Başkan Sandal, depremzedelerin 'yüzde 10' eleştirisine yanıt: Düşük emsalin nedeni odalar!

EGEDESONSÖZ- Bayraklı Belediye Başkanı Serdar Sandal, SONSÖZ TV’de Gazeteci Fatih Yapar’ın programına konuk oldu. Yapar’ın sorularını yanıtlayan Sandal, 30 Ekim’de yaşanan 6,9 büyüklüğündeki depremin ardından ortaya çıkan sorunlara ilişkin önemli açıklamalarda bulundu.

Bayraklı Belediyesi tarafından yürütülen depremin hemen ardındaki sürecin tüm Türkiye’ye rol model olduğunu söyleyen Başkan Sandal, belediye meclisinden yüzde 10 emsal artışı kararı alınmasına yönelik eleştirilerle ilgili konuştu. Sandal açıklamasında “Bugüne kadar Türkiye’de olmuş afetlerdeki en iyi uygulamayı Bayraklı Belediyesi olarak verdik. Dayanışma bugün de devam ediyor. Biz depremzedeleri sürekli ziyaret ediyoruz. En önemli meselelerden bir tanesi; bölge 80'li yıllardan gelen yapılaşmadan kaynaklı ciddi hak kayıplarının olduğu bir bölge... Vatandaşımızın inşaatının yüzde 30-40 kaybının önüne geçtik. Bu diğer illerde olmadı. ‘Belediye halkın yanında değil’ söylemi, doğru bir söylem değil” dedi.

PLANIMIZA NEDEN İTİRAZ EDİYORLAR?
Belediyenin planlarında emsal artışı yokken odalar dava açtığını aktaran Başkan Sandal, “TOKİ evleri, 70-80 metrekare yapılan evler. Bizde de uygulama alanında yapılan evler bu şekilde. Biz ilk etapta bunu sağladık. Sonra buna da odadan itiraz geldi. Yani emsal artışı olmamasına rağmen oda dava açtı. Bu işin siyaset işi tarafına bakarsak, sadece siyasiler karlı çıkar, vatandaş kaybeder. İlgili yasa ve yönetmelikler belli. Bir kentte ne yapacağınız, ne kadar yapabileceğiniz belli. Bir yerde yapılaşma söz konusuysa, buradaki bütün sosyal donatı alanları, yolları, kreşi, hastanesi, altyapısı, buna göre hesaplanıyor. Bizim K sınırları ile ilgili, hakları korumak ile ilgili planımıza neden itiraz ediyorlar? Oda diyor ki ‘Sen 30 bin metrekare inşaatı sabit tut; burada 3+1 vardı, bunları 2+1'e çevirirlerse, buradaki yoğunluğu artırmış oluyorsun ve altyapı kaldırmaz, diyor. Neden bu yüzde 10? Bu sadece Bayraklı ile sınırlı olacak bir işlem. Büyükşehir Başkanımız ile planlayıp yapıyoruz. Ben Bayraklı Belediye Başkanı olarak Büyükşehir Başkanı ve bürokratları ile görüşmeden böyle bir işe girebilir miyim? Depremde evi hasar almış vatandaşların sorunlarına bir an önce çözüm üretmek istiyoruz. Piyasadaki belirsizlik yarın fiyatları iyice artıracak. Biz ilki ruhsat süreçlerini aksamaması için Büyükşehir'den de geçmesi halinde bütün planlarımızı 9 kat üzerinden yapın, inşaat planlarını 8 kat üzerinden yapın, diyecek. Ondan burada 30 de, suç sende olsun, düşüncesi yok bizde. Mevcut sınırları ile ilgili diyorlar ki burada her apartmana 10 kişi diyorsun, biz itiraz edeceğiz. Biz şimdi diyoruz ki bir 10 daha ekleyelim. Bunu tolere etmek için biz Bayraklı ve Manavkuyu, Mansuroğlu için sorunu çözmüş olacağız Ancak buna yüzde 20 dersek işi kilitlemiş olacağız. Biz kamu görevlisiyiz insanların işini çözmekle sorumluyuz. Ben de isterim vatandaşa hiçbir şey yüklemeden tüm kaybını geri vermeyi…” dedi.

