Yaldız ‘ilçelerde durum yerlerde’ dedi: CHP’de sıfır numara tıraş yapılırsa kimse şaşırmasın!

EGEDESONSÖZ- İntegral Araştırma Şirketi Koordinatörü ve Gazeteci Ümit Yaldız, SonSöz TV’de yayınlanan programda Gazeteci Fatih Yapar’ın sorularını yanıtladı.

Programın gündeminde CHP’nin İzmir’deki aday belirleme süreci vardı. Yaldız ve Yapar, programda kulislerdeki son durumu da aktardı.

2019 İLE 2023 ARASINDA BAMBAŞKA BİR ÜLKE VAR
“Aday belirlemede tek başına anket yeterli mi?” sorusuna yanıt veren Yaldız, “Birincisi, senelerdir siyaset içinde olan, örgütlerde emek veren ve üst düzey bürokrat ile adayın eşit yarışması büyükşehirlerde mümkün değil. Dış ilçelerde, nüfusun az olduğu yerlerde bu mümkün olabilir. 1 ay önceden her yeri gezersiniz, sosyal medyada çalışırsınız falan. Bürokratlar 1 Aralık’ta istifa ettiler, görev sürelerinde siyasi mesaj veremezlerdi zaten. Aktif siyasetçilerle eşit koşullarda olması kolay değil. İkinciyi ise mevcut başkanlar için değerlendirelim. Genel başkandan dinlediğim kadarıyla aldığı mevcut başkanın aldığı oyun altında olursa tercih edilmeyecek. Matematiksel olarak son derece yanlış. Farklı bir ölçüt olarak siyasal ve sosyolojik açıdan farklı parametreler belirlenmişse anlarım. Matematiksel olarak karşılaştırmaları mümkün değil. 2019 seçiminde Millet İttifakı vardı. HDP, bu kavramı en çok destekleyen partiydi. Özellikle batı illerinde… Buralarda aday çıkarmadılar çoğu yerde. İYİ Parti tam işbirliği koşullarına uydu. Ve iki kutuplu yarış oldu.  Diğer yandan 2019’da başka bir ülke vardı. Dolar 6 TL’ydi, Nas ekonomisine geçilmemiş, deprem ve pandemi olmuş. Halkın görece daha mutlu ve organize olduğu bir süreç vardı. Diğer yandan 2017 referandumundan itibaren muhalefetin bütünleşmesi vardı. 2018 seçimlerinde sınav verilmiş. Muhalif adayların oyu yüzde 48’e varmış. Üzerinden ise şimdi 5 yıl geçti. Dezavantajlı süreçler yaşandı. Pandemi yaşandı, büyük bir ekonomik kriz oldu ve devam ediyor. Hem İzmir’de hem 6 Şubat’ta büyük depremler yaşandı ve bunlar faktördür. Tarihte bir kural vardır. Her olay kendi koşullarından değerlendirilir. 5 gün bile geri gitseniz gündemin hızla değiştiğini göreceksiniz. 5 yıl öncesindeki yaşam endeksleri çok çok farklıydı. O günden bugüne gelindiğinde dezavantajlı koşulları sayalım. Millet İttifakı olmadığı bir durum var. İYİ Parti’nin adayı İzmir’de Eylül ayında yola çıktı. HDP, 81 ilde aday çıkaracağını açıkladı. İzmir’in ilçelerinden CHP’nin kazanabilmesinde HDP oyları önemli… Aliağa, Torbalı, Menemen’de önemli… O birliktelikle ittifak çatısında bir ihtimal deniliyor. O gün HDP’liler, İYİ Partililer size oy veriyor. Saadet, DEVA size oy veriyor. İttifak çatısı var. Bugün ise CHP yalnız... CHP, o gün çoklu ittifakın lokomotifiydi. Bunu siyaset bilimcilerin, sosyologların farklı kıstaslarla değerlendirmesi lazım” dedi.

