Ozan EKİZ / EGEDESONSÖZ – 1 Ekim tarihi itibariyle muhasebe kayıtları için yeni sistem Kuruluş Gözetimli Analiz Sistemi (KURGAN) Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından devreye alındı. Kurulan yeni sistemle birlikte, ‘naylon’ ve sahte faturaların önüne geçmesi hedefleniyor.
Mali müşavirler ve iş dünyası temsilcileri yeni gelen sistemi fazla sert ve yanlış anlaşılmaya müsait bulduklarını açıkladı. Yapay zeka ile birlikte çalışan KURGAN, olağan dışı işlemleri kavrayıp anında bildirim gönderiyor.
‘SORUŞTURMASI OLAN MÜKELLEFLER HAKKINDA UYARI YAZISI GİDİYOR’
İzmir Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası Başkanı Mehmet Kuzu, devreye alınan yeni sistemi anlattı. Kuzu, soruşturması devam eden mükelleflerin alışveriş yaptığı mükellefler hakkında uyarı yazısı gideceğini belirterek, “Sahte belgeyle mücadele konusunu kapsıyor. Bu zamana kadar sahte ve yanıltıcı belge yani naylon faturayı düzenleyenlerle ilgili hapis cezası ve cezai yaptırımları vardı. Yargıda sonuçlanması uzun zaman alıyordu. İdare kararlılıkla bu işin üzerine gidiyor. Burada KURGAN’ı kurdu. Bu KURGAN’ı yapay zeka destekli olarak kullanıyorlar. Mali müşavirlerin yapmış olduğu işlemlere ilave anormal düzeyde giriş çıkışları, tahsilatları varsa veya hakkında yanıltıcı belge düzenlemeyle ilgili soruşturma devam ediyorsa bu tür mükelleflerin fatura düzenlemiş olduğu mükelleflere uyarı yazısı gidiyor. ‘Bu riskli mükellef kapsamında, bununla yapmış olduğunuz işlere dikkat edin’ diyor” dedi.
ÖNCE UYARI, SONRA ANKARA
Olağandışı hareketlerden sonra gelen uyarılar sonrasında belge ve beyanların hızlıca düzeltilmesinin istendiğini hatırlatan Kuzu, “Firmanın fatura düzenlediği müşterisiyle beraber müşterisinin mali müşavirine de bilgilendirme amacıyla bilgi edinme maksadıyla iki ayrı yazıyı elektronik yolla tebliğ ediyor. Bu tebliğde de ‘Bu yazıya tebliğ tarihinden itibaren 15 gün içerisinde cevap verin. Bu firmayla yapmış olduğunuz çalışmalar sahte ve yanıltıcı belge ise beyanlarınızı düzeltin. Gerçeği yansıtıyorsa belgeyi takdim ederek Vergi Denetim Kurumu’nun ilgili başkanlığına verin’ diyor. Daha sonra Vergi Denetim Kurulu değerlendirmeleri yaptıktan sonra Ankara’ya gönderecekler. Ankara bu konuda değerlendirmelerini yaptıktan sonra bazı mükelleflerle ilgili incelemelerin başlatılmasına, bazılarının belgelerinin doğruluğunu kabul ederek incelemenin yapılmamasına karar verecek ve bu şekilde ilerletecek. Eğer ki bilerek ve isteyerek naylon fatura ve sahte belge kullananlara bugünden itibaren 3-8 yıl arası hapis cezası uygulanacak. Kaçakçılık cezası da üç katı uygulanacak” diye konuştu.
‘BİLDİĞİ HALDE BİLDİRMEYENE CEZA’
Sürece Mali Suçları Araştırma Kurulu’nun (MASAK) da dahil olduğunu belirten Kuzu, “Bir de bunun MASAK kısmı var. Burada yapılan düzenlemede de ‘sizin hizmet verdiğiniz müşterilerinizin işlemlerinde şüpheli işlem görürseniz MASAK’a bunu duyurun’ diyor. MASAK bu konuda gerekli araştırmaları tabi ki yapacak. Burada böyle bir işlemin olduğunu bildiği halde kasıtlı olarak bildirmeyen muhasebeci olursa 175 bin TL kadar idari para cezası uygulanacak. MASAK’da da böyle bir yaptırım var” ifadelerini kullandı.
‘ÇEVİK KUVVET GİBİ ANINDA MÜDAHALE’
Mali kayıtlara karşı hızlı müdahalesinden dolayı Çevik Kuvvet benzetmesi yapan, “Gerçek anlamda mal ve hizmeti aldıysa bir sorun zaten yok. Örnek olarak; 20 metrekare bir işyerine 10 TIR’lık mal alıyor. Bunun sığması mümkün değil. Hayatın doğal akışına aykırı iş ve işlemler yaptıysa burada sıkıntı yaşanabiliyor. Düzenleyen varsa zaten bu işle ilgili suçlu. Firmadan gerçek anlamda alım yapıyordur, arada da bir miktar naylon fatura alabilir. Bu tür şeyleri engellemek adına bu KURGAN sistemi devreye alındı ve bu sistem anlık olarak çalışacak. Sistem anormal işlemleri tespit ettiği zaman anında devreye girecek. Polisin Çevik Kuvvet birimleri gibi. Hemen anında müdahale edilecek. Yüksek bir fatura girişi olursa depoda bu kadar mal var mı diye sayım yapılacak, aynı zamanda işletmenin fatura ve işle ilgili uygun bir işletme mi değil mi diye de gerekli tespitler yapılıp işlemler yapılacak” diye konuştu.
‘İŞ DÜNYASININ TEDİRGİN OLMASI GEREKİYOR’
İş dünyasının endişelerine de değinen Kuzu, sın olarak şunları söyledi:
Eğer iş insanları yapmış olduğu ticareti doğru yapan ve belge düzeyine uyan ticaret adamı, sanayici ve esnafın buradan rahatsız olmaması gerekiyor. Dürüst insan dürüst insanla alışveriş yapacak. Öbür türlü naylon fatura düzenleyen birinden alışveriş yaptığınızda sizden alışveriş yapanların da başı ağrıyacak. Silsile yoluyla gidecek. İyi niyetli olup mağdur olma durumu da söz konusu olma durumu olabilir. Her ne kadar yapay zeka da olsa insan bunu işliyor, insan karar verecek. İyi niyetli bir mükellef de mağdur olabilir. İş dünyasının tedirgin olması gerekiyor. Titizlik göstermesi gerekiyor. Ticareti yapıp malı alan da tamamen şirketler ve firmalar, onların bu konuda dikkatli olması gerekiyor. Bu konuda Sanayi, Ticaret ve Esnaf odalarını duyarlılığa ve göreve davet ediyorum.
