Türkiye, 6 Şubat 2023'te "asrın felaketi" olarak nitelenen Kahramanmaraş merkezli 11 ili etkileyen 7,7 ve 7,6 büyüklüğündeki depremlerin acısıyla sarsıldı.
Merkez üssü Pazarcık olan ve yaklaşık 14 milyon vatandaşı doğrudan etkileyen deprem nedeniyle Türkiye, uluslararası yardımı da içeren 4. seviye alarm verdi ve ülke genelinde 7 gün milli yas ilan edildi.
Afetin etkili olduğu 11 ilde, çadır ve konteyner kent alanları belirlendi. Geçici barınma alanları oluşturularak 1 milyon çadır sevk edildi ve 350 çadır kentte 645 bin çadır kuruldu. Yaklaşık 2,5 milyon afetzedeye barınma imkanı sağlandı.
Geçici barınma hizmeti verilen Kredi Yurtlar Kurumu (KYK) yurtlarında 477 bin 952 kişi, Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) yurtlarında 710 bin 266 kişi olmak üzere tesislerde toplam 1 milyon 188 bin 218 afetzede misafir edildi.
Ayrıca 428 konteyner kentte 220 bin konteyner kuruldu. 707 bin afetzede bu konteynerlerde misafir edildi. Konteyner kentlerde barınmanın yanı sıra beslenme, eğitim, sağlık ve diğer sosyal donatı alanları vatandaşların hizmetine sunuldu. Kurulan konteynerlere vatandaşların ihtiyacı üzerine ayrıca 105 bin vantilatör ve 149 bin 305 klima takıldı.
Bugüne kadar 182 bin 773 ağır hasarlı bina enkazı kaldırıldı
Deprem bölgesinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından gerçekleştirilen hasar tespit çalışmaları kapsamında, 2 milyon 381 bin 888 bina ve 6 milyon 612 bin 685 bağımsız bölümde hasar tespiti yapıldı.
Acil, ağır, yıkık, orta hasarlı 311 bin 440 bina ve 810 bin 902 bağımsız bölüm tespit edildi. Acil yıkılacak ve yıkık 60 bin 763 binanın enkazı 68 günde tamamen kaldırıldı.
Yıkımı yapılacak ağır hasarlı bina sayısı 200 bin 167. Bugüne kadar 182 bin 773 ağır hasarlı bina enkazı kaldırıldı. 18 ilde hacme göre yüzde 97, bina sayısına göre yüzde 91 enkaz kaldırma işlemi gerçekleştirildi.
18 il, 179 ilçe, 8 bin 474 mahalle 2 bin 472 köy için 30 Mayıs 2023'te başlayan hak sahipliği süreci 211 günde tamamlandı.
Hak sahipliği sürecinde, 845 bin 371 talep değerlendirildi. 85 milyon evraktan oluşan taleplerin tümü ilgili komisyonlar tarafından incelendi. 15 milyon sayfalık 70 bin komisyon kararı alındı. Başvuruların yüzde 65'i e-Devlet, yüzde 35'i Afet Yönetim ve Karar Destek Sistemi (AYDES) üzerinden alındı.
Saatte 23, günde 550 konut inşa edildi
Bakanlık koordinasyonunda TOKİ, Emlak Konut GYO, Yapı İşleri Genel Müdürlüğü, Kentsel Dönüşüm Başkanlığı ve İller Bankası işbirliğinde, deprem bölgesindeki ev ve iş yerlerinin yeniden inşa süreci için hemen çalışma başlatıldı.
Depremden etkilenen 11 ilde 174 ayrı alandaki 3 bin 481 şantiyede, 200 bin mimar, mühendis ve işçi asrın inşa seferberliği için harekete geçti. Bu kapsamda saatte 23, günde 550 konut inşa edildi.
İlk temel, depremin 15'inci gününde Gaziantep Nurdağı'nda atıldı, 45'inci günde ilk köy evleri teslim edildi.
Bugüne kadar ise 68 bin 293'ü Malatya'da, 51 bin 875'i Kahramanmaraş'ta, 38 bin 533'ü Adıyaman'da, 29 bin 433'ü Gaziantep'te, 98 bin 74'ü Hatay'da, 12 bin 326'sı Elazığ'da, 11 bin 381'i Adana'da, 9 bin 200'ü Osmaniye'de, 2 bin 261'i Kilis'te, 16 bin 319'u Diyarbakır'da, 12 bin 96'sı Şanlıurfa'da, 62'si Bingöl'de, 64'ü Kayseri'de, 97'si Tunceli'de ve 164'ü Sivas'ta olmak üzere 11 ilde 350 bin 178 konutun anahtarı hak sahiplerine verildi.
Deprem bölgesinde inşa çalışmalarında sona gelindi
Son bir yılda 254 bin konut daha tamamlandı. 27 Aralık'ta toplam 455 bin konut ve iş yerinin teslim edilmesiyle deprem bölgesinde inşa çalışmaları tamamlanmış olacak.
Öte yandan, deprem bölgesinde Yerinde Dönüşüm Projesi'nin talep toplama ve değerlendirme evresi de sona erdi.
Bugüne kadar 121 bin bağımsız bölümün inşası için destek sağlandı. Destek sağlanan 44 bin bağımsız bölüm ise tamamlandı.