SIFIR NUMARA TIRAŞ BEKLENEBİLİR, YADIRGANMAMALI
“5 yıllık süreç oylarını arttıran CHP’li belediyeler nereler?” sorusuna yanıt veren Yaldız, “Bir elin 5 parmağını geçmez. Tire ile birlikte 25 ilçe Millet İttifakı’nda kalmıştı. Belediye başkanı performansı anlamında Balçova, Narlıdere, Çeşme, Selçuk’ta ve şu an hatırlayamadığım birkaç ilçede daha başkanların performans olarak yerini koruduğu görülüyor. Diğer ilçelerde aynı durum söz konusu değil.  CHP’nin bir tabanı var, oy potansiyeli var. Bir de yerel seçim diye bir gerçekliği var CHP’nin… CHP, İzmir’de yerel seçimler partisidir. Genel seçim performansının 10 puan üstündedir. Bu potansiyelin çok çok altında olanlar var. CHP’de 0 numara tıraş yapılırsa kimse şaşırmasın. 2019 ile 2024 tabi ki aynı perspektiften değerlendirilemez. Öyle başkanlar var ki olumsuzluklarla bile anlatılamayacak bir durum var. 0 numara tıraş beklenebilir, yadırganmamalı” şeklinde konuştu.

DURUM YERLERDE… 2019 ADAYLARINDA HALKTA KARŞILIK DEĞİL, GENEL MERKEZE SADAKAT ARANDI
Araştırmacı Yaldız, 2019’da yapılan aday tercihlerinin sonuçlarının yaşandığını söyleyerek “O günkü süreçte siyasi kaygılar vardı. Olağanüstü kurultay için yapılan imza kampanyasını savuşturmak istendi. ‘Adayların halkta karşılığı var mı?’ diye sorulmadı, bize sadık mı diye bakıldı. Olası bir imza kampanyasında arkasında durur mu diye baktılar. Dönemin belediye başkanı Kocaoğlu dahil olmak üzere hatta onun hakkında sosyal medyada paylaşımı yapan ve PM’de aday olması kararlaştırılan Ödemiş adayı Cumhur Bey’in ismi çizilmişti. Kocaoğlu’na yakındı ve Kocaoğlu, İnce için imza topladı ve sakıncalı piyadeydi. Genel merkeze sadık bir yapı dizayn edildi. Soyer’in de genel merkezle olan duruşudur adaylığında belirleyici olan. Konak, Çiğli, Buca adaylarının belirlenmesi de böyledir. Sadık, başkaldırı yapmayacak olan isimler başkanlığa getirildi. Orayı yönetip yönetemeyeceği bakılmaksızın sadakat şartı arandı. Şimdi bakıyoruz. Durum yerlerde” ifadelerini kullandı.

SOYER’İN EN BÜYÜK SORUNU İLETİŞİMDİR
Soyer’in belediyecilik performansını yorumlayan Yaldız, “başkanlığı döneminde mental yetersizliğinden başlayarak kuramadığı ekipler, ülkenin ve kentin yaşadığı olumsuzluklar, sel, deprem, yangınlar, pandemi yaşandı. Ekonomik kriz yaşanıyor, halk mutsuz... Halk hükümete de yerel yönetime de fatura keser. Yüzde 25’e düştü AK Parti İzmir’de. Halk mutsuz, geçinemiyor, mutfakta yangın var. Nas ekonomisi adı altında halkın geçimi düştü. Bunu AK Parti’ye fatura etti. CHP’ye dönüyor, yerel yöneticilerden memnun değil. Son seçimde oylar 41,5’tan 40’a düştü. Halkı yerel yönetim olarak mutlu edememişsin. Sadece konu Soyer değil. Soyer, pandemiyi, depremi yaşadı. Bunu fırsata dönüştüremedi. Kıvrak bir politikacı bunu yapabilirdi. Bazılarını yaptı, bazılarını yapamadı. Kendisi bence başarılı ama başarısını anlatamadığını düşünüyorum. Bir siyasal iletişim modeli ile bunu anlatamadı. Çok fazla günlük siyasetle anıldı. Kurultay süreçleri Soyer’i aşağı çekti. Halkı arkasına alıp raylı sistemler projelerini anlatmalıydı. Körfez yatırımları ve çevresel yatırımlar başta olmak üzere Kemeraltı’nda yapılanlar bile 5 yılını kurtarır. Önemli işler yapıldı orada. Yerin altına çalışmak belediye başkanlarını zora sokar. Özfatura döneminde hatırlıyoruz. Metro yapıldı, alt geçitler yapıldı ama Kordonyolu girişimi de yapıldı. Özfatura diğer seçimde 4’üncülüğe düştü. Soyer açısından handikaplardan biri hükümetin İstanbul ve Ankara’yı kaybetmesinden kaynaklı reflekslerinin yoğun yaşandığı bir sürece de denk gelmesiydi. Kocaoğlu döneminde yatırımlar anlamında hükümet uzak bakıyordu, zaman zaman geciktiriyordu. Bu dönemde borçlanma kredileri için bile ricacı bulunmadan imza atılması zaman oluyor. Soyer’in en büyük sorunu iletişimdir. Sosyal medya odalarında kendileri mutlu olabilmişlerdir ancak kentli ile sağlıklı bir iletişim kurulamadı. Bunu Soyer’in ekibi de başaramadı. Diğer yandan toplum da bu siyasal iletişime kendisine kapatmış da olabilir. Büyük bir kutuplaşma var. Seçmenin bir bölümüne ulaşamıyorsunuz zaten. Yoğun bir siyasi muhasara yaşandı. Hükümetin yatırımları ile yerel belediyelerin yatırımlarını bir değerlendirmeyiz. Yap, işlet, devret modeli ile yapılan hastaneyi dışında hükümetin kalibrasyonu ile açıklanamayacak durumlar var. Çünkü yatırım yok. Ekonomik olarak 5 bin lira emekliye vermekte zorlanırken ikinci Konak Tüneli size yapamaz. Yanlış ekonomik politikalar sebebiyle hükümetin elinde yerel yönetimle rekabet edecek pozisyonu yok” açıklamasını yaptı.

