Metehan UD / EGEDESONSÖZ – İzmir Büyükşehir Belediyesi tarafından hazırlanan ve Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı’nca onaylanarak askıya çıkarılan Balçova Arsaları planlarına, tapusuz arsa mağdurları itiraz etmeye hazırlanıyor.
Balçova Arsa Mağdurlarının Sesi Derneği (BAMSES), İzmir–Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı değişikliğinin tapusuz hak sahiplerini yok saydığı gerekçesiyle Bakanlığa itiraz dilekçesi sunacak.
İtiraza konu olan plan değişikliği kapsamında; Balçova Belediyesi mülkiyetindeki 541 ada 2665 ve 2666 parseller ile İzmir Büyükşehir Belediyesi mülkiyetindeki 671 ada 99 parselin yaklaşık 12 hektarlık bölümü “Konut Gelişim Alanı” olarak planlandı.
“TAPUSUZLARA VERİLMESİ GEREKEN PARSELLER” VURGUSU
BAMSES tarafından hazırlanan dilekçede, söz konusu alanların uzun yıllardır kamuoyunda “Balçova Arsa Mağdurları” olarak bilinen hak sahiplerine tapu verilmesi gereken parseller olduğu vurgulandı. Dernek, bu durumun geçmiş idari uygulamalar ve kamuoyuna yansıyan taahhütlerle de sabit olduğunu belirtti.
TELAFİSİ ZOR KAYIPLAR RİSKİ
Dilekçede, arsa mağdurlarına tapu verilmesi gereken bazı parsellerin önceki yıllarda kamulaştırma bedeli alınarak devredildiği, üzerlerine konut inşa edilip üçüncü kişilere satıldığı ya da belediye şirketlerine bedelsiz sermaye olarak aktarıldığı hatırlatıldı. Bu nedenle plan değişikliğiyle birlikte, tapu verilmesi gereken alanların telafisi imkânsız biçimde elden çıkma riskinin bulunduğu ifade edildi.
Tapusunu alamamış vatandaşların mülkiyet haklarının 50 yılı aşkın süredir engellendiğine dikkat çekilen itiraz dilekçesinde, plan değişikliğiyle bu hakların tamamen ortadan kaldırılabileceği uyarısı yapıldı.
Dernek, tapular verilmeden alanların konut gelişim alanı olarak planlanmasının, hak sahiplerinin kazanılmış haklarını yok saydığına ve hukuki güvenlik ile belirlilik ilkelerine açıkça aykırı olduğuna vurgu yaptı.
İtirazda, 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı gibi üst ölçekli bir planla, parsel bazında sonuç doğuracak kararlar alınmasının planlama hiyerarşisine aykırı olduğu belirtildi.
3194 sayılı İmar Kanunu, Mekânsal Planlar Yapım Yönetmeliği ve yerleşik yargı kararları hatırlatılarak, planların kamu yararı amacı taşıması ve kazanılmış hakları zedelememesi gerektiği ifade edildi.
YENİDEN PLANLAMA TALEBİ
Dernek, söz konusu alanların arsa mağdurlarının tapu haklarını koruyacak ve mülkiyet sorunlarını derinleştirmeyecek şekilde yeniden planlanmasını talep etti.
Dilekçeler önümüzdeki günlerde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği İl Müdürlüğü’ne iletilecek.
BAMSES BAŞKANI EROĞLU’NDAN AÇIKLAMA
Balçova Arsa Mağdurlarının Sesi Derneği (BAMSES) Başkanı Ruhi Eroğlu, askıya çıkarılan planlara ilişkin değerlendirmelerini ayrıntılı biçimde paylaştı. Eroğlu, tapulu parseller yönünden mevcut aşamada dernek olarak bir itiraz gündemleri bulunmadığını belirterek, uygulama imar planlarının henüz askıya çıkmadığını hatırlattı.
Tapusuz arsa sahipleri bakımından ise plan değişikliğinin önemli sonuçlar doğurabileceğini dile getiren Eroğlu, Balçova Belediyesi mülkiyetindeki 541 ada 2665 ve 2666 parseller ile İzmir Büyükşehir Belediyesi mülkiyetindeki 671 ada 99 parselin, geçmişte tapu tahsisi yapılması beklenen alanlar arasında yer aldığını söyledi. Bu alanların konut gelişim alanı olarak planlanmasının, tapu beklentisi bulunan vatandaşlar açısından belirsizlik yarattığını belirten Eroğlu, bu nedenle itiraz başvurusunda bulunacaklarını kaydetti.
“KÖTÜ NİYETLE HAREKET EDİLDİĞİNİ DÜŞÜNÜYORUZ”
Eroğlu “Yani tapuları verilmesi gereken bu alanların konut alanına alınması, belediyenin burada mağdurlar aleyhine kötü niyetle hareket ettiğini bize göstermektedir” dedi.
“İADE EDİLEN PARSELLER VATANDAŞLARDAN GİZLENİYOR”
Balçova Belediyesi’nin iade alınan parselleri gizlediğini belirten Eroğlu “541 ada 2665 ve 2666 parsellerin iade alındığı, arsa mağdurlarından gizlenmektedir. Çünkü yazılı olarak müracaat eden arsa mağdurlarına “Elimizde dağıtılacak yer yok, yerlerimiz Büyükşehir’de kaldı, Büyükşehir iade ederse dağıtacağız” şeklinde cevap verilmektedir. Bu yazılar ve belgeler, arsaların vatandaşlardan saklandığını açıkça göstermektedir. Bu durum 1993 yılından beri bu şekilde sürdürülmektedir. Bu alanların vatandaşlara verilmesi şarttır.” ifadelerini kullandı.
