CHP'li Yücel'den 'Çeşme' yorumu: Proje baştan sakat doğdu!

Oktay GÜÇTEKİN / EGEDESONSÖZ - Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy geçtiğimiz günlerde (21 Mart) Ege Turizm Merkezi – Çeşme Projesi Bilgilendirme Toplantısı’nı İzmir Ticaret Odası'nda gerçekleştirmişti. Toplantıya ev sahibi İZTO Başkanı Mahmut Özgener'in yanı sıra Türkiye Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanı Mehmet Nuri Ersoy, İzmir Valisi Yavuz Selim Köşger, İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, AK Parti İzmir İl Başkanı Kerem Ali Sürekli ve Çeşme Belediye Başkanı Ekrem Oran katılmıştı. Proje sunumuna AK Parti İzmir İl Başkanı'nın gelmesine rağmen diğer il başkanlarının davet edilmemesini eleştiren CHP İzmir İl Başkanı Deniz Yücel, Ege'de Son Söz'e proje hakkında da değerlendirmelerde bulundu.

TOPLANTIYI BASINDAN OKUDUM
Düzenlenen bilgilendirme toplantısında AK Parti İzmir İl Başkanı Kerem Ali Sürekli'nin yer alması ancak kendisinin yer almaması üzerine davet edilip edilmediğinin sorusunu yanıtlayan CHP İzmir İl Başkanı Yücel, "Bize davet gelmedi. Ben toplantıyı basından okudum. Tabii ki AK Parti İl Başkanı'nın davet edilip Cumhuriyet Halk Partisi, hatta diğer siyasi partilerin il başkanlarının davet edilmemesi nereden bakılırsa bakılsın doğru bir iş değil. Bunun savunulur bir tarafı yok. Bize tabii ki önceden bilgi gelseydi, toplantıya katılırdık. Son anda değil de, baştan haberimiz olsa katılırdık" dedi.

DOĞRU BİR İŞ YAPILMAK İSTENİYORSA ŞEFFAF YAPILMASI GEREKİR
Çeşme Projesi hakkında neler düşündüğünü yönündeki soruya ise ilk başlarda şeffaf bir sürecin yürütülmediğini belirterek yanıt veren Yücel, "Bizim Çeşme projesi ile ilgili en başından beri eleştirimiz; Sürecin şeffaf götürülmediği, kamuoyunun bilgilendirilmediğiyle ilgiliydi. Sonrasında bir takım toplantılar yapıldı, Ticaret Odası ön ayak oldu... Ancak ilk süreçlerde, ilk yapılan toplantılarda İzmir Büyükşehir Belediye Başkanımız da Çeşme Belediye Başkanımız da işin özellikle, bilinçli ve kasıtlı bir şekilde dışında tutuldu. Bu nedenle bu işlerin kamuoyuna doğru anlatılabilmesi için o kentte belli kurumlarda, öncelikle seçilmiş kişiler, siyasi partilerin temsilcileri ve STK'ların temsilcilerinin bilgilendirilmesi gerekir. Sonra 'her şeye karşı çıkıyorsunuz','istemezükçü' gibi ibareler kullanıyorlar... Neticede doğru bir iş yapılmak isteniyorsa şeffaf yapılması gerekir" diye konuştu.

NE ÇEŞME'YE NE DE İZMİR'E BİR FAYDASI OLDUĞUNU DÜŞÜNMÜYORUM
Proje kapsamında en fazla tartışmalara neden olan 'süreç şeffaf yürütülmüyor' eleştirileri hakkında da görüşlerini dile getiren Yücel sürecin şeffaf yürütülüp yürütülmediği yönündeki soruya ise  "Biraz geciktiler, biraz geç kaldılar. Şu an şeffaf yürütülse de, başta bu iş şeffaf yürütülmedi. Diğer taraftan, Çeşme'de durup dururken böyle bir proje yapılmasının gerekçelerini doğru bir şekilde anlatmaları gerekirdi. Sadece turizmi teşvik etmek ya da sadece yabancı yatırımcıyı Türkiye'ye çekmek için, yabancı turisti çekmek için böyle bir projenin yapılması yeterli de ikna edici de değil. Orası Nitelikli Doğal Koruma Alanı. SİT statüsünün yapılaşmanın önünü açacak şekilde değiştirildiğini biliyoruz...  Orada ne bunu sağlayacak su kaynağı var, ne altyapı var. Çeşme, İzmir ve Türkiye elbette ki gelişsin ancak bu gelişme betonarme binalar ve yapılarla ya da uluslararası sermayenin gelip de bizim kendi vatandaşlarımızı sadece ucuz işgücü olarak kullanacakları projelerle gelişmesin. Biz buna karşıyız. Her yerde bir takım yeniliklere ihtiyaç var. Hem ekonominin gelişmesi hem istihdam sağlanması için ancak Çeşme'nin doğal dokusunu, güzelliklerini bozmadan, Çeşme'yi beton yığınına dönüştürmeden yapılmalı. Eğer bir rant doğacaksa orada, bundan hem Çeşmelilerin hem de tüm İzmirlilerin faydalanacağı bir proje olması gerekiyor. Benim tarif ettiğim proje Turizm Bakanlığı'nın yapmak istediği proje değil... Onların yapmak istediği proje tamamen farklı bir proje. Bu nedenle belli kişilerin, grupların memnuniyeti dışında ne Çeşme'ye ne de İzmir'e bir faydası olduğunu düşünmüyorum" diye yanıt verdi.

