Sahile atanmak hayal, yaşamak kabus… İzmir’in ‘mülteci’ memurları!

Türkiye’de çeşitli iş kollarında çalışan insanların en büyük hayali küçük bir sahil kasabasında yaşamak…

Bu hayali gerçekleştiren memurlar ise son günlerde adeta kabus yaşıyor.

Diren Çelik’in haberine göre, Urla, Çeşme, Dikili gibi ilçelerde ikamet eden memurlar yüksek enflasyon ve kira zamları karşısında birer ikişer tayin istiyor. Öyle ki Çeşme’de bulunan TOKİ dairesinde bile standart bir evin kirası 5 bin TL’ye fırlamış.

Üç ilçede bulunan Eğitim-Sen ve Eğitim İş Sendikaları temsilcileri sahil kesiminde çalışan emekçi memurlar için kira desteği talep etti.

URLA YAKINDA SÜRGÜN YERİ OLURSA ŞAŞIRMAM
Sözü Eğitim İş Sendikası Urla Şube Başkanı Sevim Kaya’ya bırakalım:

“Eğitim çalışanları ailesinin temel ihtiyaçlarını karşılayamadıkları gibi kendilerini geliştirecek, moral motivasyon yükseltecek etkinliklere, sanatsal sportif faaliyetlere, kültürel etkinliklere katılmakta zorlanıyor hatta katılamıyor. Arabanızın olup olmadığı artık bir önem taşımıyor çünkü yakıt çok pahalı. Ailecek bir sinemaya, tiyatroya gitmek hayal oldu. Dışarıda bir aile yemeği ise tamamen listeden çıkarıldı. Zorunda kalmadıkça yeni kıyafet yok. Kiralar ateş pahası. Alınan maaş kiraya mı, yola mı, karın doyurmaya mı yetsin? Hele Urla gibi dışarıdan varlıklı göç alan bir yerin pazarı bile pahalıysa varın siz düşünün. Yakında memur için sürgün yeri esprisi yapılırsa şaşırmayın. Dilerim ki Temmuz ayında enflasyon farkının yanında iyi bir iyileştirme gelir maaşlara. Bundan üç dört yıl önceye kadar eğitim çalışanlarından çok azı ilçe dışından gidip gelirken bugün kiraların artmasından dolayı, kiralık ev bulmakta yaşanan zorluktan dolayı bu oran yüzde 30’ların üzerine çıktı.

SANKİ KIRAN GİRMİŞ DE EV KALMAMIŞ, BULMAK İMKANSIZ!
Kiralar çok uçuk rakamlara ulaşmış durumda. Yükseköğretim gençliğinin yurt sorunu çözülmediği gibi öğrenciler birleşerek ev kiraladıkları için bunun kiralar üzerinde artırıcı bir etki yaratıyor. Urla emlakçılarına sorduğunuzda siz de göreceksiniz sanki kıran girmiş de ev kalmamış. Urla Eğitim İş olarak yıllardır ilçemize tayin olan üyemiz olsun olmasın tüm eğitim çalışanlarına ev bulmaları konusunda yardımcı oluyoruz ama son iki yıldır kiralık ev bulmak neredeyse imkânsız gibi oldu. Velilerimizin yardımları sayesinde elden geldiğince yardımcı oluyoruz çünkü atanan arkadaş için emlakçı komisyonları da zorlayıcı etken. Birçok dost emlakçımız bile kendiliğinden eğitim çalışanlarına özveriyle yaklaşıyor” dedi.

TUNÇ BAŞKAN ADIM ATARSA GÖNÜLLERDE TAHT KURAR
Memurların Urla dışında ev tutmak zorunda kalmaları sebebiyle toplu taşıma yada hususi araçlar gidip gelmelerin arttığını belirtiyor Başkan Sevim Kaya…