FİNANSMAN MESELESİNİ ÇÖZMEK LAZIM
Depremde mağdur olan kişiler için 'bu bölgede yaşayanlar iyi durumda insanlar' yorumlarına karşı çıkan Sandal, şu değerlendirmede bulundu:

"Bu depremzedelerin birçoğu emekli. Emekli olmuş ve buradan bir şekilde zorlanarak ev almış. Şimdi bu ev yıkılmış, insanların ödeme şansı yok. Cebinde parası yok. Ağırlıklı öğretmen, polis, asker emeklimizin olduğu yer. Zaten durumları iyi olsa yapıp geçerler. Afet kapsamında yapılabilir burası. 250 binamız daha var toplamda. Kamunun yıktığı 61 bina var, 67 ağır hasarlı bizim yıktığımız var, 90'a yakın orta hasarlı bina var. Toplamda 250-300 bina ile bu iş çözülebilir. Elbirliği ile finans bölümünü doğru çözmek lazım. Burada yüzde 20 de 30 da olsa, bu sorun yine çözülmez. Burada her artışın yarısı müteahhide giden bir artış aslında. Finansman meselesini çözmek lazım. Daha öncede 100 metrekarelik daireye 330 bin lira fiyat verenler, şu an 450 bin TL maliyet veriyor. Giderek katlanan bir süreç var. Vatandaşın parası ile inşaat maliyetindeki artışı karşılayabilme sanşı yok. Burada ihtiyaç sahibi, ödeme sahibi olmayan vatandaşlarımızın finansman sorunun çözülmesi lazım. Bu yurttaşlarımıza 450 bin TL'lik kredi verirsek, 2 yıl ödemesiz 18 yıl sıfır faizli ödeme olursa vatandaşın altından kalabileceği bir şey ortaya çıkar."

KREDİ ONAYLANIRSA MESELE BÜYÜK ORANDA HALLEDİLMİŞ OLACAK
Devlet yetkilileri tarafından sıfır faizli kredi verilmesi gerektiğine vurgu yapan Sandal, "Dünya Bankası'ndan her ülkeye ayrılan bir kredi var. Büyükşehir diyor ki ‘bunun bir bölümünü depremzedelerle kullanalım.’ Bu onaylanırsa mesele büyük oranda halledilmiş olacak. Bunlara ihtiyaç duyulmadan sosyal devletin gereği olarak, 400 bin TL'lik krediyi sıfır faiz ile verse ne olur? Kıyamet mi kopar? Vatandaşı olmadık emsal artışı ile vatandaşı belirsizliğe sürüklemenin anlamı var mı?" ifadelerini kullandı.

ODALARA ÇAĞRIM VAR: MAĞDURİYET HAD SAFHADA
Meslek odalarına emsal artışı konusunda dava açama çağrısında bulunan Sandal, şu görüşlere yer verdi:

"Plan revizyonu yapılması için etütlerin bitmiş olması lazım. Zemin etütleri hala tamamlanmış değil. Ondan sonra revizyona gittiğinizde en az 2 yıllı süreniz var. En ufak itirazdan kentin tamamının kilitlenmesi söz konusu. Yönetici olarak böyle bir riski alabilir misiniz? Odalara da çağrım var. Mağduriyet had safhada. Bu işe itiraz etmeden, yarattığı sorunları bizde biliyoruz ancak sorumluluk büyükşehir ve bizim olsun. Belki de yeni bir yol haritası ile bu arkadaşlara bir şey söylememiz lazım. Şöyle bir isyan var, gidip belediye önünde otururuz diye… Belediye önünde oturmasına gerek yok, gelsin benim odamda otursunlar. İZDEDA Başkanına da sesleniyorum, bu işleri buradan yürütme. Depremzedenin tek bir sorunu yok. Dernek ile ilgili aramızda sorun yok. Platformun dernekleşmesini söyleyen benim, yanlarında olan benim. Burada siyaset dışına taşırmak lazım. Siz farklı alanlarda farklı kesimlere farklı şeyler söylerseniz, vatandaşın kafası bulanıklaşmış olur, buradan da pozitif bir şey çıkmaz."

