Kiracı konutu sözleşme bitmeden boşaltabilecek

Oturduğu evi kira sözleşmesi dolmadan tahliye eden kiracı ile kiraya veren, zaman zaman karşı karşıya gelebiliyor. Mülk sahipleri, sözleşme süresinin tamamı kadar kirayı, kiracı oturmasa bile talep edebiliyor, sözleşmelere de bu yönde maddeler yazılıyor. Gediz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Hasan Petek, Yeni Türk Borçlar Kanunu ile bu ihtilafı ortadan kaldıracak, kiracıyı koruyan düzenleme gerçekleştirildiğine, ancak kamuoyunda pek bilinmediğine dikkat çekti. Doç. Dr. Petek, yasanın 325'inci maddesiyle kiracılara kira süresinin sonunu beklemeden oturdukları konutu erken tahliye etme imkanı tanındığını açıkladı. Doç. Dr. Petek, "Kiracının erken tahliyesi durumunda kiraya verene cezai şart ödemesini veya kalan süreye ilişkin kira bedelinin tümünü ödemesini öngören sözleşme şartları artık hükümsüz" dedi. Doç. Dr. Petek şu bilgileri verdi:
 
"Örneğin kiraya veren ile kiracı 3 yıl süreli sözleşme yapmışlarsa ve sözleşmenin başlamasından 6 ay sonra evin tahliye edilmesi durumunda, geriye kalan 2.5 yıllık kira ödenmek zorunda değil. Kanunda, taşınmazın niteliğine, büyüklüğüne, bulunduğu yere göre bilirkişi tarafından belirlenecek ve kiralananın benzer koşullara göre kiraya verilebileceği makul süre kadar kiracının kira ödeme borcu öngörülmüş. Erken tahliye edilen taşınmazın yeniden kiraya verilebileceği makul süre 2 ay ise kiracı sadece 2 aylık kira bedeli ödeyerek sözleşmedeki borçlarından kurtulabilecek. Hatta makul süre 2 ay olmasına rağmen, kiraya veren taşınmazı 1 ay sonra kiraya vermişse, eski kiracının sorumluluğu sadece taşınmazın boş kaldığı 1 ayla sınırlı. Kiraya veren taşınmaza hemen kiracı bulmuşsa, erken tahliye eden kiracının sorumluluğu da ortadan kalkıyor. Ayrıca kiracı, taşınmazı erken tahliye ederken, yerine kiraya verenin kabul edebileceği ödeme gücüne sahip ve kira sözleşmesini benzer koşullarda devralmak isteyen başka bir kiracı bulması halinde, makul süre kadar kira bedeli ödeme borcu da son buluyor."
 
EV SAHİBİ İSTEMEZSE
Aynı zamanda Gediz Üniversitesi Hukuk Fakültesi Medeni Hukuk Anabilim Dalı Öğretim Üyesi olan Doç. Dr. Hasan Petek, erken tahliye halinde ev sahibinin anahtarları almaya yanaşmaması ya da ev sahibine ulaşılamaması durumunda sulh hukuk mahkemesine gidilmesi gerektiğini belirtti. Doç. Dr. Petek "Anahtarlar sulh hukuk mahkemesinde tevdi mahalli tayin ettirilerek teslim edilebilir veya ihtarname gönderildiğinde anahtarın notere tevdi edildiği bildirilebilir" diye konuştu. Doç. Dr. Petek, sözlerini şöyle sürdürdü: "Kiraya veren ile kiracı arasındaki sözleşme belirsiz süreli de olabilir. Herhangi bir süre kararlaştırılmamışsa, sözleşmenin başlangıcından itibaren 6'şar aylık dönemler belirleniyor. Her 6 aylık dönemin sonu için 3 ay önceden bildirimde bulunarak, 3 ay sonra taşınmazı boşaltabilir. Kiracı bu durumda herhangi bir ödeme yapmak zorunda değil. Fakat taşınmazı hemen ya da bildirimde bulunmadan tahliye ederse, yine kiralananın benzer koşullara göre kiraya verilebileceği makul süre kadar kira ödeme borcu var. Burada da kiracının yeni bir kiracı bulması durumunda, artık makul süre kadar kira ödemekten kurtulması da söz konusu. Kiralananın boş kaldığı dönemde kiraya veren bazı masrafları yapmaktan kurtulmuşsa, örneğin kendisinin ödemesi gereken elektrik parasını taşınmaz boş olduğu için ödememişse veya boş taşınmazı yeniden kiraya vereceği zamana kadar kendisi kullanmışsa, kiracının ödeyeceği kira bedellerinden bunların indirilmesi de gerekiyor."