İLÇELERİN KÖTÜ PERFORMANSI BÜYÜKŞEHİR’İ AŞAĞI ÇEKTİ
“Tunç Soyer’in en büyük şanssızlıklarından birisi de ilçe belediye başkanlarının performans düşüklüğüdür” diyen Yaldız, “Bu durum Büyükşehir’i aşağı çekmiştir. 25 yıldır vatandaş büyükşehirde CHP’yi seçiyor. Ben kaldırımda yürüyemiyorsam bunun büyükşehiri, küçük şehiri olmaz. CHP’ye fatura edersin. Parkta sağlıklı şekilde parklar yoksa, yollar çukur içindeyse, açılanlar kapanmıyorsa, her yağmurda sorunlar yaşıyorsa ilçe belediyesi yaptı, büyükşehir yaptı diye bakmazlar. CHP’ye fatura edilir. Kocaoğlu’nun şansı ise Türkiye ekonomik olarak daha iyiydi. Kocaoğlu döneminde büyükşehir belediye başkanlığına aday olma potansiyeli olan belediye başkanları vardı. Büyükşehire kafa kaldırabiliyorlardı. Büyükşehire rest çekip gölge etme diyenler vardı. Kendi ilçelerinde iyi işler yapıyorlardı. Bunlardan en çok eleştirdiğim ise Hasan Karabağ’dır. İzmir’in en temiz ilçelerinden biri Karabağ’ın yönettiği Bayraklı’ydı. Karabağ ile rahmetli Sıtkı başkan siyasette, iddia sahibiydi. İlçelerine yerel ölçekte liderlik edebiliyorlardı. Şimdi yeller esiyor. Hepsine sorsan büyükşehir adayı. İlçelerine soruyorsun. Bitik. Bitik olanlar büyükşehir adayı oldular. Karşıyaka buna örnek. Karşıyaka halkına, belediye çalışanlarına sorun. Aldığınız cevaplara şaşıracaksınız. Karşıyaka zor kenttir, eğitim, eleştiri seviyesi yüksektir. Belediye başkanı için zordur. Belediye çalışanlarına soruyorum. Aylardır maaşları geriden geliyor. Halk mutsuz, belediye başkanını çoğu tanımıyor, tanıyan da memnun değil. Topyekun sinerji olması gerekir. İlçe başarılı oluyorsa büyükşehire yarar. Büyükşehir başarılı olursa ilçeye de yazar. Birbirine yazar. İkisi de başarılı olurda CHP’ye yarar. ‘Bana sadık olur mu?’ perspektifi ile seçildi bu başkanlar. Aralarında aday adayı olmayanlar bile vardı. Buca Belediye Başkanı mesela. Bunların bedeli olacak. Özel, İzmir’i değerlendirirken bunlara da bakması lazım. Menemen ve Menderes’te iki başkan yolsuzluktan, Urla’daki başkan FETÖ’den açığa alındı. İsmail başkan hayatını kaybetti, Allah rahmet eylesin, o da Torbalı’nın talihsizliği... Mithat Tekin çok iyi niyetli olmasına rağmen siyaseten yerini dolduramadı. Urla’da 47 aday adayı çıktı, çünkü kayyum yönetiyor. Menemen kura ile kaybedildi. Menderes’te açığa alındı başkan. Bunları genel olarak CHP’nin çevrelerinde ilçeleri handikap olarak yazmak gerekiyor. Bir talihsizlikler zinciri yaşandı. Bunlar da büyükşehiri aşağıya çekti. Soyer’in ekibinden kaynaklı sorunlar elbette var. CHP’nin kadro seçimi ve doğal afetler de performansı olumsuz etkiledi” değerlendirmesini yaptı.

