İZMİR - Yabancı sermayenin Türkiye’de gerçekleştirdiği doğrudan yatırımlardan elde ettiği kârlardan kendi ülkesine yaptığı transferlerde patlama yaşanıyor. Doğrudan yatırımlar kapsamında yabancı sermayenin ülkesine aktardığı kâr transferi 2013 yılında 4 milyar doları aşarak, bir önceki yıla göre yüzde 52 artış gösterdi. Yabancı sermayenin kâr transferi, 2002 yılındaki 401 milyon dolarlık düzeyine göre geçen yıl 4 milyar 8 milyon dolara ulaşarak, AKP iktidarları döneminde 10’a katlanmış oldu.
CHP İzmir Milletvekili ve Plan ve Bütçe Komisyonu Üyesi Rahmi Aşkın Türeli, verdiği iki ayrı soru önergesiyle yabancı sermayenin kâr transferlerindeki hızlı artışı Meclis gündemine taşıdı. Kalkınma Bakanı Cevdet Yılmaz ile Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi tarafından ayrı ayrı yanıtlanması istemiyle önergesini Meclis Başkanlığına sunan Türeli, yabancı sermayenin ülkelerine aktardıkları kâr transferlerinde görülen hızlı artışın nedenlerinin açıklanmasını istedi. Konuya ilişkin bilgi veren CHP’li Türeli, şunları söyledi:
“Bir ülkeye gelen doğrudan yabancı sermaye yatırımlarındaki artışlar, kısa dönemde o ülkenin döviz dengesine olumlu bir katkı yapmakla birlikte, ileride oluşacak kâr transferleri nedeni ile uzun dönemde ekonomi üzerinde olumsuz etkiler oluşturabilmektedir. Nitekim ödemeler dengesi hesaplarına göre, Türkiye’ye gelen doğrudan yabancı yatırımların ülkelerine aktardıkları kâr transferi, 2002 yılında 401 milyon dolar iken, 2012 yılında 2,6 milyar dolar olarak gerçekleşmiş, 2013 yılında 4 milyar dolara yükselmiştir. Diğer bir ifadeyle AKP’nin iktidarda olduğu 11 yılda 10 kat artan bir kâr transferi söz konusudur.”
Neden hızlı arttı?
Rahmi Aşkın Türeli, yabancı sermayenin kâr transferleriyle ilgili soru önergesinde Ekonomi Bakanının şu soruları yanıtlamasını istedi:
“- Ülkemize gelen yabancı sermayenin ülkelerine aktardıkları kâr transferlerinde gözlenen hızlı artışın nedenleri nelerdir?
- Ülkemize gelen yabancı sermayenin ülkelerine aktardıkları kâr transferlerinin yıllar ve sektörler itibarıyla dağılımı nasıldır?
- Ülkemize gelen yabancı sermayenin ülkelerine aktardıkları kâr transferlerinin ülkelere göre dağılımı nasıldır?
- Kâr transferlerindeki hızlı artışın, ülkemize gelen yabancı sermayenin imalat sanayi sektörleri yerine ağırlıklı olarak hizmet sektörlerine gelmesi ile bir ilgisi olduğunu düşünmüyor musunuz?
- Kâr transferlerinde gözlenen hızlı artış eğiliminin devam etmesinin önümüzdeki dönemde Türkiye ekonomisi üzerinde olumsuz etkiler yaratabileceği konusundaki düşünceniz nedir?”