İzmir iş dünyası asgari ücret için ne dedi?

Diren ÇELİK/EGEDESONSÖZ-  2024 yılı için belirlenen asgari ücretin ardından, İzmir iş dünyasından açıklama geldi. Enflasyonist dönemde çalışanların alım gücünün artmasını ve iş gücüne katılım oranı için teşviklerin verilmesi gerektiği belirtildi.

'YÜZDE YÜZÜN ÜSTÜNDE'
EBSO Yönetim Kurulu Başkanı Ender Yorgancılar:

“Bu sene yapılan zam oranı yüzde yüzün üzerine çıktı. Asgari ücrete zammın yılda bir kere yapılacak olmasından dolayı bu oranın bu dönemde enflasyon düştüğü takdirde ona paralel olarak yapılan zam olumlu. Enflasyonun aşağı düşmesi en önemli konu. Maliyet açısından bütün sanayicilerin ve üreticilerin maliyetini etkileyeceği de aşikâr. Enflasyon konusunda adım atılmalıdır”

'SORUN ASGARİ ÜCRET DEĞİL DOLAR KURU'
Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi:
2024 yılı için yüzde 35 enflasyon hedeflenirken, artış yüzde 49 oldu. Döviz kurlarının hali de ortada. Asgari ücretin işverene maliyeti servis ve yemek dahil edildiğinde 1.000 doları buluyor. Bu asgari ücret ve döviz kuruyla ihracat hedefleri tutturulamaz.  Belirlenecek asgari ücret Türkiye’de üretimin devam edeceği bir düzlemi göz ardı etmemelidir” çağrısında bulunduğunu hatırlatan Eskinazi, “Çağrılarımızın karşılık bulmadığını görmenin büyük üzüntüsü içerisindeyiz. Asgari ücretin işverene maliyeti bin doları buluyor. Bu şartlarda ihracat hedefleri tutturulamazken, istihdam rakamlarında da kayıplar yaşanabilir. Türkiye 28 Mayıs seçimleri sonrasında yurtdışından beklediği yatırımları henüz bulabilmiş değil. İhracatçılarımızın getirecekleri döviz hayati derecede önemli. 1 Ocak 2021 tarihinden bu yana asgari ücretteki artış yüzde 496’ya ulaştı. 1 Ocak 2021 tarihinde 13,8 TL olan dolar kurunun bu şartlarda 68,5 TL olması gerekir. Bugün 68,5 TL dolar kuru Türkiye gerçekleriyle ne kadar örtüşüyorsa, 17 bin 2 TL asgari ücrette o kadar örtüşüyor. Türkiye’nin bu darboğazdan bir an önce çıkabilmesi için enflasyonu ivedilikle düşürmesi gerekiyor. Asgari ücret desteği aynı oranı korusaydı bugün 700 TL yerine, 1.300 TL olması gerekiyordu



'ZAMMI FIRSAT GÖRENLERE İZİN VERİLMEMELİ'
İzmir Ticaret Borsası Yönetim Kurulu Başkanı Işınsu Kestelli: 
Son yıllarda yaşanan yüksek enflasyon nedeniyle düşen alım gücünün belli bir noktaya çıkarılması zorunluluk haline gelmişti. Ancak ülkemizde asgari ücretin diğer ücretler için temel teşkil etmesi, üretim ve maliyetleri etkilemesi nedeniyle işverenleri ve kamuyu da ilgilendiren bir konu olduğu asla gözden kaçırılmamalı. Bu aşamada ülkemizin üretim gücünün korunması, artan asgari ücretin enflasyon ve işsizliğe neden olmaması ve tabii ki asgari ücretlinin alım gücünün düşmemesi için enflasyonla mücadele kararlı bir şekilde sürdürülmeli. Yapılan zammı etiket değiştirmek için fırsat olarak görenlere asla izin verilmemeli. Bu süreçte başta tarım olmak üzere reel sektöre yönelik destekler de artırılarak devam ettirilmeli.