“EMSAL ARTIŞINI 30-40 YAPTIM” DA DERDİM
Vatandaşlara hukuka uygun yollar bulmaları halinde kendilerine bu fikri iletmelerini istediklerini dile getiren Sandal, "Benim telefonum bütün depremzedelerde var, beni arayabilirler. Gereken neyse çözeriz. Not bırakırlar, en fazla 1 gün sonra dönüp ararım. Grup halinde geleceklerse, gelip otururlar konuşuruz. Çözülebilecek bir yol varsa, kamu kurum ve kuruluşlardan, odaların da engel olmayacağı yol varsa, gören bize yol haritasını söylerse ben bunu yaparım. Bizim derdimiz, makul seviyede sorunu çözüp derman olmak. Yoksa ben belediye olarak, yüzde 30-40 yaptım da derim. Ne olacak sonra? İtiraz gelecek" dedi.

ÇÖZÜMÜ OLMAYAN BİR ŞEYİ BEN VATANDAŞIN ÖNÜNE GÖTÜREMEM
Depremzedelerin sorunları için AK Parti İzmir İl Başkanı Kerem Ali Sürekli ile de iletişime geçtiğini belirten Sandal, sözlerini şöyle sürdürdü:

"Büyükşehir, odalarımız, hatta derneğimizi yanımıza alarak bir araya geleceğiz. Bayraklı Belediyesi’nden ilk plan notunu gönderdiğimizde yüzde 10'luk artış ile gönderdik, İzmir Büyükşehir Belediyesi Meclisi'nde reddedildi. Tunç Başkan dedi ki ‘Bu tüm kenti ilgilendiren bir konu, bu konuda bakanlık ile yol haritası izlersek sonraki süreci etkilememiş oluruz.’  Sonrasında görüşmelerde uzlaşı oldu ve bizim plan notumuz bir kenara itildi. Bu işin içinde değilmişiz gibi, belediye emsal artışı verebilir, diye sözler kullanıldı. Bu planlarımıza reddeden komisyonda her partiden üye yok mu? Kendi meclisimizde komisyondan geçirince, tüm partilere teşekkür etmiyor muyuz? Ben bu konuyla ilgili AK Parti İl Başkanı Kerem Ali Sürekli’yi de aradım. ‘Depremzedeye sonucu olmayan sözler söylemek onların mağduriyetini katlamak olur’ dedim. Evi, düzeni, çoluğu çocuğu varken bir anda mağdur biri var. Bunu uzatmak ne anlama geliyor? Çözümü olmayan bir şeyi ben vatandaşın önüne götüremem. Kızabilirler ancak 1-2 ay sonra görecekler"

BİZİM SİYASİ ANLAYIŞIMIZDA BU YOK
İktidar partisinin meslek odalarının CHP ile işbirliği yaptığı yorumlarını eleştiren Sandal, "Demokratik bir ülkede, hakkın hukukun olduğu yerde odalar tabii ki vazgeçilmezdir. Her meslek kuruluşu örgütlenerek bu tür oluşum içinde olması vazgeçilmez bir şeydir. Bu konuda tabii ki odaların yanındayız. Ancak burada şu var; İlgili oda kararını verirken, ilgili yasa ve yönetmeliği esas alarak veriyor. Biz de diyoruz ki 1 defalık bu meseleyi görmeyin diyoruz.  Normal koşullarda geçerli olan işi bu dönem ön plana getirmeyin. Yoksa odaların arkasındayız da odalar bizim her dediğimizi yapar olsa süreç böyle olmaz. Bizim siyasi anlayışımız da dediğimi yaparsa yanındayız, değilse yokuz anlayışımız yok" diye konuştu.

