Odadan genç mühendisler için istihdam çağrısı

EGEDSONSÖZ - Elektrik Mühendisleri Odası İzmir Şubesi, odalarının üyesi olan elektrik, elektronik haberleşme, elektrik-elektronik, biyomedikal ve kontrol mühendislerinin yaşadığı işsizlik sorunu ile ilgili yazılı açıklama yaptı. İstihdamın arttırılmasını talep eden Oda çözüm olarak başta kamu kuruluşları olmak üzere, kamu hizmeti yapan özelleştirilmiş kurumlar ve mühendis çalışan sayısı yüksek şirketlerde yeni mezun mühendis çalıştırma zorunluluğunun getirilmesini istedi. Oda ayrıca bu mühendislerin SGK primleri ve ücretleri ile ilgili devlet desteği sağlanması gerektiğini ifade etti.

Odanın açıklaması şu şekilde:

Yükseköğretim Kurulu`nun (YÖK) mezun sayıları istatistiklerindeki tasniflemede EMO üyelerinin çalışma alanları kapsamında giren "Elektrik ve Enerji" ile "Elektronik ve Otomasyon" eğitim-öğretim alanlarındaki toplam mühendis mezun sayısı bu yıl 23 bini aşmıştır. Beş yıl öncesine göre; yıllık mezun sayısında yüzde 38`i bulan bir artış yaşanmıştır. YÖK`ün istatistiklerine göre bu alanlara giren lisans bölümlerde 31 bin 864`ü yeni kayıt olmak üzere toplamda 158 bin 225 öğrenci ise halen eğitimini sürdürmektedir. EMO`nun mesleğini icra eden aktif üye sayısı Eylül 2021 itibariyle 83 bin 224`dür. Bu sayının yaklaşık iki katı kadar meslektaş adayının eğitimlerini sürdürdüğü düşünülürse, mezun sayısındaki artışın büyüklüğü daha iyi anlaşılacaktır.   

Ekonomik kriz ve üniversitelerde plansız artırılan kontenjanlar nedeniyle zaten yüksek olan işsizlik oranları, salgın döneminde genç mühendisler arasında tavan yapmıştır. Odamızın 2020 yılında 5 bine yakın üyenin katılımıyla gerçekleştirdiği anketin sonuçlarına göre; EMO üyeleri arasında genel işsizlik oranının yüzde 31,2 düzeyinde olduğu, son 5 yıldaki mezunlara bakıldığında ise oranın yüzde 36,3`e çıktığı belirlenmişti. Yani 2020 yılında 10 genç mühendisten yaklaşık 4`ü iş arıyordu. Her 10 işsiz genç mühendisten beşi 1 yıldan az, dördü 1 yıldan fazla, biri ise 2 yıldan fazla zamandır işsizdi. 

Salgın döneminde iş bekleyen yeni mezunların yanına 2020 ve 2021 yıllarında mezun olanlar da eklendi. Son iki yılda mezun olmuş genç meslektaşlarımızın büyük kısmı iş bulamadı. Salgın koşullarında eğitimlerini tamamlamak zorunda kalan genç meslektaşlarımız, teorik ve uygulamalı dersleri çevrimiçi almış, uygulamaya dayalı bilgileri edinmelerini sağlayan staj dönemlerini ise çoğunlukla kağıt üzerinde veya çevrimiçi seminerlere katılarak tamamlamak zorunda kalmıştır. Bu durum mezuniyet sonrası meslek içi eğitim çalışmalarının önemini artırmış, eğitim çalışmalarının mesleğe hazırlık dönemini de kapsayacak şekilde genişletilmesi ihtiyacını doğurmuştur. Her ne kadar eğitimlerle yeni mezun meslektaşlarımızın bilgi ve deneyim eksikliğini belirli oranda giderilmeye çalışılsa da asıl deneyim çalışma ortamında kazanılmaktadır. 

