Yorgancılar: Frene değil. gaza basma zamanı

İZMİR -Türkiye İstatistik Kurumu’nun üretim yöntemiyle hesaplanan GSYH sonuçlarına göre ekonominin Nisan, Mayıs, Haziran döneminde de yüzde 2.9 ile beklentilerin altında büyüdüğüne işaret eden Yorgancılar, sanayi sektöründeki yüzde 3.4’lük büyümenin sanayicilere az da olsa moral verdiğini söyledi. Yüzde 2.9’luk büyüme hızını yeterli görmenin Türkiye’nin potansiyelinden haberdar olmamak anlamına geldiğini ifade eden Yorgancılar, “Bu büyüme hızı Türkiye’nin sosyal ve siyasi dinamikleri açısından sıkıntılıdır. Harcama boyutundan bakıldığında iç talepte daralma olduğu, bunun ithalatı da düşürdüğü, artan ihracatla birlikte net dış ticaretin büyümeye yüzde 5,7 gibi oldukça olumlu katkı yaptığı görülüyor. Ancak, dış talep dikkate alınmadığında içerde küçülmenin yaşandığı gerçeği gözden kaçmıyor” dedi.

Önümüzdeki yılı da riske atmayalım
Ender Yorgancılar, ithalattaki gerilemenin iç talepten fazla olması ve döviz kurlarının da etkisiyle talebin bir miktar içeriye kaydığını gösterdiğini anlatırken, bu olumlu gelişmenin sevinmek için yeterli olmadığını belirtti. Net dış ticaretin de büyümeye ikinci çeyrekteki yüzde 5.6 gibi düzeyde katkı yapmaya devam etmesinin olumsuz küresel konjonktür nedeniyle mümkün görülmediğini vurgulayan Yorgancılar, “Yine de net dış ticaretin büyüme katkısı, dışa bağımlılığın makul düzeylere çekilmesinin zorunluluğunu ortaya koyuyor” diye konuştu.


Büyüme verilerinde yatırımlardaki hızlı gerilemeye dikkat çeken EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Yorgancılar, sözlerini şöyle sürdürdü: “İkinci çeyrekte kamu yatırımlarının yüzde 4, özel sektör yatırımlarının ise yüzde 7,9 gerilemesi 2008-2009 kriz dönemlerindeki verileri hatırlatıyor. Bu, gelecek dönemlerin üretim kapasitesine ilişkin olarak da soru işaretleri yaratıyor. Teşvik paketindeki gecikme yatırımlardaki gerilemede etkili oldu. Yatırımlardaki durum, girişimcilerin gelecek yıldan da çok ümitli olmadığı anlamına geliyor.”

FRENE DEĞİL GAZA BASMA ZAMANI
Suriye ve terör konusundaki olumsuz gelişmelerin yanısıra sıkı para politikasının da beklenenden daha fazla talep daraltması yaparak beklentileri olumsuz yönde etkilediğini, faiz indirimi için gecikildiğini söyleyen Ender Yorgancılar, “Merkez Bankası yine proaktif değil, reaktif davranmak durumunda kalmıştır. Bu, kuruma olan güveni zedeleyen bir durumdur.  Vites daha da küçülmeden, zorlu 2013 yılına girerken cephane biriktirilmelidir. Ayrıca yavaşlayarak bütçe dengelerini de bozduk, şimdi bütçeyi düzeltmek için alınacak önlemlerin büyümeyi daha da yavaşlatması riski var. Ancak erkene alınacak yerel seçimlerin para ve özellikle maliye politikalarında nasıl değişikliklere neden olacağını görmek gerekiyor” dedi.

Yorgancılar, Merkez Bankası Başkanı Erdem Başçı’nın “Hava uçuşa müsait değil. O nedenle piste indik. Görevimiz gaza basmak değil. Sürüşü emniyetli bir şekilde sağlamak” yorumuna da atıfta bulunurken, “Uçak piste inmek değil, uçmak, hedefe gitmek içindir. Türkiye üretim, istihdam ve gelişme açısından hala büyük hedeflere odaklanmalıdır. Uçak hala pistte hareket edebiliyorken yavaşça kalkışa geçmek daha kolaydır. Uçak durduğunda harekete geçirmek daha zor olacaktır, o aşamaya geçmeye izin verilmemelidir. İç talep bir miktar canlandırılmalı, bu da kurlar gerilemeden yapılmalıdır. Bu biraz daha fazla istihdam artışına da hizmet edecektir” dedi.

SON ÇEYREĞİ KURTARALIM
Ege Bölgesi Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Yorgancılar, bu koşullarda ileriye yönelik alınması gereken tedbirleri de şöyle özetledi:

·        Yılın üçüncü çeyreği için kalan son 20 günde yapılabilecek pek bir şey kalmamıştır. Ancak hiç olmazsa yılın son çeyreği kurtarılmalıdır. Bunun için de Avrupa canlanıncaya kadar iç talep dinamikleri kontrollü olarak harekete geçirilmelidir.

·        Uçak piste inmek değil, uçmak, hedefe gitmek içindir. Türkiye üretim, istihdam ve gelişme açısından hala büyük hedeflere odaklanmalıdır. Uçak hala pistte hareket edebiliyorken yavaşça kalkışa geçmek daha kolaydır. Uçak durduğunda harekete geçirmek daha zor olacaktır, o aşamaya geçmeye izin verilmemelidir. İç talep bir miktar canlandırılmalı, bu da kurlar gerilemeden yapılmalıdır. Bu biraz daha fazla istihdam artışına da hizmet edecektir.

·        Merkez Bankası Eylül ayı Para Politikası Kurulu toplantısında beklentilerin üzerinde faiz indirimine giderek beklentileri tersine çevirmeli, iç talep artışına destek vermelidir. Bankalar da olası faiz indirimini kredilere derhal yansıtmalıdır.

Bu şekildeki büyüme bütçe dengelerindeki olumsuzluğu tedavi için de çok iyi olacaktır.

·        Enerji maliyetlerini artıracak düzenlemeler yapılmamalıdır. Bu maliyet enflasyonunu körükleyerek iç talebi daha da yavaşlatacak, dış piyasalardaki rekabet gücümüzü olumsuz yönde etkileyerek dış talebin büyüme üzerindeki olumlu etkisini azaltacaktır.

·        Büyümenin motoru olan, ileri ve geri bağlantıları yüksek olan sanayi sektöründe büyümeyi tetikleyecek ilave önlemlere ihtiyaç bulunmaktadır. Ancak, sorunun arz değil talep cephesinden beslenmesi, öncelikle iç talebi artırmanın zorunluluğuna işaret ediyor.

·        Cari açık ile büyüme arasındaki yüksek ve doğru orantılı korelasyonu azaltacak önlemler gerekiyor ki bu yapısal önlemleri gerektirmektedir. Ancak politik konjonktür uzun vadeli bu önlemler için yeterli zaman ve sabra sahip değil. Bu çerçevede iç talep deseni ile üretim deseni arasındaki örtüşme düzeyi artırılmalı, bunun için de yerli yatırımlar yanında ithalatı azaltacak alanlarda doğrudan yabancı sermaye yatırımlarını artırmak için yeni-özel önlemler alınmalıdır.