ESNAFLARA POZİTİF AYRIMCILIK ÇAĞRISI
İzmir Esnaf ve Sanatkarlar Odaları Birliği Başkanı Yalçın Ata:
Öncelikle belirlenen asgari ücretin ülkemize ve milletimize hayırlı olmasını temenni ediyorum. Asgari ücret diğer ücretler için de temel teşkil etmesi, üretim ve iş maliyetlerini etkilemesi açısından toplumsal öneme sahiptir. Asgari ücretin yükselmesi ile insanların alım güçlerinin ve  tüketimlerinin artması, esnaf sanatkarlarımıza olumlu yansıyacaktır. Doğrudan halka mal ve hizmet sunumu yapan üyelerimiz, toplumun ihtiyaçlarını ilk elden karşılamaktadır. Dolayısıyla tüketicilerin ihtiyaçlarını giderirken ellerinin rahatlaması da esnaf sanatkarlarımızın iş potansiyellerini canlandıracak, üretim ve ticaret hacimlerinin artmasına vesile olacaktır. Öte yandan hem halkın alım gücünün erimemesi, hem de esnaf kesimi ile reel sektörü oluşturan birimlerin üretim güçlerini ve sürdürebilirliklerini korumaları açısından enflasyonla mücadeleye kararlılıkla devam edilmelidir.  Ayrıca asgari ücretin işveren kesimine de bir maliyeti olduğu unutulmamalı ve reel sektöre desteklerin sürmesi de gerekmektedir. Bu noktada esnaf sanatkarların alternatif teşvik ve finans destekleriyle buluşturulması önem kazanmaktadır.  Daha önceden de belirttiğimiz gibi, 2023’te güç günler geçiren esnaf sanatkarlarımız, ekonomik zorluklardan olumsuz yönde etkilenen kesimlerin başında gelmektedir. Sermaye yapılarının, pazarlama ve üretim güçlerinin sınırlı olması nedeniyle, faaliyetlerini sürdürme mücadelesinde desteğe ihtiyaç duyan esnaf sanatkarlarımıza pozitif ayırımcılık yapılması, toplumsal refahı ve huzuru da beraberinde getirecektir.  Sayısal anlamda halkın çoğunluğunu oluşturan, üstlendiği ekonomik işlevlerin yanı sıra sosyal ve kültürel hayata da katkılar veren, toplumda birlik ve beraberliği sağlayan en önemli unsurların arasında gösterilen esnaf sanatkarlarımız gözetilmesi, genel anlamda toplumsal rahatlamaya da vesile olacaktır.



ODAK NOKTAMIZ ENFLASYONU DÜŞÜRECEK POLİTİKALAR OLMALI
ESİAD Yönetim Kurulu Başkanı Sibel Zorlu:
Bilindiği üzere asgari ücret, hem çalışanlar hem de işverenler için yeni yıl beklentilerini şekillendirmede temel unsurlar arasında yer alıyor. 17 bin 2 lira olarak açıklanan yeni asgari ücretin, belirli bir süre çalışanların enflasyon karşısında ezilmemesini sağlayacağını düşünüyoruz. Öte yandan, asgari ücret desteği artırılmış olmakla birlikte, iş dünyasının 2024 yılında üretim ve ihracatı arttırma hedefi kapsamında, ihracat pazarlarımızdaki yavaşlama da dikkate alındığında, yeni asgari ücret rekabet edebilirliğimizi zorlayacak. Çeşitli vesilelerle ifade ettiğimiz üzere, hem çalışanların hem de işverenlerin fedakarlıklarının bir sonuca ulaşabilmesi için odak noktamız yüksek enflasyonu azaltacak politikalar ve bunu güçlendiren yapısal tedbirler olmalıdır. Aksi takdirde, yüksek enflasyon ve zam sarmalından kurtulmamız mümkün olmayacak. Ortalama ücret ile asgari ücretin giderek birbirine yaklaştığı ve bu durumun işgücü piyasalarını olumsuz etkilediğini de hatırlatarak, istihdamı artıracak, işgücüne katılım oranını yükseltecek çeşitli teşvik unsurlarının devreye alınması konusundaki beklentilerimizi yineliyoruz.



İŞÇİ VE İŞVERENİ MEMNUN EDECEK DÜZENLEMELER ŞART
İZİKAD Yönetim Kurulu Başkanı Betül Sezgin:
Asgari ücrete yapılan yüzde 49 zam enflasyon oranının altında bir artış anlamına geliyor. 17 bin TL’lik rakam çalışanların 1 ay boyunca tüm ihtiyaçlarını karşılayacak bir rakam değil. Bunun yanında işverenlerin yükü de bu oran ile birlikte biraz daha arttı. Bu artıştan ne çalışan ne de işveren memnun. O nedenle öncelikle asgari ücretten vergi alınmamalı. Çalışanların milli gelirden aldığı pay mutlaka artırılmalı. İşverenlerin faaliyetlerine devam etmeleri için devlet bazı teşvikler veriyor ama bu yetersiz. Bu teşviklerin daha da artırılması gerekiyor. Bu artış oranları ile aksi halde firmalarda istihdam kayıpları olabilir. Bu konuda zaman geçirilmeden gerekli tedbirler alınmalı.