KABUL EDİLİRSE, YÜZDE 10 BAŞARI OLACAK
Planlama sürecinde artış olmamasına rağmen 'K' planlarına dahil itiraz geldiğine vurgu yaparken, "Ben bizim yetkimizde değil, derken şunu söylüyorum; Biz her türlü kararı alabiliriz ancak aldığım karar yetkimi aşıyor mu, aşmıyor mu, ona bakmak lazım. Bizim anlatmak istediğimiz bu. K sınırlarına bile itiraz varken, belediye başkanı olarak ben 30 kişi daha artırdım diyebilir misiniz? Ben söyleyebilirim ancak uygulamada bir şey yoksa bu benim yetki dışım demektir. İnşaat maliyetlerinin katlanması nedeniyle ikna ettirebilirsek yüzde 10 büyük başarı olacaktır" ifadesini kullandı.

BEN VATANDAŞIN CEBİNDEN 1 KURUŞ ÇIKMADAN DAHA İYİSİNİN YAPILMASINI İSTERİM
Emsal artışı konusunda depremzedelerin ısrarla vurgu yaptığı 'gökdelen' konusuna da açıklık getirirken, "Bende bir tarafta 8-10 katlı, diğer tarafta 40 katlı binalar var. Bunlar 2000 yılında projelendirilmiş ve 2010 itibari ile yasalaşmış, emsal 3,5 olarak belirlenmiş. İnsanlar emsale takılıyor. Karşıyaka Yalı'da emsal 7… Kordon’da 6-6,5… Bizim kentsel dönüşüm yapacağımız yerde emsal 3,6… Folkart’ın 10 bin metrekare arsası var. 0.40 tabanda yapılaşma hakkı tanınmış.  9 katta aslında bütün inşaatını bitirebiliyor. Ancak yüksekliği serbest bıraktığı için bütün hakkını yukarıya doğru kullanmış. Ben vatandaşın cebinden 1 kuruş çıkmadan daha iyisinin yapılmasını isterim" dedi.

TUNÇ BAŞKANIMIZ İLE KONUŞUP MECLİSTEN ÖYLE GEÇİRDİM
Emsal artışı kararını hakkında kendilerinin CHP Genel Başkan'ı Kemal Kılıçdaroğlu'nun 'emsal artışı' konusunda bir talimatı olup olmadığını vurgulayan Sandal, "Oran ile ilgili bende bir şey yok. Tunç Başkan da bir şey varsa bilmiyorum. Ben Tunç Başkanımız ile konuşup meclisten öyle geçirdim" dedi. Normal şartlarda, afet şartlarında konutların yapılması gerektiğini vurgularken, "Afet kapsamında bu işlerin olup bitmesi lazım. Biz şu an çırpınarak bir şeyler yapmak istiyoruz. Benim faiz oranı ile ilgili bir yetkim yok ki" diyen Başkan Sandal, sözlerini şöyle sürdürdü:

“Deprem süreci için bir yarış içinde olunmaması gerekir. Deprem anında, devletimiz buradaydı… Deprem anı enkaz kaldırma sürecinde herkes buradaydı. Buralarda bir yarışa girmek doğru değil. Biz bu sürecin büyük bir çoğunlukta Çevre ve Şehircilik ile eşgüdüm çalıştık. Geldiğimiz son noktada konutların inşaat süreci ile ilgili son bir problemimiz var. Bununla ilgili kanunlarda da değişiklik şart. Yani insanın binasını neye göre değerlendireceğiz. Ağır, orta-hafif hasarlı bina… Neye göre bu? Biz orta hasarlıya güçlendirmeyi müsaade etmiyoruz. Yıkılan binalar bir önceki depremde hafifi hasarlı binalar. Bu binalarda ya riskli, ya oturulabilir olarak bakmamız lazım."

