Devrim Şehidi Kubilay’ı, şehit edilişinin 89. Yıldönümü olan 23 Aralık 2019 günü minnetle andık…

Günümüzden tam 89. Yıl önce, 23 Aralık 1930 tarihinde zorba ve şeriatçı bir güruh, İzmir gibi “aydınlanmanın” hep öncüsü olmuş bir kentin Menemen Kazası’nda acımasızca başını gövdesinden bağ bıçağıyla kesip ayırarak şehit etmişlerdi…

Olayı haber alarak olay yerine koşan Hasan ve Şevki adlı iki bekçi de yine asiler tarafından vurularak öldürülmüşlerdi…

Bu olay, bütün yurtta nefretle karşılandı. Başta Reisicumhur Gazi Mustafa Kemal Paşa olmak üzere olayı yapanlara karşı sert bir tepki gösterilmiş; kurulan Divan-ı Harp’te yargılanan elebaşları ağır cezalara çarptırılmışlardı…

Olaydan birkaç gün sonra düzenlenen bir resmi törenle, Devrim Şehidi Mustafa Fehmi Kubilay ile Bekçi Hasan ve Şevki Beyler, Menemen’de eski mezarlığa defnedilmişlerdi…

***

Bir ayrıntı:

Kubilay defnedilirken, şehadeti sırasında kana bulanmış üniforması üzerinden çıkarılmamış ve kanlı elbisesiyle defnedilmişlerdi…

Kanlı şapkası da, önce hatıra olarak bir arkadaşı tarafından alınmış; yıllar sonra daha sonra bu şapka, bu kişiden devlet tarafından istenilerek alınmış ve Ankara’da kurulan Türk İnkılap Tarihi Enstitüsü’ne teslim edilmişti…

Ardından da bu şapka adı geçen enstitüden alınmış, Etnografya Müzesi’nde, İnkılap Müzesi Bölümü’ne konulmuştu… Ya Kubilay’ın mezarı, ona ne oldu?

***

Kubilay ve iki devrim şehidi bekçinin mezarları tam dört yıl, Menemen Mezarlığı’nda kaldı.

Bu süre içinde, ülkenin değişik yerlerinden gelen gençler ve dernekler tarafından bu mezarlar ziyaret edilerek, bu kişilere hayır dualar okundu.

Bu arada Devrim Anıtı’nın da yapılmasına başlandı. 1934 yılında tamamlanmış olan anıt düzenlenen bir törenle açıldı. Anıtın kaidesinde, devrim şehitleri Kubilay, Hasan ve Şevki’nin adları yer aldı.

Anıtın üzerinde “İnandılar, Vuruştular ve Öldüler. Bıraktıkları Emanetin Bekçisiyiz” yazısı yer alıyordu.

Ancak bu anıt mezarın bulunduğu yere, Kubilay’ın ve öteki iki şehit bekçinin mezarlarından naşlarının alınarak bu anıtın altında bir yere nakillerinin yapıldığına ilişkin hiçbir kayıt bulunmuyor…

Ne arşivlerde, ne dönemin gazetelerinde buna ilişkin tek bir haber yok.

Pekala, gömüldükleri Menemen mezarlığında mezarları var mı?

Hayır, bugün bu tarihi mezarlıkta bu üç devrim şehidine ait hiçbir mezarlığa rastlanmıyor.

Buna dair ne bir bilgilendirme, ne herhangi bir mezar yeri işareti, hiçbir şey yok.

Bu arada yine 1934 yılında Menemen'de artık eski mezarlığın ihtiyaçlara karşılık vermemesi üzerine yeni Asri Mezarlık açılmış ve ölülerin gömü işleri bu mezarlıkta yapılmıştır.

Bu durumda ister istemez şunu soruyoruz:

Devrim Şehidi Mustafa Fehmi Kubilay’ın ve iki şehit arkadaşı Hasan ve Şevki Beyler’in mezarları nerededir?

Eski mezarlıkta ise, neden bu mezarlıkta bunu gösteren bir kayıt bulunmuyor?

Devrim anıtında, anıtın altına naşları nakledilerek yeniden gömülmüş iseler, neden buna ilişkin ne anıtta, ne o dönemin gazete ve arşiv belgelerinde hiçbir kayıt bulunmuyor?

Bu gizemli durumun gerçeği nedir?

Yoksa mezarlar, bulundukları eski mezarlıktan alınarak bilinmeyen başka bir yere mi defnedildiler?

Böyle bir şey varsa bunun nedeni nedir?

Bilmiyoruz…

***

Olayla ilgili gizemini koruyan pek çok bilinmeyen şey var.

Bilinen tek şey ise şudur:

Kubilay ve iki şehit arkadaşının mezarlarının nerede olduğunu bugün kesin olarak bilemiyoruz. Bunun dışında söylenen bütün şeyler tahminden öte bir anlam taşımıyor.

Türkiye gibi büyük bir devrimle kurulmuş bir ülkede, devrimin en önemli simgelerinden birisi olan Menemen Olayı’nın mağduru olmuş ve laik cumhuriyet için şehit edilmiş bu önemli kişilerin mezarlarının nerede olduğunun tam olarak bilinmeyişi büyük bir eksiklik ve ayıp değil mi?

Evet beyler!

Bu işin şakası yok; bu ayıptan derhal arınmalıyız.

(Yazıya katkılarından dolayı arkadaşım Yılmaz Bozkurt'a teşekkür ederim…)