Büyükşehir’e aday olan isimleri değerlendiren Yaldız şunları söyledi:

“Tacettin Bayır, Atila Sertel, Musa Çam’a ‘zaten vekillik yaptınız, neden aday oluyorsunuz?’ deniyor. Ön seçim iddiasıyla aday olduklarının altını çiziyorlar. Çam ve Bayır her yere birlikte gidiyorlar. Bu da son dönem demokrasilerinde gördüğümüz manzara değil. Geçmişte aday adayları bir kez ilçelere gider, 5’er dakika konuşup dağılırlarmış. Aynı araçla birlikte giderlermiş. Arka arkaya gidiyorlar ve ilçe örgütleri aday ağırlamaktan yoruldu. Urla’da muhtarsınız ve 47 aday var. İşiniz zor. Çam ‘Ön seçim olmazsa adaylığımı çekeceğim’ dedi. Bayır’ın da aynı şeyi yapacağını söyledi. ‘Misyon adayıyız’ dediler.

Buğra Gökce geldiği günün gerisinde bence… Psikolojik olarak da öyle… İthal aday konusu çok tartışıldı. Kimin adayı olup olmadığı çok tartışıldı.

Olgun Atila, 2019’da siyasi gerekçelerle Bornova adayı yapılmadı. Oldukça başarılıydı. Bornova’da birkaç ay önce yaptığımız anketlerde Bornova’da hayli iyi olduğunu gördük. Hedef büyüttü. Bence sürece uygun düşenlerden birisi. Değişim sürecine uyuyor. Kurultayda Tugay gibi tavrı olmadı ama değişimden kastının gençleşmesi ise nesil bakımından 9 aday adayı arasından sürece en uygun isim bence. Buğra Beyi de öyle kabul etmek lazım. Atila’nın ilişkileri, İmamoğlu ile diyalogları sebebiyle favorilerden biri olacağı izlenimi veriyor. Bornova’da tartışılan bir dosyası, ihalesi yok. ANAP’ta 20’li yaşlarda siyasete başlamış. 2009’da Kocaoğlu tarafından CHP meclis üyesi yapıldı. Dürüst başkan kimliğini taşıyan siyasetçi olarak bilinir. Herhangi bir şaibesi yoktur. Belediyeyi bırakırken dolu bir kasa bıraktı. Bornova Belediyesi ekonomik anlamında iyi durumdaysa İduğ’un iş adamı kimliği kadar devraldığı belediyenin pozitif noktası da inkar edilemez.

Abdül Batur, 25-30 senedir belediye başkanı. Konak’ı da yönetti. Daha büyüğüne talip. Üst düzey belediye başkanlığı Konak’ta göremedik. Pandemi, ekonomik kriz vs yapılacak işleri oldukça etkiledi. Büyükşehire geldiğinde vaat ettiklerini yapar yapmaz bilemeyiz. Ama Batur’un en iyi şekilde başkanlık yapacağı genel merkez tarafından bilinir.

Değişimci tek isim Cemil Tugay’dı. Onun da en büyük sıkıntısı 5 yıllık icraatları ile ilgili ölçümlerime göre”

