Ayvalık'ta 94 yıl sonra mübadele anıldı

Türkiye'deki Ortodoks Rumların Yunanistan'a, Yunanistan'daki Müslüman Türklerin ise Türkiye'ye zorunlu göç ettirilmesini kapsayan 1 Mayıs 1923'teki mübadele, Ayvalık İlçesi'nde düzenlenen törende anıldı. Ayvalık Giritliler Derneği Başkanı Coşkun Tunçmen ve yönetim kurulu üyelerinin hazır bulunduğu törene Ayvalık Belediye Başkanı CHP'li Rahmi Gençer, CHP İlçe Başkanı Ahmet Toker, dernek üyeleri ve vatandaşlar katıldı. Tören mübadillerin ilçeye ilk ulaştığı yer olan Ali Bey (Cunda) Adası'nda gerçekleştirildi.

Mübadillerin karantina altında tutuldukları, Eski Çocuk Yuvası olarak bilinen Despot Sarayı önündeki etkinlik, saat 13.00'te ölenler için gerçekleştirilen saygı duruşu ve İstiklal Marşı'nın okunmasıyla başladı. 

ATA TOPRAĞINA VİZESİZ SEYAHAT TALEBİ

40 Mübadil kuruluşunun ortak imzasını taşıyan bildiriyi okuyan Ayvalık Giritliler Derneği Başkanı Coşkun Tunçmen, yaşananları anlattıktan sonra teleplerini iletti. İlk taleplerini dile getiren Tunçmen, "Mübadillerin doğdukları toprakları ziyaret etmelerine uzun yıllar izin verilmedi. Birinci kuşak mübadillerin hemen hemen tamamı, memleket hasretiyle bu dünyadan sessizce göçüp gittiler" dedi. Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı mübadillerin, Yunanistan vatandaşı Rum Ortodoks mübadiller gibi atalarının doğdukları toprakları vizesiz olarak ziyaret etmek isteğini belirten Tunçmen şöyle konuştu:

"Eğer AB vize uygulamasını sürdürecekse, mübadillerin ata topraklarını özgürce ziyaret edebilmeleri için Türkiye ve Yunanistan ortak bir çözüm üretebilir diye düşünüyoruz. 1930 yılında iki ülke arasında imzalanan 'İkamet, ticaret ve seyrisefain anlaşması' benzeri ikili bir anlaşma yapılabilir. Her iki ülkenin yöneticilerinin bu talebimizi dikkate almasını istiyoruz." 

AYAKTA KALAN YAPILARI ONARILSIN

Bir diğer taleplerinin tarihi yapılara ait olduğunu belirten Tunçmen, "Türkiye Cumhuriyeti hükümeti ile Yunanistan hükümetinden mübadillerin geride bıraktıkları cami, kilise, tekke, manastır, türbe, şehitlik, mezarlık gibi kutsal mekanların, hamam, bedesten, çeşme, ayazma gibi yapıların günümüze kadar ayakta kalmış olanlarının karşılıklı olarak restore etmelerini ve korumalarını talep ediyoruz" dedi. 

Mübadelenin büyük bir dram olduğunu ifade eden Belediye Başkanı Rahmi Gençer ise şunları söyledi:

"Bu göç içinde çok büyük acılar var. Yaşadıkları, doğdukları topraklardan ayrılıp Ayvalık'a gelmişler ama çok şanslılarmış. Onları burada karşılayan, laik Türkiye Cumhuriyeti'ni kuran Mustafa Kemal Atatürk varmış ve hep birlikte yaşamışız."

Konuşmaların ardından denize ölenler anısına karanfil ve çelenk bırakılırken, Talatpaşa Caddesi'nde lokma dağıtıldı. (DHA)