İstanbul bir ağaç için bile ayakta: Kuzguncuk yeni Gezi mi?

Kuzguncukluların 30 yıldır yapılaşma tehdidinde karşı mücadele ettiği, geçen ay Üsküdar Belediyesi’ne kiralanan Kuzguncuk Bostanı dün sabah hızar sesleri ile yankılandı. Üsküdar Belediyesi’nden gelen ekiplerin boğazdaki ender yeşil alanlardan biri olan Kuzguncuk Bostanı’ndaki ağaçları kestiğini gören semt sakinleri ayaklandı. Sosyal medyadan yapılan çağrılar cevap buldu, onlarca kişi bostana giderek ekiplere müdahale etti, ağaç kesimi durduruldu. Üsküdar Belediyesi ile ağaç kesmediklerini, çalıları budadıklarını söyledi.
 
Sabah saatlerinde bostana gelen belediye ekiplerinin, ağaçları kestiğini gören mahalle sakinleri toplanarak bostana gittiler ve belediye ekiplerinin çalışmalarına müdahale etti. Bu arada twitter ve facebook’tan yapılan çağrılar üzerine çevreciler Kuzguncuk’a akın etti. Belediye ekipleri çalışmayı durdurmak zorunda kaldı.
 
Üsküdar Belediye Park ve Bahçeler müdürlüğü ekiplerinin, “budama” diyerek yaptığı çalışmada, 100 yıllık nar ağacını ve bazı küçük ağaçlar ile böğürtlen, defne ve erguvanları kestiğini söyleyen Kuzguncuklular Derneği Başkanı Tülay Onat, “Belediye ekipleri buraya temizlik ve küçük çaplı budama niyetiyle geldiler ama işi biraz abarttılar. Biz de dernek ve Kuzguncuk halkı olarak bunu engellemeye çalışıyoruz. Burası SİT alanı, belediye kiralamış olabilir ama bu ağaçları, plansız, projesiz, sorgusuz, sualsiz, elinde herhangi bir şu ağacın şu dalı, şu setin şu düzlüğü gibi bir belirleyici tarif olmadan kesemeyeceğini düşünüyoruz ve bunu engellemeye çalışıyoruz. Buraya budama amacıyla geldiler ve iki gün boyunca bunu yaptılar. Ama o iki gün de biz nezaret ettik ve bizim isteklerimize ve koyduğumuz sınırlara riayet ettiler. Sadece kuru ot ve kuru dal kestiler ama sonra başlarındaki yetkili olan beyefendi, “üstlerimize gösterdik, fotoğraflarını çektik, yeterli bulmadılar, onun için devam ediyoruz budamaya” diye geldiler bu sabah. Biz de geldik. O arada biz gelene kadar iki düzlüğü kesmişler. Burası yapılaşmaya açık alan değil. Burası için geçmişte de bu tür yapılaşma girişimleri olmuş ama mahkeme kararlarıyla, kurul kararlarıyla, komisyon kararlarıyla yapılaşmaya uygun olmadığı artık defalarca tekrar edilmiş bir bölge. Burası bostan. Tapuda da bostan, 700 yıldır da bostan. Burası böyle kullanılacak bir yer. Budama işlemi Ekim ve Ocak ayları arasında yapılıyor. Nisan’da bütün ağaçlara su yürümüşken bu budama işi olmaz. Bir ağaç kolay yetişmiyor. İnsanın yüreği sızlıyor. Hakikaten enteresan bir şey. Tabi ki budamanın zamanı var. Zaten Ziraat ve TEMA burada budama gerektiğini söyledi. Bunun yapılması gerektiğini bize de söyledi. Biz de belediyeye bunu söyledik. Ama Nisan’ın 20’sinde gelin demedik. Bir planı projesi olmadan olacak bir şey değil. Planlama gerekiyor. Yani eline testereyi alan buraya girmemeli. Bütün bunları planlamaları gerekmez mi” dedi.
 
“NE YAPMAK İSTİYORLAR BİLMİYORUZ”
Onat, Üsküdar’ın yeni belediye başkanı Hilmi Türkmen ile henüz bir araya gelip görüşemediklerini ve bir yıllığına 21 bin liraya kiraladıkları bu yerde ne yapmak istediklerini tam olarak bilmediklerini söyledi.
 
Bir önceki Üsküdar Belediye Başkanı Mustafa Kara’nın, bostanı kiraladıktan sonra tarım yapan insanlarla işbirliği içinde olacaklarını bostan olarak bilinen bu yeşil alanı koruyarak çocukların organik tarım yapmayı öğrenebileceği bir hobi bahçesi olarak kullanmayı düşündüklerini söylediği ifade edildi.
 
