Kültürpark Platformu'ndan Basmane Çukuru için öneri

Kültürpark Platformu tarafından yapılan açıklamada, Büyükşehir Belediyesi ve Konak Belediyesi’nce verilen inşaat ruhsatının mahkeme kararıyla geçerliliğini yitirdiğini belirterek, mahkeme kararına sahip çıktıklarını belirtti.

Yapılan açıklamada şunlar söylendi:

"Geçtiğimiz hafta içinde yayınlanan gazete haberlerinden, İzmir Büyükşehir Belediyesi eski başkanı Yüksel Çakmur'un, bugün önünde bulunduğumuz 1039 ada 8 parsele ilişkin Folkart tarafından yapılacak olan gökdelene izin verilmesini mümkün kılan, İzmir Büyükşehir Belediye Meclisinin 15.02.2013 tarihli ve 05.443 sayılı kararı ile onaylanan yapı inşaat alanı: 104.000 m2, hmax:serbest ve yapı inşaat alanının %30’u Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası, %70’i Turizm+Ticaret Alanı olarak belirlenmesine yönelik 1/1000 ölçekli imar planı değişikliği 21.09.2017 tarihindeki Mahkeme Kararı ile iptal edilmiştir. Davacı olan taraflar mahkeme kararının ellerine ulaşması itibariyle geçen hafta mahkemenin iptal kararı verdiğini kamuoyu ile paylaşmıştır.

Söz konusu alan, İzmir’in merkezinde Kemeraltı Bölgesi yakınında, Kültürpark’a bitişik sıkışık kent merkezi dokusunda uzun yıllar açık alan olarak kalmış, şimdi ise parselin çevresi tamamiyle ihaleyi alan inşaat firmasının reklamlarını içeren duvarla şantiye alanı olarak çevrelenmiş, belediyenin de hissedar olduğu böyle bir alana nasıl izin verildiği bilinmeyen bir şekilde firmanın reklam yaptığı bir duvar olarak kent merkezine saplanmıştır.

Kültürparkta yapılmak istenen projelere ilişkin yaklaşık iki yıldır sürdürülen mücadele sonucunda Bakanlığın projelerin değerlendirilmesinin mümkün olmayacağı, koruma amaçlı imar planı hazırlanması gerektiği yönündeki görüşü ile önemli bir kazanım elde edilmiştir. Bizler Kültürpark'ın daha yeşil, doğa ile içiçe, nefes alabildiğimiz, çocuklarımızı oynatabildiğimiz, halkın kültürünü yansıtabildiği bir alan olmasını istiyoruz. Kültürpark Platformu olarak kent suçlarına ilişkin sürdürdüğümüz mücadelede konunun yalnızca Kültürpark alanı ile sınırlı olmadığı, İzmir’in geleceğinin sermayenin talepleri ile şekillenen belirsiz bir geleceğe bırakılamayacağını, Kültürpark için önerilen projelerin bu senaryonun bir parçası olduğunu ve 'Kültürparkta Kongre merkezi, Basmanede Gökdelen, Gökdelende Belediye istemiyoruz' şeklinde sözümüzü her platformda dile getirdik.

Çünkü bu senaryonun en önemli parçası olan İzmir’in eski ESHOT Otobüs Garajı olan ve uzun yıllardır Basmane Çukuru olarak gündemde olan alanda 260 metre yükseklikte %70’i Turizm+Ticaret Alanı, %30’u Büyükşehir Belediyesi Hizmet Binası ile birlikte yoğun yapılaşma

içeren kompleks bir gökdelen projesi hazırlanmıştır. Yönetmelik gereği her bir karma kullanımın açıkça belirlenmesi gerekirken “konut” kullanımı plan notlarında belirlenerek zaten yoğun olan merkez nüfusunun ve trafik yoğunluğunun daha da artmasına neden olacak bir plan kararı alınmıştır.

Proje alanı İzmir tarihi kent merkezi yakınında Basmane semtinde yer almakta ve sıkışık/küçük parsel dokusu nedeniyle yoğun yapılaşma içeren bir bölgede ve kent merkezindeki tek büyük kamusal açık yeşil alan olan Kültürpark Tarihi+2. Derece Doğal Sit Alanı bitişiğinde bulunmaktadır. Mahkeme kararında da böyle bir alan için gerçekleşmesi gereken plan kararları ve projelerin “sıradan” bir parselle aynı nitelikte olamayacağı, alanın kentin kalbinde yer aldığı, kamuoyu için hassasiyet oluşturduğu, çevresindeki kamusal alan kullanımlarını değiştirerek etkileyecek nitelikte olduğu belirtilmiştir. Bu durum açıkça göstermektedir ki, kamuoyu içinde bu kadar hassas bir alanın çevresindeki dokudan bağımsız, etrafındaki sokak dokusundan ayrı, yakın çevresindeki doluluk- boşluk oranını göz ardı eden ve bitişiğindeki Tarihi+2. Derece Doğal Sit Alanını yok sayacak biçimde değerlendirilmesi söz konusu bile olamaz.