20 YIL ÖNCE BUNLAR BİLİNMİYOR MUYDU?
Bayraklı'da kapatılan deprem etüt merkezi hakkında da  belediyenin böyle bir yetkisinin bulunmadığına dikkat çeke Başkan Serdar Sandal, "Belediyelerin böyle bir görevi yok. Belediyelerin binaların risk durumunu tespit etmesi gibi bir durumu yok. O dönem bir bilgilendirmeler olmuş. Buradaki asıl mesele şu; Sokağa çıktığınızda ülke genelinde yapı stokunun yüzde 60'ının riskli olduğunu bilmeyen var mı? Bu 20 yıl önce bilinmiyor muydu? Elazığ'daki binalar deprem sonrasında mı biliniyordu? Üniversitelerimizde çalıştaylarda her deprem sonrasında tekrar ediliyor bu. Afet kapsamında yapılıyor, Türkiye'nin tamamında böyle bir uygulama var. Biz o talebimizi ilettik. Katların ve metrekarelerin düşürülmesi ile ilgili. Orada ciddi bir mağduriyet var” dedi.

VATANDAŞ KENDİ MAHALLESİNDE EVİNİ YAPMAK İSTİYOR
Rezerv konut alanlarında yapıların başkalarına satılması düşüncesine karşı çıkacaklarını belirten Sandal, "Sonuç itibari ile rezerv alanda yapılan binaların tamamı depremzedeler için. Yeni bir düşünce gelirse bu kabul edilebilir değil. Konut stoku hasarlıları karşılayabilir durumda. Vatandaş kendi mahallemde kendi evimi yapmak istiyorum diyor" dedi ve Adalet Mahallesi'nde gerçekleştirilmesi planlanan dönüşüm için şunları söyledi:

“Bir yeni kent merkezimiz var kilitlenmiş durumdaydı, ilk uygulamasını yaptık, geçmişteki mahkeme kararı açıklandığı için bir kez daha yenilemek zorunda kaldık. Birkaç yerden ilgili vekaletnameler alınacak, onun dışında 1-1,5 ay içinde Büyükşehir meclisine göndereceğiz. Adalet Mahallesi’ni de önümüzdeki ay meclise getireceğiz. Vatandaşımızdan gelen talepler doğrultusunda yeninden modelleme yaptık. Kentsel dönüşümde de İzmir Büyükşehir Belediyesi burada bir uygulama başlatmış ancak süreç istenildiği gibi yürümemiş. 60 Hektarlık alan tek alan olarak uygulanmış. Aradan 10 yıl geçmiş ve ilgili yönetmeliklerde ve maliyetlerde ciddi değişiklik var. Biz burada Büyükşehir ile görüştük, yetkiyi aldık, yeni bir revize plan yaptık. 2-3 ay önce bu revize bitmiş olması lazımdı ancak rezerv alana bir yol gitmesi lazımdı. Bu bizim de işimize gelen bir şey, bölgeye karayolu olması bölgenin değerinin artmasını sağlayacak. Orada çok ciddi bir kot farkları var. Gerekli çalışmalar yapıldı, son aşamaya gelindi. En fazla 2 ay içinde meclisimize sunacağız. Dönemimiz içinde kazma vuracağız."

DENİZLE ULAŞIMI KARAYOLU VE İZBAN İLE KESİYORUZ
Altınyol'un yeraltına alınması ile ilgili çalışmaların devam ettiğini belirten Sandal, "Bir kent hayal edin, İzmir'in ilk kurulduğu merkez. Sonra yeni kent merkezi ilan ediliyor. Ve o kentin meydanı yok. Kentin sineması, tiyatrosu, alışveriş yapabileceği bir yer yok. Otel kent gibi... Smyrna ortaya çıkmış değil tam olarak. Sevgi Yolu, çarşı, pazar gibi. Denizle ulaşımı, karayolu ve İZBAN ile kesiyoruz. Bunların tamamını çözeceğiz. Altınyol ile ilgili talebimiz Başkanımıza aktardığımızda talimatlar verildi, gerekli çalışmalar başladı. Sevgi Yolu’nun sağlıklaştırılması ile ilgili projelendirme devam ediyor. Kent meydanı ile ilgili Sevgi Yolu’ndan zabıta binamıza kadarki alanı temizleyeceğiz. Oradan Smyrna kazı alanına geçebilecek ulaşım alanlarını ayarlamış durumdayız. Etrafta özel mülkiyette olan yerler var, oralar da sit alanı. Arkadaşlarımız Ankara’ya gidecek ve kuruldan onay alabilirse oraları yeşillendireceğiz. Bornova ve Laka Derelerinin sosyal donatı alanlarına dönüşmesi için projelendirme çalışmalarına başladık" dedi.