“Özellikle Konak, Güzelbahçe, Narlıdere hattından ve son zamanlarda Seferihisar’dan gelenler olduğu gibi Urla’nın merkez dışındaki Özbek, Gülbahçe, Bademler, Zeytinalanı gibi mahallelerinde gelip gidenler de çoğunluğu oluşturuyor. İlçede belediyenin son yıllarda uygulamaya soktuğu yeni hatlar ve minibüsler sayesinde kısmi rahatlık yaşansa da sezonun başlamasıyla Urla nüfusunun birden üçe dörde katlanmasıyla ulaşım büyük soruna dönüşüyor. Belediyemiz burada çalışan kamu emekçilerini düşünüyorsa Konak yönünden gelen otobüslerde aktarma uygulamasına mutlaka geri dönmeli hatta eğitim çalışanına işe gidiş dönüşte günde bir defaya mahsus ücretsiz seyahat hakkını verilirse Tunç Başkan’ın tüm eğitim emekçilerinin gönlünde taht kuracağını belirtelim. Öte yandan iki üç eğitim çalışanı birleşerek Konak yönünden gelirlerse artan yakıt fiyatlarından yedikleri darbenin üstüne otoban gişelerinden de darbe yemekte. Urla, şehir merkeziyle bütünleşmesine karşında otoyol gişeleri halen ücretli… Bundan vazgeçilmeli”

TAYİNİNİ İPTAL ETTİRENİ BİLE GÖRDÜK
Urla’nın iklimi, doğası ve insan yapısıyla çok çekici bir kent olmasına karşın tayini çıkan memurların yaşam standartlarını görünce tayinlerini iptal ettirdiğini söylüyor Başkan Kaya…

 “Urla’ya gelen kişi kolay kolay Urla’dan kopamaz ama artık ekonomik sebeplerden evini taşıyanları duyuyoruz, tayin isteyeni duymaya başladık. Urla’da görev alan personelin büyük bir kısmı uzun yıllar hizmetlerinden sonra Urla’ya gelen, emeklilik hayallerini bu bölgede kuran insanlar. Ancak tayini yeni çıkmış ama yaşamak için ailesine veya kazancına göre ev bulmakta, yaşamakta zorlanacağını fark edip tayinini de geri çektiren örneklere de rastladık. Çift maaş alanların bile zorlandığı bir süreçten geçiyoruz. Resmi enflasyon rakamları bile %70’lerde… İlçenin yazlıkçı nüfusunun ekonomik yapısının yanı sıra pandemi sürecinde Urla’ya yerleşen çok sayıdaki varlıklı insanın normal olmasa bile karşılamaktan zorlanmadığı fiyatlar bir memur için çok zorlayıcıdır. Arkadaşlarla oturup bir çay içseniz önünüze gelen fatura kebap yemiş etkisi yaratmaktadır. Eskiden belediyenin tanzim satış mağazası vardı ve memur kesimi için değerliydi. Belediyemizin yine yerli halkı ve memur çalışanlara yönelik satış ofisleri, kafeler açmasını, ücretsiz halk plajlarını açmasını hasretle bekliyoruz. Bakanlığımızdan da Urla, Çeşme, Bodrum gibi turistik bölgelerde çalışan kamu personelinin mevcut turistik fiyatlandırma denebilecek fiyatların altında daha fazla ezilmemesi için başta bölgesel fiyatlara uygun kira yardımı, yol ücreti yardımı gibi desteklerini acil bekliyoruz” ifadelerini kullandı.

ÇEŞME’DE YAŞAMAK IZDIRABA DÖNÜŞTÜ
Jet sosyetenin gözde mekanı Çeşme’de yaşayan memurlar ise ne yapacaklarını kara kara düşünüyor. Öyle ki şehrin uzağında 2+1 bir TOKİ evinin kirası bile 5 bin TL’nin üzerinde…

Karaburun’da ise kiralanacak ev dahi kalmamış… 1+1 evin kirası dahi 3 bin TL’ye fırlamış.

Memurların ise tek çaresi toplu taşıma ile ilçeye gidip gelmek…

Eğitim-Sen İzmir 6 No'lu Şube Başkanı Bülent Karakaş’a sözü bırakalım:

“Önceden Çeşme ve Alaçatı'da yaşayan kamu emekçileri ayrıcalıklı ve şanslı olarak görülüyordu. Ancak 2021 ve 2022'de yaşanan ekonomik krizle birlikte Çeşme ve Alaçatı'da yaşamak artık kamu emekçileri için büyük bir ızdırap haline dönüştü. Burada yaşayan kamu emekçilerinin öncelikli gündemi ev kiraları ve geçim sıkıntısı. Herkes büyük bir tedirginlikle kendi kiralarının ne kadar olacağını düşünüyor. Artık ev almak kamu emekçisi için maalesef büyük bir hayal. Alaçatı’da yıllık kiralık ev bulunmuyor, çünkü buradaki ev sahipleri evlerini yüksek fiyatlarla sezonluk olarak kiralıyor. Reisdere mahallesindeki TOKİ konutlarında 3+1 evlerin kirası 7000 TL, 2+1 evlerin kirası ise 5.000 TL. Bu fiyatlardan aşağı ev kiralamak neredeyse imkânsız. Kamu emekçilerinin maaşlarının ne kadar olduğunu herkes biliyor, bu koşullarda bir kamu emekçisinin kiraya bu kadar bütçe ayırması mümkün değil. Bu durumda kamu emekçileri çareyi Çeşme'den başka yerlere tayin istemekte buluyor. Kamu emekçilerinin tercihleri arasında birinci önceliği kendi ailelerinin yaşadığı kentler, ikinci önceliği ise kira fiyatlarının daha uygun olduğu yerler alıyor. Karaburun'da da durum farklı değil. 1+1 dairelerin kiraları en az 3 000 TL. Ayrıca Karaburun'da konut sorunu çok fazla yani kiralanacak ev yok. Her gün Urla'dan, Güzelbahçe'den, Narlıdere'den hatta Karaburun'dan Çesme'ye gelip giden arkadaşlarımız var. Bu oran Çeşme’deki kamu emekçilerinin yaklaşık yüzde 20'sine tekabül ediyor. Karaburun'a Üçkuyular'dan, Balçova'dan, Güzelbahçe'den ve İzmir'in diğer ilçelerinden gelip-giden kamu emekçileri var. Bu oran takriben kamu emekçilerinin %20-25'ine denk düşüyor. Ortak ev tutan kamu emekçileri mutlaka oluyor. Bu oran şimdilik çok yüksek olmasa da ekonomik kriz kamu emekçilerini buna mecbur ediyor. Tayin isteyip gidemeyenlerin ileride başvuracağı alternatif yollardan biri ortak ev tutmak olacak”

“100 TL YOL PARASI ÖDÜYORLAR”
Yüksek kira ücretleri sebebiyle memurların komşu ilçelerden ya da metropolden Çeşme’ye ve Karaburun’a toplu ulaşıma yöneldiğini aktarıyor Başkan Karakaş. Gidiş-geliş ücretlerinin ise 100 TL’ye fırladığını da dile getiriyor Karakaş…

“Toplu taşıma aracıyla gel- git yapan arkadaşlarımız büyük sorunlar yaşıyor. Çeşme ilçesi, yerleşim olarak geniş bir alana yayılmış ve bundan dolayı buradaki okullar dağınık. Bu durum başka sorunların ortaya çıkmasına sebep oluyor. Örneğin; Çeşme’de belediyenin toplu taşıma araçları yok. Bunun sonucunda şehir içi minibüs fiyatları (15-17 TL ) oldukça pahalı. Çeşme'de yaşayan kamu emekçilerinin okula ve iş yerlerine bir günlük gidiş-dönüşleri 30-35 TL'yi buluyor. Belediyenin burada sosyal belediyecilik anlayışını önceleyerek ücretli de olsa kamu emekçileri için servisler koyması gerekiyor. Çeşme Seyahat, Üçkuyular'dan Çeşme'ye 50 TL'ye gelmekte, İzmir'de ikamet eden bir arkadaşımız her gün 100 TL yol parası ödemek zorunda. Ayrıca toplu taşımada İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin bünyesinde çalışan Urla-Çeşme otobüsleri var. Bu otobüslerin sefer saatleri çok yaygın değil ve bu otobüslerde çift bilet uygulaması mevcut. Öğretmen 11,28 TL, tam bilet ise 16,86 TL. Bu sadece Urla'ya kadar olan kısım bir de Fahrettin Altay'a gidilecekse 1 kontör de buraya kadar ödeniyor. Yani günlük git-gel maliyeti 45 TL'yi buluyor. Tüm bunlar kamu emekçilerini çok yormakta, moral, motivasyon ve çalışma isteğini düşürmekte ve bu da haliyle eğitimin verimli olmasını engellemektedir”