Ülke kalkınmasında anahtar rol oynayan mühendislerin yürüttüğü hizmetler, esasen bir kamu hizmetidir. Geçmişte genç mühendisler, kamu kuruluşlarının kendi içerisinde yürüttüğü meslek içi eğitim ve deneyim aktarımına dayalı bir kurum kültürü sayesinde meslek hayatlarına daha sağlıklı bir ortamda başlamakta ve uygulamaya dayalı mühendislik bilgileri edinerek, ülkenin kalkınmasına dair daha büyük sorumluluklar üstlenmekteydiler. Ancak özelleştirme ve piyasalaştırma uygulamalarının yaygınlaşması, hizmetlerin bölünerek taşeron şirketlere aktarılması ile bu zincir kırılmıştır. Bu nedenle staj olanaklarının genişletilmesi ve genç mühendisler için kamu kaynaklarıyla desteklenen bir istihdam zorunluğunun getirilmesine yönelik olarak bütüncül bir çalışma yapılmalıdır. 

Teknoloji geliştiren bir ülke için; bilgi ve beceri seviyeleri yüksek, donanımlı meslektaşlarımızın yetiştirilmesi amacıyla ülkemizde mühendislere yönelik istihdam olanakları artırılmalıdır. Ülkemizin kıt kaynaklarıyla zorlu bir eğitim sürecinden geçerek en yüksek puanlı bölümlerden mezun olan gençlerimizi "beyin göçü" yoluyla kaybetmeden önce önlem alarak, ülke kalkınmasına katkı sağlamalarına olanak yaratılmalıdır. Staj ve istihdam olanaklarının artırılmasına yönelik önerilerimiz şöyledir: 

-Mezuniyet öncesi staj olanakları artırılmalıdır. Kamu kurum ve kuruluşları ile kamu hizmeti yapan özelleştirilmiş kurumlar ve mühendis sayısı belli bir sayıya ulaşmış şirketlerin bünyelerinde her yıl zorunlu olarak bir sayıda stajyer bulundurulması sağlanmalıdır. Bu stajyerlerin SGK primleri ve maaşları devlet tarafından yatırılmalıdır. 

-İş alım süreçlerinde işletmelerin genellikle deneyimli personel tercih etmesi nedeniyle yeni mezun mühendisler, iş bulmakta zorlanmaktadır. Yeni mezun meslektaşlarımızın en az 1 yıl süreyle deneyim kazanmalarının sağlanması amacıyla kamu kuruluşları, kamu hizmeti yapan özelleştirilmiş kurumlar ile mühendis çalışan sayısı yüksek şirketlere yeni mezun mühendis istihdamı zorunlu hale getirilmelidir. Yalnızca son 5 yılda mezun olan mühendislere yönelik olarak getirilecek bu zorunluluk kapsamında, SGK primleri ve ücretler için devlet desteği sağlanmalıdır. 

Kamudaki istihdam sorunu sadece "genç mühendisler" ile sınırlı değildir. Son yıllarda kamu kuruluşlarına yapılan atamalarda kontenjan sayıları ihtiyacın çok altında tutularak, mühendislik hizmetlerinin taşeron şirketler aracılığıyla yürütülmesi tercih edilmektedir. "Geçici", "güvencesiz" çalışma koşulları, ülkemizin mühendislik birikimini törpülemektedir. Bu nedenle kamudaki mühendis açığı, acilen güvenceli, kadrolu personel ataması yapılarak kapatılmalıdır. Kamu hizmeti veren özelleştirilmiş şirketler istihdam bakımından denetlenmelidir, bu şirketlere hizmetin gereklerini karşılayacak kadar mühendis çalıştırılması zorunlu tutulmalıdır. Genç mühendisler için ek kontenjanlara da atama yapılmasıyla, mesleki bilgi ve deneyim aktarma köprüsü yeniden kurulmalıdır. Bu kapsamda, stajyer ve yeni mezun mühendisler için istihdam zorunlu getirilmesine yönelik yasal düzenleme yapılması için TBMM`ye çağrıda bulunuyoruz. TBMM`de grubu bulunan siyasi partilerin, konuya ilişkin hazırlayacakları kanun tekliflerine, EMO İzmir Şubesi ve örgütlü yapımızın teknik destek sağlayabileceğini vurgulayarak, konunun bir an önce TBMM komisyonlarına ve TBMM Genel Kurulu`na taşınması çağrısı yapıyoruz.