Çeşme Projesi'nde bilirkişi mesaisi: Çevreciler eylemde!

Metehan UD / EGEDESONSÖZ- Cumhurbaşkanlığı ve Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından 12 Ocak 2020 tarihinde yayınlanan İzmir Çeşme Kültür ve Turizm Koruma ve Gelişim Bölgesi’nin sınırlarının yeniden belirlenmesi kararının iptali için odalar, avukatlar ve sivil toplum kuruluşları tarafından açılan davada bilirkişi incelemesi bugün gerçekleşti.

Dosyanın görüşüldüğü Danıştay 6. Dairesi atadığı bilirkişiler Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Melih Ersoy, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyolojik Bilimler Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Cemal Can Bilgin, Gazi Üniversitesi Mimarlık Fakültesi Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nden Prof. Dr. Necibe Aydan Sat, Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Mücahit Taha Özkaya, Orta Doğu Teknik Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Jeoloji Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi Doç. Dr. Koray Kamil Yılmaz, mahkeme heyeti bakanlık bürokratları ve avukatları, davayı açan avukatlar ve kurum temsilcileri Çeşme Adliyesi’nin önünde bir araya gelerek projenin hayata geçirilmek istendiği alanlardan biri olan Alaçatı Azmağı'na gitti. Burada avukatlar projenin neden hayata geçirilememesi gerektiğini hukuki gerekçeleri ile anlattı.

Meslek odaları, çevre örgütleri, sivil toplum kuruluşları, kent konseyleri ve siyasi partilerin çağrıları ile biraya gelen vatandaşlar da ilk olarak Çeşme Adliyesi önünde ardından Alaçatı Sazlığında buluştu.  İzmir Büyükşehir Belediye Başkan Vekili Mustafa Özuslu ve İzmir Büyükşehir Belediye eski Başkanı Aziz Kocaoğlu da Çeşme Adliyesinin önüne geldi.

ERLAT:İZMİR HALKINI YOKSULLAŞTIRACAK
Keşif duruşması sırasında konuşan Av. Ömer Turgut Erlat, Çeşme Turizm Planı olarak sunulan projenin bilimsel dayanaktan yoksun, kamu ve doğa yararına aykırı olduğunu ifade etti. Erlat “Kamu kullanımına açık ve devlete ait olan kıyıların, hatta tapuda kaydı olmayan deniz alanlarının turizm amaçlı bölge ilan edilmesi ve hatta özel kullanıma tahsis edilmesi; başta Anayasa olmak üzere mevzuata aykırı olduğu gibi, bu kamusal alanların, gerçekte sahibi ve hak alacaklısı, İzmir halkı tarafından kullanılamaması sonucunu da doğuracaktır. Kalkınma ve turizmin gelişmesi adı altında bize sunulan proje, İzmir halkını yoksullaştıracak, nefes alma alanlarını elinden alacak, iklim krizinin sebep olduğu doğal süreçlerin olumsuz sonuçlarının artarak hızlanmasını sağlayacak ve sermaye sahiplerinin elinde köleleştirecektir. Bu sadece bir doğa yıkımı değil aynı zamanda kentimizin ve tüm ülkenin doğal zenginliklerini bir avuç sermaye sahibine kurban eden; sosyal adalet, çevresel adalet gibi temel yaşam ilkelerine aykırı planı, bir turizm planı olarak, kamunun alanlarını ve kaynaklarını kısa vadeli rant politikalarının hizmetine sunmaktır” dedi.

AKDEMİR: PEŞKEŞ ÇEKTİRMEYECEĞİZ
Yapılan keşifle ilgili konuşan TMMOB İzmir İl Koordinasyon Kurulu Sekreteri Aykut Akdemir, projeye ilişkin konuşarak “Sayın Bakan yılsonunda askıya çıkacağını söylüyor. Sanırım davacı vekiller bundan haberli bir şekilde buraya gelmişler. Burada bir uyumsuzluk var. Davacı vekil teknik kadrosu bir başka şey söylüyor, İstanbul’da başka bir şey söylüyor. Ortada bir çelişki var. Bu memleketin topraklarında hiçbir şekilde kimseye peşkeş çektirmeyeceğiz” dedi.

