Ekonomiden sorumlu Başbakan Yardımcısı Mehmet Şimşek, canlı yayında, NTV Ankara İstihbarat Şefi Ahmet Ergen'in sorularını yanıtladı.
Orta Vadeli Program'ın (OVP) temel özelliği ve öncekilerden farkına ilişkin soruya Şimşek, OVP'nin amacının yüksek büyüme ve istihdam, adil gelir dağılımıyla ülkenin refahını artırmak olduğunu söyledi.
Bu amaca ulaşmak için birçok politika, tedbir ve hedefin olduğunu dile getiren Mehmet Şimşek, yüksek, sürdürülebilir, kapsayıcı yani istihdam yaratan büyümeyle mutlaka makro istikrarın korunması gerektiğinin altını çizdi.
Şimşek, OVP'de özellikle bir yıl içinde yapılacak reformlarda öncelik ve hedeflerin göz önüne alındığını ifade ederek, hedeflere ulaşmak için hangi reformlara ihtiyacın olduğunun yansıtıldığını dile getirdi. Şimşek, "Yani bir temenni metni, listesi değil. Oldukça somut, gerçekçi olduğuna inanıyorum" diye konuştu.
Belirsizliklerin olduğunu, ülkenin yakın coğrafyasında sıkıntıların bulunduğunu anlatan Şimşek, metni sunduktan hemen sonra Irak Kürt Bölgesel Yönetimi'nin (IKBY) referandumu sorunuyla karşı karşıya kalındığını anımsattı.
"BÜTÇE HEDEFLERİNİN ALTINI DOLDURDUK"
OVP'nin gerçekçi olduğunu belirten Şimşek, şunları kaydetti:
"Biz tedbirlerle OVP ile aynı gün kamuoyuyla paylaştık. Birileri çıkıp 'bütçe hedefleriniz, borçlanma hedefleriniz çok gerçekçi değil' derse, biz altını doldurduk. Bugün Meclis'te görüşülmeye başlanacak tasarının içeriği önemli ölçüde OVP ile ilişkili. Dolayısıyla bir temenni listesi değil, somut neyi başarabiliriz, bu birinci husus. İkincisi altını doldurduk, güçlendirdik. Bu hedefleri tutturmak için gerekli tedbirlerin önemli bir kısmını Meclis'e de gönderiyoruz. Üçüncü olarak asıl bir vizyon var. Türkiye 4. Sanayi Devrimi kapsamında neler yapmalı, nerelere ağırlık vermeli, bu hususlar da ön planda. Burada biz, neyi önceliklendirmişiz Tabii ki makro finansal istikrarla birlikte büyümeyi, istihdamı, adil gelir dağılımını. Bunu yaparken birçok tedbir geliştirmişiz, politika setimiz var ve biz bunları başarılı bir şekilde uygulayacağız."
''PROGRAM TÜRKİYE'Yİ ÜST GELİR GRUBUNA TAŞIYACAK"
Bunlar uygulanır ve program hedeflerine ulaşırsa 2020 yılında Türkiye'de kişi başına milli gelirin 13 bin doları aşacağına işaret eden Şimşek, bunun da Dünya Bankası'nın kriterlerine göre Türkiye'yi üst gelir grubuna taşıyacağını kaydetti.
Şimşek, Türkiye'nin kalıcı olarak bunu başarabileceğine inandığını dile getirerek, "Biz, satın alma gücü paritesiyle zaten kişi başına milli gelirde 25 bin doları aştık ama cari dolar kuruyla... Şimdi bir sürü eleştiri olacak, memnuniyetle bu eleştirilere cevap vereceğiz" dedi.
''REEL OLARAK CARİ HARCAMALARI DÜŞÜRÜYORUZ"
Kamu gelirlerine yönelik hamleler ile tasarruf kalemlerine ilişkin soruya Şimşek, kamu gelirlerine yönelik esaslı birkaç reform inisiyatifi alacaklarını söyledi.
Gelir vergisi reformunun gözden geçirildiğini ve revize edildiğini ifade eden Mehmet Şimşek, gelecek yılın ilk yarısında hayata geçeceğini bildirdi.
Bunun verginin tabana yayılmasına sağlayacağı için kalıcı bir anlamda gelirlerin kalitesini artıracağını belirten Şimşek, şöyle konuştu:
"Şu anda önemli ölçüde biz, dolaylı vergilere bağımlı haldeyiz. Birtakım getireceğimiz müesseselerle yapacağımız düzenlemelerle vergi oranlarını, gelir vergisi reformundan bahsediyorum, artırmadan vergiyi tabana yayarak, birtakım imtiyazları kaldırarak, açıkları kapatarak, ne yapacağız, gelirleri kalıcı olarak yukarı çekeceğiz. Bu, birinci husus. Alacağımız tedbirlerde önemli ölçüde kısmen kalite konusunu bir kenara bırakırsak, gelirleri yukarı çekiyor. Tasarıda bir sürü konu var. Gelelim tasarruf meselesine, tasarruf yapacağız demiyoruz. Bütçe açıklandığında göreceksiniz, cari harcamalar noktasında net bir şekilde reel olarak cari harcamaları düşürüyoruz. Yani normalde her sene diyelim ki deflatör kadar harcamaları bakanlıklara harcama artışı imkanı verirken, bu kez vermeyeceğiz. Dolayısıyla reel olarak cari harcamalar düşecek. Bunlar üretken olmayan harcamalardır. İkinci konu, araç kiralama ve satın alma, yeni bina yapılması veya kiralama konularında çok net bir tavır olacak. İstisnai haller hariç, izin verilmeyecek. Emniyet, Sağlık Bakanlığının ihtiyaç duyduğu araçları katmıyorum. Benim kastım binek araçlar. Bugüne kadar neyle idare ettilerse kamu kurumları, onunla idare etmek zorunda kalacaklar. Bina konusu da öyle, izin vermeyeceğiz. Başbakanımızın bu konudaki tavrı ve idaresi son derece nettir. Biz, kamu olarak üzerimize düşeni yapacağız. Kamuda tasarruf dönemi."
