Korumasız kaldılar… Akdeniz fokları rahatsız!

Metehan UD/ EGEDESONSÖZ - Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı Tabiat Varlıklarını Koruma Genel Müdürlüğü tarafından 11 Eylül’de Resmi Gazetede yer alan ilanla Seferihisar Sığacık’ta, bir bölgenin yine Sit derecesi düşürüldü.

Yeni haritaya göre Sığacık Körfezi’nin de içine alan ‘36. Grup Sığacık-Hıdırlık Mahalleleri Doğal SİT alanı’ “Doğal Sit-Nitelikli Doğal Koruma Alanı” ve ‘‘Doğal Sit-Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı’’ olarak tescil edilme kararı alınmıştı. 1995 yılında birinci derece doğal SİT alanı olarak ilan edilen bölgenin yeni haritasında bakanlığın yeni derecelendirmesine göre birinci derece doğal SİT’e denk gelen ‘kesin korunacak hassas alan’ bölgesi bulunmuyor.

TEOS ANTİK KENTİ’NE KOMŞU
Ekmeksiz Tabiat Parkı’nın da bulunduğu bölgenin büyük kısmı yeşil alanlardan oluşuyor. TEOS Antik Kenti’ne de komşu olan bölgede doğal alanların yanı sıra tarihi yapılarda risk altına girdi. Değişiklikle birlikte bu bölgede düşük yoğunluklu turizm ve konut yatırımlarının önü açılmış oldu.

BİLİRKİŞİ İNCELEME YAPACAK
Bakanlığın kararı EGEÇEP ve bölgede yaşayan vatandaşlar tarafından yargıya taşınarak iptali istendi.  Mahkeme tarafından atanan bilirkişi heyeti 20 Haziran 2023 Salı günü saat SİT bölgesinde incelemede bulunacak. Bilirkişi heyetinin hazırlayacağı mahkemenin vereceği karar ve bu karar da bölgenin geleceğini etiketleyecek. 

Dava dilekçesinde iptal talebi ile ilgili şu gerekçeler yer aldı

-          Dava konusu işlemin dayanağı bilimsel raporların hazırlanmasında Yönetmelikte ve Doğal Sit Alanlarının Değerlendirilmesine İlişkin Teknik Esaslarda öngörülen süreçler izlenerek Literatür ve ön-saha keşif çalışmaları için en az bir yılı kapsayacak şekilde çalışma yapılmadığı, Yönetmelik ve Doğal Sit Alanlarının Değerlendirilmesine İlişkin Teknik Esaslara aykırı işlem tesis edildiği, dava konusu işlemin bu yönden hukuka aykırı olduğu açıktır.

-          Dava konusu alanda; Uluslararası Doğayı Koruma Birliği (IUCN) Kırmızı Listesi’nde 2 bitki EN, 5 kuş VU,1 balık CR, 2 Balık EN, 4 Balık VU, 1 sürüngen VU, 1 memeli EN, 5 memeli VU, 2 omurgasız VU kategorisinde olmak üzere 23 taksonun, nesli küresel ölçekte tehlike altındadır. 2 bitki VU,16 kuş CR, 47 kuş EN, 65 kuş VU, 1 balık CR, 2 balık EN, 4 balık VU, 1 omurgasız VU, 2 memeli CR, 5 memeli VU kategorisinde olmak üzere 145 taksonun, nesli ulusal ölçekte tehlike altındadır. 3 bitki dar, 22 bitki bölgesel, 5 bitki geniş, 4 kuş dar, 2 kuş bölgesel, 121 kuş geniş, 1 memeli dar, 5 memeli bölgesel olmak üzere 163 takson küresel ölçekte kritik yayılışa sahiptir. 12 bitki dar, 12 bitki bölgesel, 23 bitki geniş, 1 kuş dar, 7 kuş bölgesel, 120 kuş geniş, 1 memeli dar, 5 memeli bölgesel, 1 memeli geniş olmak üzere 182 takson ulusal ölçekte kritik yayılışa sahiptir.

-          Doğal sit alanında toplam 453 bitki taksonu belirlenmiştir. Bunlardan, IUCN Kırmızı Listesinde küresel ölçekte EN (tehlikede) kategorisinde yer alan 2 takson bulunmaktadır. Bunlar: Yozayakotu (Carex illegitima Ces.); Teltırfıl) (Pilularia minuta Durieu ex A.Br.) Ulusal ölçekte VU (duyarlı) kategorisinde ise 2 takson bulunmaktadır. Bunlar pamukluk (Cistus monspeliensis L.) ve yedidüğme (P, Centaurea polyclada)’dir. Ayrıca, küresel ölçekte dar yayılımlı 3 tür, bölgesel yayılımlı 22 tür ile ulusal ölçekte dar yayılımlı 12 tür bulunmaktadır. Alanda 6 dar yayılımlı, 2 bölgesel yayılımlı, 1 geniş yayılımlı endemik tür bulunmaktadır.

-          Yarımada, Dünya Doğayı Koruma Birliği (IUCN) tarafından koruma altına alınan 12 canlı türünden biri olan, ulusal ve uluslararası sözleşmeler ile korunan Akdeniz foklarının üreme ve yaşama alanıdır. Akdeniz fokları, insan aktivitelerinden uzak veya kısmen uzak, insanlar tarafından ulaşımı zor, tercihen üreme ve/veya barınmaya uygun mağara ve kovukları bünyesinde barındıran sakin ve doğal kıyı alanlarında yaşamaktadır İstanbul Üniversitesi Su Ürünleri Fakültesi’nin tespitlerine göre; Alaçatı Halici’nin doğusundan Sığacık’a kadar uzanan kıyılar, Akdeniz fokunun (Monachusmonachus) üreme ve yaşama alanıdır. Bölgenin turizme açılması Akdeniz foku popülasyonunu tehlikeye düşürecektir.

-          Dava konusu işlem, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanuna, Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik hükümlerine, Korunan alanlara ilişkin genel ilkeler, Doğal sitlerin tespit ilke ve kriterlerine, İlke kararlarına, Doğal Sit Alanlarının Değerlendirilmesine İlişkin Teknik Esaslar dokümanına aykırıdır. Dava konusu işlem Yönetmelikte sayılan ilkelere göre yeniden değerlendirme gerektirmediği halde doğal sit alanına turizm tesisleri yapılabilmesi için Yönetmelikteki ilke ve esaslar, Tabiat Varlıkları Koruma Merkez Komisyonu 56 sayılı ilke kararı, Doğal Sit Alanlarının Değerlendirilmesine İlişkin Teknik Esaslar ihlal edilerek alanın koruma değerleri ortadan kaldırılmıştır