İTİRAZIMIZ VAR; SATTIRMAYACAĞIZ!
Bilirkişi hakkında yorum yapmalarının doğru olmayacağını dile getiren Akdemir, bölgede bilirkişiye bilgi notu aktaramaya çalıştıklarının altını çizerek, keşif buluşmasına dair şu ifadeleri kullandı:

“Bilgi notları aktarırken; davada sunduğumuz dilekçeler, vekillerimiz tarafından aktarıldı. Burada önemli gördüğümüz noktaları teker teker tekrar aktardık. Bir sonraki durumlarda tekrar vereceğiz. Her ileriki rota noktaları üzerinde tekrar bilgi aktaracağız. Şu an burada yaşadığımız olay şu; ilgili idarenin vekili İl İdare’nin teknik kadrolu şehir plancısı olduğunu beyan eden sevgili meslektaşımız da sayın bakanın beyanından habersiz bir şekilde bilgi aktarıyorlar. Burada hala bir çalışma yapıldığını, net bir durumun oluşmadığına dair bilgi aktarmaya çalışıyorlar ama bu bir manipülasyondur, algı yönetimidir. Şu an Sayın Bakan İstanbul’da 3 saat önce –biz burada keşif yaparken- Galata Port’ta şu açıklamayı yaptı: ‘Çeşme Projesi’nin planları bu yıl sonunda askıya çıkacak.’ Akıl var, mantık var. Teknik kadro üzerimizde. Üç aylık bir gecikme olduğunu söylüyor. Plan askıya çıkacaksa içeriği bellidir. Hala çalışma yapılıyor gibi muğlak bir cümle kurulamaz. Biz geldik yerinde tespit yapıyoruz. Yerinde tespit yapılırken muğlak cümleler kurmak hiçbir bakana, hiçbir teknik kadroya, hiçbir vekile yakışmaz. Bir daha söylüyoruz: Şu an ayağımızı bastığımız bütün alanlar 16 bin hektarlık alan Çeşme’nin yüzde 45’idir. Bu yüzde 45’i Turizm Bakanlığı tarafından turizm bölgesi ilan edilerek mevcut idareden koparılmaktadır. Bu koparılacak alan yaklaşık –bakanın deyimiyle- 1 milyar dolara birine satılacak; bu parayla alt yapısı yapılacak ve sonrasında burası turizm bölgesi olacakmış. Yani bu vatan toprağını satarken üstüne para veriyorsunuz. Buna itirazımız var, sattırmayacağız.”

ÇEŞME TURİZM PROJESİ NEDİR?
Çeşme Yarımadası’nda 16 bin 624 hektar alana kapsayan proje  kapsamında kamulaştırılan 511 parselle birlikte kamu arazileri imara açılarak lüks konut projeleri, oteller, marinalar, AVM’ler, golf sahaları, kongre salonları, spor tesisleri turizm teknik meslek liseleri, bilişim teknolojileri serbest bölgesi ve moto-sporları pisti yapılması planlanıyor ve 20 bin kişilik yeni bir turistik şehir oluşturulması hedefleniyor. Projede ayrıca Alaçatı Koyu ile Mersin Körfezi arasında bir deniz kanalı da planlanıyor.

Proje, Çeşme’nin doğusundan başlayarak Urla’nın bir köyünü de içine alırken, Germiyan ve Ildır köylerini de kapsıyor. Projenin yapılacağı alan tarım yapılan aynı zamanda yaban hayatı ve endemik bitki türleriyle zengin bir bitki örtüsüne sahip. Ege Ormancılık Araştırma Enstitüsü Müdürlüğü teknik personelince Çeşme Yarımadası’nda yapılan çalışmalarda, yörede korunması gereken 19 adet tür tespit edilmiş olup bunlardan 6 adedinin ‘endemik’, 10 adedinin ‘nadir’, 3 adedinin ‘CITES’ (hassas acil korunması gereken tür), 1 adedinin de hem ‘nadir’ hem de ‘CİTES’ kapsamında olduğu tespit edildi. Yine proje alanları içerisinde sınırlar içerisinde ‘Nitelikli Doğal Koruma Alanı’ ve ‘Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı'nları da yer alıyor.