Şimşek, kamuda tasarruf, önceliklendirme, gelirleri ve kalitesini artırma noktasında güçlü bir çaba olduğunu vurgulayarak, "OVP bunu içeriyor. Bütçe rakamlarına da bu yansıyacak. Net olarak 'biz sadece edeceğiz, yapacağız' demiyoruz, yapmaya başladık. Politikaları oluşturduk, şu anda fiilen uygulamada" dedi.
Mehmet Şimşek'e yöneltilen sorular ve alınan cevaplar şöyle;
Yeni Orta Vadeli Programı (OVP) açıkladınız. Temel hedefi, ekonomide istikrarı sürdürmek ve sizin ifadenizle; "Türkiye'ye sınıf atlatacak" bir plan. Bu programın özelliği veya farkı ne öncekilere göre?
OVP'nin amacı yüksek büyüme ile yüksek istihdam adil gelir dağılımı yani ülkemizin refahını artırmak temel amaç bu. Oturduk hazirandan sonra Kalkınma Maliye bakanımızın büyük katkıları var özellikle Kalkınma Bakanlığımız OVP metninin hazırlanmasından sorumlu. Özellikle önümüzdeki 1 yıl içerisinde hangi reformları yapabiliriz önceliklerimizi hedefe aldık. Bir temenni metni temenni listesi değil. Oldukça somut ve ben gerçekçi olduğuna inanıyorum. Tabii ki belirsizlikler var. Metni sunduktan hemen sonra Irak'taki referandum konusu ortaya çıktı. Elimizden geldiğince gerçekçi. Altını doldurduk güçlendirdik. Aslında bir vizyon var. Türkiye nerelere ağırlık vermeli bunlar da var.
Kamu gelirlerinin kalitesini artırma amacı giderler ayağında da kamunun tasarruf planı dikkat çekiyor. Neler yapılacak bu amaca yönelik, kamu gelirlerine yönelik hamleler hangi alanlardan gelecek, tasarruf kalemleri neler olacak?
Kamu gelirlerine yönelik olarak esaslı birkaç reform inisiyatifi alacağız. Gelir vergisi reformu şu anda tekrar gözden geçirildi. Metin revize edildi önümüzdeki yılın ilk yarısında bu hayata geçer. Gelirleri kalıcı olarak yukarı çekeceğiz. Reel olarak cari harcamalar düşecek. Araç kiralama ve satın alma yeni bina yapılması veya kiralama konusunda çok net tavır olacak. İstisnai olaylar hariç izin verilmeyecek. Kastın binek araçlar bugüne kadar ne ile idare ettiyseler onunla idare etmeye çalışacaklar. Kamuda tasarruf dönemi çok güçlü tasarruf dönemi. Yatırımda da önceliklendirme gerekirse kaynakları bir yerden bir yere aktarma konusu. Kamuda tasarruf önceliklendirme gelirlerin kalitesini artırma noktasında çok güçlü çaba var.
Gelir artırıcı tedbirler başlığında bir haftadır Motorlu Taşıtlar Vergisi (MTV) düzenlemesini konuşuyoruz. Şunu sorayım; binek araçlar için 2018'e yönelik öngörülen yüzde 40 artış değişecek açıklandı ama yeni oran konusunda bir eğilim belli oldu mu ekonomi yönetiminde?
İnanıyorum ki kısa süre içerisinde nasıl bir düzenleme olacak bu açıklanacak. Hiçbir hükümet durup dururken vergileri artırmaz. Önümüzdeki sene sadece savunma harcamalarımız Milli Savunma Bakanlığı'na aktarılacak terörle mücadele için muhtemelen 17-18 milyar liralık ilave bir harcama yapacak. İki seçeneğimiz var ya daha çok borçlanacağız biz bir tercih yaptık kamu ilave harcamalarını sağlıklı vergi gelirleriyle yapalım dedik. MTV'den gelecek gelir 2 milyar civarı. Bize hesap sorulacak ve biz de hesabını vereceğiz. Bizim petrol gelirimiz yok milletten topladığımızı millete hizmet olarak yatırım olarak sunuyoruz. İlave silah sistemleri gündemde.
Gelir artırıcı kalemler başlığında yeni orta vadeli programla gündeme gelen önemli bir adım var; altın tahvili. Sayın Cumhurbaşkanı ve Sayın Başbakan da vatandaşlara çağrıyla altın tahvilinin önemine dikkat çekti. Nasıl bir tespitle altın tahvili uygulaması geliştirildi ve ne bekliyorsunuz?
İlgi yoğun. İlk gün yaklaşık 15 milyon lira civarında talep geldi. Ülkemizde çok ciddi bir atıl tasarruf var. Bankacılık sisteminde olmadığı için bu kasada evde köşede bir yerde duruyor. Türkiye gidiyor dışarıdan borçlanıyor. Hazine olarak borçlanmada sıkıntımız yok derdimiz bu atıl kaynağı ekonomiye kazandırmak tasarruf havuzunu büyütmek. Var olan bir kaynağı sisteme getirmek. (NTV,AA)