Söz konusu proje ile kent kültüründen, tarihinden ve estetikten yoksun bir yapı ile alanın çevresini hem fiziki hem de sosyal anlamda dönüştürerek bir soylulaştırma, kimliksizleştirme projesini de içinde barındırmaktadır. Bu gökdelen sayesinde Basmane ve Çankaya bölgesi tümüyle benzeri bir yapılaşmaya açılarak kentin önemli bir tarihi alanı yağmalanacaktı.

Diğer yandan dönemin kent yöneticilerinin aldığı yanlış kararlarla kamunun elinden alınıp sermayeye peşkeş çekilmiş bu alana ilişkin %30’unun belediye hizmet binası olarak belirlenmesi alanının kamusal bir nitelik taşıyacağı anlamına gelmemektedir. Belediye yönetimi tarafından % 30’a çıkarılmasını, zafer kazanmış kumandan edasıyla dile getirip, bizlere “daha ne istiyorsunuz” şeklinde hitap etmesi, sürecin başındaki rant odaklı antidemokratik anlayışın halen devam ettiğini göstermektedir. Bölgenin Fuar alanından sonra en büyük parseli olan bu alan, kamu yararı içermeyen ve eşitlik ilkesine aykırı biçimde planlanmış ve ihaleler ile farklı firmalara geçerek uzun yıllardır rantın nasıl paylaşılacağı konusunda çaba harcanmıştır. Söz konusu Mahkeme Kararı göstermektedir ki, geçmişten beri devam eden rantiyeci anlayışla devam edilmesi mümkün değildir. İzmir’in tarihsel sürecinde önemli yeri olan Basmane bölgesinde tarihi, kültürel ve doğal varlıkların geleceğini tehlikeye atacak, kamu yararı taşımayan, çevresindeki doku ile bağdaşmayan “devasa” bir gökdelen projesi hükümsüz kalmış, bu süreçte yaptığımız itirazların mahkeme karşısında da doğruluğu ortaya çıkmıştır.

Sonuç olarak şimdi önünde durduğumuz bu parselde inşaat yapılması, bundan böyle mümkün değildir.

Çünkü 1/1.000 ölçekli uygulama imar planlarının mahkeme tarafından iptal edilmesi nedeniyle bu parsel için Konak Belediyesi’nden alınmış olan inşaat ruhsatı artık geçerliliğini kaybetmiş, “yok hükmünde” bir belge niteliği kazanmıştır.

Bu aşamadan sonra halkına ve kentine karşı sorumluluğu gereği ilgili belediye yetkililerinin bir an önce parsele ilişkin imar planının mahkeme kararı ile iptal edilmesini kamu yararı nezdinde fırsata çevirerek; koruma – kullanma dengesini gözeten, kamu yararını önceleyen, doğal ve tarihi sit statüsünde olan Kültürpark'ın doğası ve tarihi dokusu ile uyumlu, Basmane ve Kemeraltı bölgesinin dokusu ve yaşam biçimine uygun, bilimden ve adaletten yana, şehircilik ilke ve esaslarına uygun, demokratik katılımcı ve şeffaf bir anlayışla imar planı çalışmasına başlanmalıdır. Ve kamuya ait olan bu alanın nasıl kamudan alındıysa o şekilde tekrar kamuya geçmesini sağlamalıdır.

Dolayısıyla açılmış olan dava kararı sürdürdüğümüz kent mücadelesi için önemli olduğundan başta bu karara sahip çıkıyoruz ve konunun Kültürparkta olduğu gibi her sürecinde takipçisi olacağımızı kamuoyuna bildiriyoruz. Ve son olarak Kamuya ait olan bu alanın tekrar kamuya geçmesini istiyoruz.

BURADAN BÜYÜKŞEHİR BELEDİYE BAŞKANINA SORUYORUZ; MAHKEME KARARINA RAĞMEN GEÇMİŞTE YAPILAN HATALARI HALA DEVAM MI ETTİRECEK YOKSA KAMU YARARINDAN YANAMI HAREKET EDECEK?"