İŞVERENLERİN DESTEKLENMESİ ÖNEMLİ
EGİAD Yönetim Kurulu Başkanı Alp Avni Yelkenbiçer:
Asgari ücret artışı hem işveren kesimine hem çalışanlara hayırlı olsun. Çalışan kesimin alım gücünü arttıracak olması sevindirici. Refah artışının olmasını memnuniyetle karşılıyoruz. Ancak önemli bir başka nokta da ekonomimiz üzerindeki en büyük sıkıntının başında yüksek enflasyon gelmesidir. Beklentimiz, enflasyonu düşürecek adımların atılmasıdır. Yapılan zamlara rağmen asgari ücretin kişi başına milli gelir karşısındaki gerilemesi ne yazık ki sürüyor.  İşveren tarafındaki etkilerini de gözardı etmemek gerekir. Ekonominin gerçekleri göz önünde bulundurularak işverenin üzerindeki yükün dikkate alınmasını bekliyoruz. Çalışanlarımızın alım gücünün artmasını nasıl takdirle karşılıyorsak, işverenlerin desteklenmesini de önemsiyoruz. Ülke olarak üretimi ve ihracatı artırmak için var gücüyle çalışan iş dünyası için verilen desteklerin artmasının çok önemli olduğunu vurgulamalıyız” dedi.



'DERDİMİZ ASGARİ ÜCRET DEĞİL AVRO'
Ege Hazırgiyim ve Konfeksiyon İhracatçıları Birliği Başkanı Burak Sertbaş:
Biz Avrupa Birliği pazarına çalışıyoruz. Bu ülkelerde yıllık enflasyon yüzde 4-5. Yüzde 20’lik artışı kabul ettiremeyiz. Döviz kurları da bizim elimizi zayıflatıyor. Döviz kurları üzerindeki baskının kaldırılması gerekiyor. Döviz kurları enflasyon seviyesinde artarsa hem istihdamımızı hem de ihracat rakamlarımızı koruyabiliriz. Asgari ücret az mı çok mu arttı diye tartışmanın bir anlamı yok. Bugünkü şartlarda 17 bin 2 TL geçinmek için zor bir rakam. Ev kiralarırının geldiği durum ortada. Asgari ücret büyük olasılık 2 ay sonra açlık sınırının altında kalacak. Kaldı ki, yarından itibaren her şeyin fiyatı artacak çalışanların aldığı fark eline geçmeden eriyecek. Ancak bu artışı yorumlarken ekonominin diğer unsurlarına bakmak lazım. Asgari ücretteki artış OVP’deki enflasyon ve kur hedeflerinin üzerinde olduğu için çarklarda sıkıntılar olacak demektir. Özellikle hazır giyim gibi emek yoğun sektörler artan işçilik ve artan işçilikten dolayı yükselen diğer girdi fiyatlarıyla bu kur seviyelerinde ihracat yapmamız daha da zorlaşacak. Asgari ücretteki artış işsizliği ve fabrikaların kapanmasını beraberinde getirecek. Altı aydır müşteriyi kaybetmemek adına gerektiğinde zararına fiyatlar veriyoruz bundan sonraki günlerde daha da kötü fiyatlamalar yapmak zorunda kalacağız. Sadece işçilikten dolayı fiyatlarımızı yüzde 15-20 artırdığımız takdirde hiçbir müşteri böyle bir fiyat artışı kabul etmeyeceği için hedef fiyatını tutturacağı başka ülkelere gidiyor olacaktır. 2023 yılında sektörümüz ihracatta yüzde 9’luk kan kaybı yaşamıştı. Bu ortamda bu kan kaybının daha da artmasından endişe ediyoruz

YAPISAL DEĞİŞİKLİKLER ŞART
BASİFED Yönetim Kurulu Başkanı Mehmet Ali Kasalı:

Asgari ücret üzerinden tartışmayı anlamsız buluyorum. Türk Lirası değer kaybederek ölçülebilir olmaktan çıktı. Açıklanan rakamın makul olduğu düşünülüyor. Bu rakamın birkaç ay ömrü var. Fiyatlar karşısında alım gücü eriyecek. Otomatik olarak fiyatlar tetiklenecek, kiralar artacak, gıda fiyatları yükselecek. Doğru ekonomik politikalar uygulanmadıkça bu bir sarmal olarak devam edecektir. Enflasyon yükseldikçe fiyatlar artıyor açıklanan rakam yükseldikçe enflasyon artıyor birbirini etkileyen iki unsurdur. Sorunların temeline inilmedikçe bu rakamların bir şey ifade etmediğini düşünüyorum. Dolar baskılandıkça Türk firmalarının ihracat şansı da kalmıyor. Böylelikle dış ticaret açığı ortaya çıkıyor. Ardından yeni bir ekonomik kriz ortaya çıkıyor yeni bir enflasyona neden oluyor. Bu sarmaldan kurtulmak için yapısal değişiklikler gerekiyor.