İşte hayat kurtaran yöntem

Yüzde 91,5 gibi yüksek bir oranda sigara içenlerin yakalandığı akciğer kanseri birçok kanser türü gibi sigara içenleri daha çok tehdit ediyor. Bugüne kadar erkeklerde daha çok görülen akciğer kanserinin görülme sıklığı son yıllarda kadınlarda yüksek bir oranda artış göstermeye başladı.

 

Toplantıda akciğer kanseri tedavisinde kullanılan düşük fiyatlı ama etkili kanser ilaçlarının piyasada bulunmadığı da açıklandı. Kar marjlarının düşük olması sebebiyle düşük fiyatlı kanser ilaçları piyasaya sürülmüyor. Zaten maliyetleri çok yüksek olan, kanser tedavisinde kullanılan ilaçların, düşük maliyetli olan birkaç tanesinin de piyasada bulunmaması dikkat çekiyor.

 

5. Ulusal Akciğer Kanseri Kongresi'nde konuşan Prof. Dr. Mandela, Türkiye'deki hastaların ne yazık ki genellikle akciğer kanserinin son evresinde doktora başvurduğuna değindi.

 

Amerika Birleşik Devletleri'nde yapılan araştırmalarda 1. evrede akciğer kanseri teşhisi koyulmuş hastaların 5 yıllık sağkalım oranı yüzde 60 ile 80 arasında olurken 3 b ve 4. evredekilerde bu oran yüzde 10'a düşüyor.

 

 Ülkemizdeki son istatistiklere bakıldığında erkeklerde akciğer kanseri görülme sıklığında azalma başlamıştır. Erkeklerde sigara içme oranı yüzde 50, kadınlarda yüzde 18 genel olarak ise yüzde 31'dir. 2010 yılında sigara içenlerin sayısı 14 milyon. 2020'de 16 milyona çıkması beklenen bu rakam her yıl binlerce yeni akciğer kanseri vakası demek.

 

Prof. Dr. Nil Molinas Mandel'in Türkiye'de her yıl 30 bin yeni akciğer kanseri hastasının beklendiğini ve bunun yüzde 91.5'ini sigara içenlerin oluşturduğunu söyledi. Geri kalan hastalar ise genetik yatkınlık ya da asbest gibi akciğer kanserine neden olan maddelere maruz kalanlardan oluşuyor.

 

Sağlık Bakanlığı 2008 yılı verilerine göre, Türkiye’de erkeklerde en sık görülen kanser türü akciğer kanseridir; 2002 yılında akciğer kanseri görülme oranı %48 iken %42’ye inmiştir. Bu düşüş erkeklerde sigara tüketiminde azalmaya bağlıdır. Kadınlarda ise en sık görülen kanser türü meme kanseri olup, akciğer kanseri 5. sırada yer almaktadır. Kadında akciğer kanseri oranı 2002’de %9 iken, 2008’de %10 olmuştur; kadınlar arasında sigara tüketiminin artmış olmasıyla bağlantılıdır.

 

Akciğer kanseri teşhisinde en önemli tetkiklerden biri olan bilgisayarlı tomografide düşük doz tomografi çekilmesi de erken teşhiste ve ölüm oranlarını azaltmada oldukça etkili.

 

Düşük doz bilgisayarlı tomografinin ölüm oranını yüzde 6.7 oranında azalttığı ve hastaların da daha az radyasyona maruz kaldığı biliniyor.

 

Ancak kongrede konuşan Doç. Dr. Ufuk Yılmaz insanların herhangi bir servise başvurarak tomografi çektirmesinin yanlış olduğunu bu tomografilerin her halükarda hekimlere danışarak çektirilmesi gerektiğini belirtti.

- Sigara içenler içmeyenlere göre 20 kat daha fazla risk altında.

- Mesleki sebeplerle asbest, nikel, arsenik ve polisiklik aromatik hidrokarbonlara maruz kalanlarda akciğer kanseri görülme oranında yüzde 9-15 oranında artış saptanmıştır.

- Genetik faktörler de bazen yatkınlık sağlasa da genelde çevresel faktörlerin etkisi daha büyüktür.

 

 - Ne kadar içilmiş olursa olsun sigarayı bırakmak bu riski önemli ölçüde düşürür.

- Akciğer kanserine neden olan ikinci neden radon gazıdır. Evlerde küçük parçacıklar halinde bulunabilir ve bu yüzden evlerin iyi havalandırılması gerekir.

- En sık belirti her zaman öksürük, balgam, kan tükürme, nefes darlığı ya da hırıltılı solunum, bazen zayıflama, terleme ve ateştir.

- Eğer tümör akciğer zarına yakınsa sırt veya kol ağrısına da yol açabilir.

- Ses kısıklığı da belirtilerden biri.