HUKUKİ VE İDARİ SÜREÇ BAŞLATILACAK
Dernek olarak hukuki girişimlere başlatacaklarını ifade eden Eroğlu “Tapulu ve tapusuz tüm mağdurların haklarını korumak için dernek yönetimi olarak üzerimize düşeni yapıyoruz. Dava açacağız, idari başvurularımızı yapacağız, bu alanları talep edeceğiz. Yargı yollarına da başvuracağız. Ortaya çıkan bu gerçekler, belge ve bilgilerle birlikte, bu parsellerin tapusuzlara dağıtılması için yasal ve yargısal süreci başlatacağız” dedi.
PLAN HAKKINDA
İzmir Büyükşehir Belediyesi İmar ve Şehircilik Dairesi Başkanlığı Mekansal Planlama Şube Müdürlüğü tarafından hazırlanan Balçova Çetin Emeç Mahallesi’nde yer alan ve ‘Balçova Arsaları’ olarak anılan imar planı askıya çıkarıldı.
Askıya çıkan İzmir–Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 ölçekli Çevre Düzeni Planı ile birlikte 89 hektarlık bölgenin statüsü yeniden düzenlendi.
Hali hazırdaki planlarda "Ağaçlandırılacak Alan" ve "Orman Alanı" olarak işaretlenmiş 66 hektarlık alan “Kentsel Gelişme Alanı” olarak yeniden düzenlendi.
Öneri beş bin ölçekli nazım imar planına göre ise 399 bin 285 metrekarelik kısmı “yüksek yoğunluklu gelişme konut alanı” olarak belirlenirken 13 bin 176 metrekarelik kısmı ‘ticaret konut alanı’ olarak belirlendi.
Plana göre alanda 10 bin 959 kişinin ikamet etmesi planlanıyor. 1,20 emsal yapılaşma hakkı tanındı.
Plan açıklama raporunda, yaklaşık 77 hektarlık Balçova Arsaları alanına belediyeye ait 671 Ada 99 Parsel’in 12 hektarlık kısmının da dahil edildiği belirtilerek, kadastral boşluklar, otoyol hizmet tesisi ve otoyol kamulaştırma sınırının dikkate alındığı vurgulandı. Böylece planlama alanı nihai olarak 98 hektara ulaştı.
Raporda ayrıca, söz konusu alanın 89 hektarlık kısmının büyük çoğunluğunun imar uygulamasını tamamlamış arsa vasıflı parsellerden oluştuğu, mülkiyet yapısında yapılan incelemelerde parsellerin şahıslar, İzmir Büyükşehir Belediyesi, Balçova Belediyesi ve Maliye Hazinesi adına kayıtlı olduğu kaydedildi.
SÜREÇ HAKKINDA
İzmir’in Balçova ilçesindeki arsa mağdurları,Türkiye tarihindeki en uzun süren hak ihlallerinden biri için üç nesildir adalet arayışında.
1969 yılında İzmir’in Balçova Belediyesi kaçak yapılaşmayı önlemek amacıyla hazineye ait 3 ada 1187 parsel 69 bin metrekarelik mera arazisini satın aldı. Belediye parselasyonunu yaptığı araziden metrekaresi 10 liradan 300 metrekare arsa tahsisleri yapacağı vaadi ile binlerce vatandaştan 3 biner lira para tahsil etti. İlk etapta 364 bin metrekarelik kısımdan noter kura çekilişi ile bin 93 kişiye arsa tapularını verdi.
Ardından 1187 parselin kalan kısmı için 18 Aralık 1971 tarihinde noter kura çekilişi yaparak 438 kişiye daha arsa tahsis belgelerini verdi fakat bu kişilere arsa tapularını vermedi.
Balçova Belediyesi bu satışların ardından toplamda 2 milyon 300 bin metrekarelik 3 ada 1188 parsel no’lu mera arazisinden de arsa tahsisi yapacağı taahhüdü ile 4 bin civarında vatandaştan 3'er bin lira tahsil etti ve bir kısmına noter kura çekilişleri ile tahsis belgeleri dağıttı. Balçova Belediyesi vatandaşlardan tahsil ettiği milyonlarca lira ile Balçova Barajını tamamladı, Teleferik Tesislerini ve Büyük Balçova Oteli’ni inşa etti. Ancak 4 bin civarında vatandaşa taahhüt ettiği arsa tapularını vermedi.
O dönem yaşanan 1980 darbesi sonrasında Balçova Belediyesi kapatılarak tüm taşınmazları İzmir Büyükşehir Belediyesi'ne geçti. 1992 yılında Balçova Belediyesi'nin tekrar kurulmasının ardından o dönem ki 3030 Sayılı Büyükşehir Belediyesi yasası kapsamında taşınmazların tamamının tekrar Balçova Belediyesi'ne devri gerekirken ancak küçük bir kısmı Balçova Belediyesi’ne devredildi. Binlerce vatandaşa arsa tapularının verileceği parsellerin büyük kısmı Balçova Belediyesi tarafından Büyükşehir Belediyesi'ne bırakıldı. Bu işlemle 4 bin civarında hak sahibi arsa tapularını alamadılar ve iki Belediyenin mal paylaşımına girmeleri nedeniyle Balçova Arsa Mağdurları sorunu yaratılmış oldu.