AZİZ BEY’İN RESMİ GÖRÜŞÜ ALAATTİN YÜKSEL YÖNÜNDE...
İzmir Büyükşehir Belediyesi önceki dönem başkanı Aziz Kocaoğlu’nun adaylık yönünden ibreyi CHP İzmir eski milletvekili Alaatin Yüksel’e döndürdüğünü söyleyen Yaldız, “Aziz Bey’in resmi görüşü Alaattin Yüksel yönünde... Resmi olmayan görüşü de vardır. Adaylardan birisi üzerinde çalışıldığı üzerine bazı şeyler duyuyorum. Bunda Olgun Atila’yı kastettiğim anlaşılmasın. Olgun Atila’ya hafif mesafesi var şu sıra… Ama Karşıyaka Belediye Başkanı Tugay’ın İzmir Modeli çalışmasının içinde olduğunu çeşitliği yerlerde anlattığını duyuyoruz. Aziz Bey bizzat tüm yetkililere kendisinin adaylığını düşünmediğini, Buğra Gökce’yi desteklemediğini, Alaattin Yüksel’in sürece uygun olduğunu söylüyor. Siyaset okumalarının her zaman düz okunamayacağını  öğrendik. 2019’da Kocaoğlu’nun ne yapmaya çalıştığını en yakınındaki isimler olarak anlayamadık. Aday değilim dedi, adayım dedi, Oğuz Oyan olsun dedi falan… O dönemde Kocaoğlu’nun A derken B demek istediğini sonradan anladık. Her yolu kendisine çıkarmaya çalışıyordu belki de… Şu an herkese ben aday değilim diyor. Araştırmalarda Kocaoğlu için az da olsa başkan olsun diyenler de var. Değişimin bir haleti ruhiyesi vardır. Toplumsal düzeyde algılanması vardır. Ne değişmiştir CHP’de? Kılıçdaroğlu’ndan 25 yaş genç bir başkan oldu. MYK üyelerini genç kadrolar oluşturuyor. İmamoğlu da görece genç bir isim. Kocaoğlu 5 yıl siyasetten sakıncalı piyade olarak uzak durdu, siyasetçiler de ondan uzak durdu. Şu an telefonları susmuyordur. 15-20 gündür Sayın Yüksel’i yüreklendirmeye çalışıyor. Partinin beli yapılarına Yüksel’e yönlendirmeye çalışıyor” dedi.

KOCAOĞLU-ÖZEL GÖRÜŞMESİ!
Kocaoğlu’nun Özgür Özel ile bir görüşme yaptığını da kaydeden Yaldız, “Genel başkana Yüksel’in adaylığını ifade etti. Aday olup olmaması Yüksel’in kendi iradesi üzerinden deklare edilmedi ama Aziz Bey istiyor. Yüksel’i parti içinde başka yapılar da destekliyor. Parti içindeki seçimler, belediye başkanlarının belirlenmesinde önemli faktördür. Son kez il başkanı olarak hizmet etti ve yaşadığı bir sorun sebebiyle tavır koyarak istifa etti. İzmir’in 30 ilçesinde izi vardır Yüksel’in. Tanınır, bilinir, sevilir. İzmir’deki siyasal çerçevenin oluşmasındaki emeği büyüktür. Bugünkü koşullar çok sağlıklı da değil. Partide bölünmüşlük var. Alaattin abi formülü üzerine çalışılıyor. İzmir’i tartışmasız yönetir ve seçilir. İzmir’de maksimum oyu alacak adayı belirlemek önemlidir. CHP, İzmir’i yüzde 51 ile de yüzde 71 ile de alabilir. Bu oy farkı kazanacağınız ilçeleri de etkiler. Diğer yandan CHP genel başkanının Manisa sorunu var. Yüksel, Manisalı ve zamanında Salihli’de meclis üyeliği var. İzmir’de Manisalıların en yüksek demografiyi oluşturduğu biliniyor. Yüksel’in İzmir adaylığının Manisa’ya da etki edeceği yönünde değerlendirmeler var. Eder mi etmez mi noktasında değiliz. Manisa seçmeni ideolojik olarak farklı yerlerde çünkü… Özgür Özel’in üç sınavı var. İlki Türkiye sınavı… Büyükşehirlerde 11 başkanın altına düşmemesi lazım. Oy çıtası sınavıdır. ‘İlk seçimde yüzde 30 bandını geçeceğiz. Yüzde 25’lik cam tavandan kurtulacağız’ dedi. Üçüncüsü Manisa sınavı… Her lider kendi ilinde var olmak durumunda… Türk siyaset pratiği bunu gösteriyor. Kılıçdaroğlu’nun bu konuda talihsizliği oldu. Tunceli iktidara gitmedi ama CHP’li de yapamadılar Tunceli’yi. İdeolojik olarak durduğu yer farklı olabiliyor. Özel bu üç sınavı vermek durumunda ve en doğru adayı belirlemek durumunda. Yüzde 70 alacak aday varken yüzde 65 alacak adaya razı gelemez” şeklinde konuştu.