ZORUNLU OLMADIKÇA KİMSE TAYİN OLMAK İSTEMİYOR
“Karaburun ve Mordoğan’da toplu ulaşımda büyük sorunlar yaşanıyor. Bu sorunla ilgili Eğitim-Sen İzmir 6 Nolu Şube olarak İzmir Büyükşehir Belediyesi Ulaşım Daire Başkanlığına 761 nolu ESHOT seferlerinin kamu emekçilerinin saatlerine uygun hale getirilmesi için bir dilekçe yazdık. Bu sorunu şu anda Ulaşım Daire Başkanlığı üzerinden çözmüş bulunmaktayız. Üçkuyular'dan kalkan dolmuşlar ile öğretmen arkadaşlarımız Mordoğan'a 40 TL'ye Karaburun'a ise 45 TL'ye gidiyor. Günlük bir öğretmen arkadaşımız Karaburun'a veya Mordoğan'a gidiyorsa 80-90 TL arasında yol ücreti ödüyor. Sonuç olarak belediyenin Üçkuyular’dan Çesme'ye ESHOT seferlerini uygun ücretlerle başlatması, Karaburun'a ise sefer saatlerini artırması gerekiyor. Karaburun'da, Çeşme'de tayin olmak isteyen çok sayıda kamu emekçileri var. Bu kadar fahiş kira artışıyla birlikte kamu emekçileri geçinemedikleri için tayin istiyorlar. Emlakçılarla yapılan görüşmelerde Çeşme'de ve Karaburun'da ikamet eden kamu emekçileri bu kira fiyatlarının artışıyla birlikte Çeşme ve Karaburun'dan tayin isterken Çeşme ve Karaburun dışından bu ilçelere tayin olmak isteyen kamu emekçileri de zorunlu olmadıkça gelmek istemiyorlar”

“TOPLU İŞ SÖZLEŞMESİ REVİZE EDİLMELİ”
Karakaş, Toplu İş Sözleşmesi’nin (TİS) artan fiyatlar karşısında yeniden revize edilmesi gerektiğini dile getiriyor: 

“Aslında Toplu İş Sözleşmesiyle(TİS) kamu emekçilerine verilen zamlarla değil Çeşme’de ve Karaburun'da yaşamak Türkiye’nin hiçbir yerinde yaşanamayacağını bizim gibi bu TİS'i imzalayanlarda biliyor. Bu durumda yapılması gereken kamu emekçilerinin toplu iş sözleşmesi bugünün koşullarına göre revize edilmesi gerekir. Ayrıca, özellikle eğitim emekçilerine önceden olduğu gibi lojmanlar yapılmalı, uygun ödemelerle konut sahibi yapılmalı ve ulaşım ücretsiz hale getirilmeli. Öğretmenlerin kariyer basamaklarına ihtiyacı yok bu anlattığımız sorunlarının çözülmesine ihtiyacı var. Aklı rahat olmayan bir kamu emekçisi işine yoğunlaşması mümkün değil. Özellikle eğitim emekçilerinin itibarları yükseltilmeli ve sorunları çözülmeli”

YURTSEVER: YENİ ATANANLARIN EV ALMALARI HAYAL
Çandarlı Nebiye Kavalalı Mesleki Teknik ve Anadolu Lisesi’nde görev yapan ve 27 yıldır eğitimci olan Eğitim Sen Dikili Baştemsilcisi Mehtap Yurtsever ise enflasyon karşısında maaşlarının eridiğini söyleyerek, “Burada kira fiyatları çok yüksek. 2+1 evler 3.500 TL, 1+1 evler ise 2.500 TL civarında. Kiralar maaş oranlarımızın üstünde. Mesleğe yeni başlayan birinin ev sahibi olması mümkün değil. Ben meslekte kıdemli olduğum için iyi kötü bir ev sahibi olabildim ancak benim de ödemem gereken kredi borcum var. Kira anlamında satılık ve kiralık evlerin sayısı az toplu konutlar olmadığı için ev sayısı da az. Eşimle birlikte öğretmenlik yapmama rağmen ay sonunu zar zor eksiklerle kapatıyoruz. Evimizde doğalgaz da yok. Yakacak fiyatları da zorluyor. Memur arkadaşlarımızdan en çok Bergama-Dikili arası gidiş geliş yapanlar var. Bergama’dan gelen arkadaşlar ortak özel araçlarla ya da benzin fiyatlarının yüksek olması dolayısıyla toplu ulaşımı tercih ediyor. Dışarıdan yeni gelenlerin bir eve girmeleri adeta hayal. Çandarlı biraz daha kıdemli meslektaşlarımızın olduğu bir yer bu yüzden artık yaş tayinini isteyip itibariyle giden olmuyor. Enflasyon oranında zam alamıyoruz. Maaşlarımız eriyor. Temmuz ayı için konuşulan zam konusunda endişemiz şu, gerçek enflasyon oranı ile bir artış yapılır mı? Verilen zam enflasyonun karşısında eridiği için zamlarımızın güncellenmesini istiyoruz” ifadelerini kullandı.