ÇEŞME PROJESİ'NİN ÖZÜ VE TEMELİ; BETON, RANT, ULUSLARARASI SERMAYE İLE ÇEVREYE VE DOĞAYA VERİLECEK ZARAR
Turizm Bakanı Ersoy tanıtım toplantısında "Bizim için önemli olan maksimum seviye yabancı yatırımcı olması" ifadelerini kullanması hatırlatılarak 'yerli yatırımcılara karşı bir söylem gibi algılandı' yönündeki görüşlerle ilgili konuşan Yücel, şu ifadeleri kullandı:

"Nereden bakılırsa bakılsın ileri gider bir tarafı yok. Çünkü bir proje yapılıyor, bizim kendi sanayicimiz, iş insanımız, kendi yatırımcımız, turizmcimiz ya da müteahhitlerimiz o işlerin birçoğunu yapabilecek güce ve yeterliliğe sahipler. Ancak doğrudan doğruya kendinizi yabancı yatırımcıya, sermayeye odakladığınız takdirde orada bir sakatlık doğuyor. O da nedir? Kendi insanımızın o işin dışında bırakılması ve sadece ucuz işgücü olarak görülmesi, farklı bir menfaat ve çıkar grupları ile farklı ilişkiler kurulduğu yönünde soru işaretleri getiriyor insanların aklında... Yanılmıyorsam ilk Ege'de Son Söz yazmıştı haberi; Çeşme Projesi ile ilgili Cumhurbaşkanlığı'nın aldığı acele kamulaştırma kararları vardı... Acele kamulaştırmanın hangi hallerde yapılacağı belli. Milli güvenliği ilgilendiren konular olması gerekiyor ya da çok acil yapılması gereken konular olması gerekiyor. Çeşme Projesi ile ilgili ne yapıldı? Acele kamulaştırma kararı alındı, 195 hektar büyüklüğünde bir alan için. Ardından bunun 151 hektarlık kısmı iptal edildi. Aradan 3 ay geçti acele kamulaştırma kararının tamamı iptal edildi. Burada nerede şeffaflık var? Devlet böyle yürütülebilir mi? Sayın Cumhurbaşkanı'nın bir gece aklına esmiş, nasıl ki İstanbul Sözleşmesi'nden çıkıldı, acele kamulaştırma kararı alıyor Çeşme Projesi ile ilgili... Ardından acele kamulaştırma kararının 4'de 3'lük kısmını iptal ediyor, yaklaşık 1 ay kadar sonra... Aradan 3 ay geçtikten sonra da tamamını iptal ediyor... Böyle devlet yönetilir mi? Böyle proje yapılır mı? Hani şeffaf değil diyoruz ya, işte tam olarak buradan başladı. Proje baştan sakat doğdu. Proje birilerinin kafasında varsa Çeşme Belediye Başkanı ve Büyükşehir Belediye Başkanı ile önce oturup konuşulurdu, sonra milletvekilleri, siyasi partiler, STK'lar, çevre dernekleriyle bir dizi toplantılar yapılırdı. Eğer Çeşme'ye faydası varsa somut adımlar sonra atılırdı. Ama ne oldu? Bakanlığın Çeşme'deki, o bölgedeki doğal sit kararının kaldırılmasına ilişkin tesis ettiği idare işlemin iptaline yönelik davalar açıldı. İdare Mahkemesi'nde bu davalar devam ediyor. Ben biraz inceledim konuyu ve sit kararının kaldırılması kararının da iptal edileceğini düşünüyorum. Çünkü Çeşme Projesi'nin özü ve temeli; Beton, rant, uluslararası sermaye ile çevreye ve doğaya verilecek zarar. Benim gözümde bu projenin 4 ayağı var."

ODALAR HİÇBİR SİYASİ PARTİNİN ARKA BAHÇESİ OLMADI
Gerçekleşen tanıtım toplantısında STK ve TMMOB'a bağlı meslek odalarından hiçbirinin yer almamasının hatırlatılarak iki kuruma da 'CHP'nin arka bahçesi' eleştirilerine de yanıt veren Yücel, "Odaların misyonu - görevi ayrı, siyasi partilerin misyonu-görevi ayrı. Özellikle İzmir'deki odaların, tabii ki genel olarak baktığımızda Türkiye içinde bir genelleme yapılabilir… Odaların hiçbir siyasi partinin arka bahçesi olacağını ve olduğunu ben düşünmüyorum. Çünkü neticede onlar kente daha korumacı gözle, bilimsel gözle bakabilirler. Siyasi partiler, hangi parti olursa olsun, siyasi partilerin de bir şekilde o kente, ülkeye hizmet üretmek gibi bir görevi var. Çevre planlaması, şehir planlaması... TMMOB'a bağlı odaların öncelikleri her zaman bilimdir, insandır, kentin korunmasıdır. Bu kriterlere uymayan projeler üretildiğinde de odaların tabii ki söz söyleme, itiraz etme ve dava açma hakları da vardır. Bu nedenle odaların da Çeşme Projesi içinde olması gerekirdi. İzmir için konuşursak, odalar hiçbir siyasi partinin arka bahçesi olmadı. CHP'li ilçe belediyelerin, Büyükşehir Belediyesi'nin yaptığı bir çok konuda da itiraz ettikleri dava açtıkları vardır. Ancak itiraz etme dava açma, kenti koruma önceliği ile hareket eden mühendislerin bilim insanlarının 'istemezükçü' olarak adlandırılması da hadsizliktir" dedi.