BELEDİYE BAŞKANI İÇİN BİR DÖNEM YETERLİ DEĞİL
Bir sonraki dönem de aday olacağının altını çizen Sandal, "Tabii ki istiyoruz. Bunları bitirmeden gitmeyeceğiz” dedi ve ekledi:

“Bir sonraki dönem bunların bir kısmını tamamlayacağız. Genel olarak bir belediye başkanı için bir dönem yeterli değil. 6-7 ayınız size gelip başarılar dileyen misafirlerle geçiyor. Biz Bayraklı’da günde 1000 kişi ağırladık. Sonraki süreçte pandemi, deprem… Bürokrasinin düzenlenmesi lazım. Başkanın hedeflerine göre dizayn edilmesi lazım. Bayraklı dünya çocuk ve gençlik kenti olacak. İzmir'in gözde ilçeleri var. İzmir'in pırlantası Bayraklı olarak. Onlar kendilerini tanımlarken Bayraklı’ya yakınız diyecekler. Bunun için önümüzde engel yok. Bizim temel hedefimiz şuydu, önce mali yapımızı güçlendireceğiz. Bunda en önemlisi borçlarımız ödeyeceğiz. Bir projenin yürümesi 1-1,5 yılı buluyor."

PİYASAYA GEÇMİŞTEN KALAN BORCUMUZ YOK
Belediyeden 2 aylık alacağı olanın olmadığını belirten Sandal, "Bizim geldiğimiz dönem itibari ile yaklaşık 175 kesinleşmiş, hesaba yansımayanlar ile 203 milyon lira gibi şirketlerle de 250 milyon liralık bir borç vardı. Bu şirketlerimizin şu ana piyasaya borçları yok.  Bizim sadece 102 milyon lira banka kredimiz vardı. Bunun 85 milyonunu ödedik. Bunlarda bir kuruş kredi almadık. Piyasaya da geçmişten kalan borcu yok. Bayraklı belediyesinde benim 2 aylık alacağım var diyen doğru söylemiyordur" dedi.

BAYRAKLI BELEDİYESİ GENÇ BİR BELEDİYE
Bayraklı Belediyesi'nden normalin dışında bir kadro değişimi olduğu yönünde yorumları değerlendiren Sandal’ın yorumu şöyle oldu:

“Bundan doğal ne olabilir? Normalin üzerinde olacak tabii ki. Bayraklı Belediyesi genç bir belediye. Kurulurken Bornova ve Karşıyaka Belediyesi'nden personel transferi olmuş. Karşıyaka ve Bornova’dan işin ehli arkadaşlar gönderilmemiş. Sonra kadrolaşma sürecinde 10 yıl içinde geldiğimiz süreç belli. Ya buna devam edeceğiz, ya da kentin önünü açabilecek yeni bir kadrolaşmaya gideceğiz. Kadro değiştirmeden bu süreci götürmek benim anlayışıma uygun değil. Uyum içinde çalışacak ekip oluşturmazsanız 1,5 yılda bitecek işler 3 yılı bulur."

SİYASETİN İÇİNDE OLAN BİR DURUM
Bayraklı Belediyesi'nde zaman zaman tartışmaların yaşanabileceğini anacak bunun gayet normal olduğunu belirten Sandal, "Bence Bayraklı Meclisi, İzmir'in güzel meclislerinden bir tanesi. Bizim muhalefet diye tanımladığımız AK Parti grubunun bizi eleştirmesi kadar doğal bir durum yok. Biz bunu zenginlik olarak görüyoruz. Bunu çığırından çıkmadan, kent ile ilgili sorunların görüşülmesi gerekiyor. Kimsenin kasıtla bu işin içinde olduğunu düşünmüyorum ancak siyasetin içinde olan bir durum. Partilerinin üst yöneticileri, şunu sıkıştırın diyebilir. Biz arkadaşız sonuçta" ifadelerini kullandı.