TÜRKMEN: “AĞAÇ KESMİYORUZ ÇEVRE TEMİZLİĞİ YAPIYORUZ”
Kuzguncuk Bostanı’nda ağaçların kesildiği iddialarına yanıt veren Üsküdar Belediye Başkanı Hilmi Türkmen, yapılan işlemin ağaç kesme değil, çevre temizliği olduğunu söyledi. Kesinlikle bir ağaç kesiminin söz konusu olmadığını, ot biçimi ve kuru ağaç dallarının temizlenmesi ve budama işlemi yapıldığını ifade eden Türkmen, “Amacımız bostanı haşerelerden ve yabani otlardan temizleyip, sağlıklı ve temiz görünmesini sağlamaktır” dedi.
 
Kesilenlerin ağaç değil çalı olduğuna dikkat çeken Türkmen Hürriyet’e yaptığı açıklamada şunları söyledi:
 
“VAKIFLARDAN AYLIK 21 BİN LİRAYA KİRALADIK”
“Kuzguncuk’taki Bostanı, Üsküdar Belediyesi olarak, Vakıflar Bölge Müdürlüğü’nden ayda 21 bin liraya bir yıllığına kiraladık. Kuzguncuk Bostanı’nı biz tüm halkın hizmetine açıyoruz. Halkımız gelecek, piknik yapacak, bostandan istifade edecek. Çalılar arazinin yüzde 70’ini sarmıştı. Biz orada yabani bitkilerin temizliğini yapıyoruz.
 
“YAPILAŞMA OLMAYACAK”
Orada bir yapılaşma asla olmayacak. Zaten imar planı yapılaşmaya uygun değil. Şu anda da orada yıllardır bakımsızlıktan kaynaklanan bir bakım ihtiyacı var. Ağaçların diplerini, dikenleri, yabani otları temizliyoruz. Büyüyen çalıları tertemiz, pırıl yapıyoruz.
 
“HERKESİN BAHÇESİ OLACAK”
Zaten bu günlerde yapmamız lazım, yoksa mevsimi geçiyor. Mayıs ayı girmeden birkaç gün içinde temizlememiz lazım. Çevreyle, halkla derdi olmayanların, yıllardır kendi bahçeleri gibi kullananların düzeni bozuluyor. Asıl dertleri o değil. Ağacı bahane ederek engellemeye çalışıyorlar ama biz onlara fırsat vermeyeceğiz. Herkesin bahçesi olacak orası.”
 
NAM-I DİĞER ‘İLYA’NIN BOSTANI’...
Sultan Mehmet Reşat döneminden kalan 16 bin 445 metrekarelik yeşil alan, uzun yıllar bostan olarak kullanılmıştı. Bostan son sahibi Rum İspiro Şore’den 1977’de Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne geçmişti. Bostana, İspiro Şoro’nun oğlu İlia Şore’den dolayı Kuzguncuklular İlia’nın Bostanı da diyor. 700 yıldan fazla bir tarihe sahip olan Şore ailesinin yıllarca ekip biçtiği Kuzguncuk bostanı 1977’de vakıflara geçti. 1986 yılına kadar imar planlarında yeşil alan olarak yer aldı. 1986 yılında ise, imar planlarında değişiklik yapılarak alana bina yapılması için izin verildi. Vakıfların eline geçen araziye ilk bina yapma girişimi ise 1992 yılında gerçekleşti. Kuzguncukluların ilk direnişi o tarihlerde başladı.
 
Vakıfların elinde olan arazi için 2012 yılında özel okul projesi geliştirilip, proje imara onaylatıldı. Fakat mahallelinin itirazları sonucu, Anıtlar Kurulu bostana yapılmak istenen özel okul projesini onaylamadı. Anıtlar Kurulunun onaylamadığı özel okul projesi Ankara’da bulunan Yüksek Kurul tarafından onaylanarak, son aşamada Şehircilik Bakanlığı Tabiatı Koruma Kurulunun onayına gönderildi. Kurul ise bostanın mimari yapısının bir özel okul yapılmasına müsait olmadığını dile getirerek projeyi reddetti. Kuzguncuklular Derneği’nin uzun süredir Kuzguncuk Bostanı’nın korunması için verdiği mücadele sonuç verdi. Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğü Komisyonu derneğe resmi bir yazı göndererek bostanın üzerine yapılması planlanan özel okul projesinden vazgeçildiğini bildirdi. Vazgeçme kararında binanın ‘Kuzguncuk mimari dokusuna ve yakın çevre yapı karakterine uygun olmaması’ etkili oldu.