreçle planlama yetkisi, kentlerimizi daha yaşanabilir alanlar haline getirebilmek için bir amaç olması gerekirken, hukukun arkasından dolanmak adına bir araç olarak kullanılmıştır. Planların şeffaflığı, ne yazık ki bu süreçte tartışılır duruma gelmiştir.
 
YENİ DAVA SİNYALİ
Çevre Düzeni Planları, niteliği gereği, onaylandığı şehrin imar anayasası olarak kabul edilmektedir. Yönetmeliklerde de Çevre Düzeni Planları, “…strateji planlarının hedef ve strateji kararlarına uygun olarak orman, akarsu, göl ve tarım arazileri gibi temel coğrafi verilerin gösterildiği, kentsel ve kırsal yerleşim, gelişme alanları, sanayi, tarım, turizm, ulaşım, enerji gibi sektörlere ilişkin genel arazi kullanım kararlarını belirleyen, yerleşme ve sektörler arasında ilişkiler ile koruma-kullanma dengesini sağlayan…” planlar olarak tanımlanmasına rağmen, askı ilanında yer alan İzmir–Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 Ölçekli Çevre Düzeni Planının, yönetmeliğin belirttiği tanımlardan çok uzak olduğu aşikardır.

Ortak akıl çerçevesinde hazırlanması gereken Çevre Düzeni Planlarını, merkezi idarenin otoriter rejim algısıyla, “Ben yaptım, oldu” mekanizması ile yönetmeye çalışması, izmir ve manisa kentlerinin sürdürülebilir şehirleşme geleceğinin yok edilmesine neden olabilecektir.

- Enerji, ulaşım, sağlık, kalkınma gibi temel politikaların hiçbirinin vurgulanmadığı,
- Alt Ölçekli Planları yönlendiremeyen ve bu nedenle imar uygulamalarının kontrolsüz şekilde yapılmasına neden olacak,
- Doğal alanların yok olmasına öncülük edecek
- Doğal afet risklerini göz ardı edecek
şeklinde sıralanabilecek birçok nedenle, bilimin değerleriyle örtüşmeyen, İzmir ile Manisa kentlerinin ilgili belediyeleri ve sivil toplum kurumlarıyla hiçbir kentlinin fikir ve görüşleri alınmadan, bilgisayar ekranı başında, noktasal müdahalelerle bazı kişi ve kurumlara menfaat sağladığı düşünülen kararlar temelinde hazırlanan ve bu şekilde onaylanan "İzmir-Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı" ile İzmir ve Manisa kentlerinin geleceği tehlikeye girmiştir. Bu kaygımızı defalarca dile getirdik ve bundan sonra da kentlerin imar anayasalarını oluşturacak kadar üst ölçekli kararları barındıran Çevre Düzeni Planlarının ortak akıl ile bilimsel temellere dayalı, hukuka aykırılık içermeyecek şekilde hazırlanması gerektiği yönündeki mücadelemize devam edeceğiz.”