Bakanlık'tan işçiye sert paket: Güvenliğe uymayan...

Çalışma hayatında milyonlarca insanı yakından ilgilendiren yeni paketin detayları netleşmeye başladı. Taraflarla görüşülerek son şekli verilecek pakette, iş güvenliğine ikazlara rağmen uymayan işçinin tazminatsız işten çıkarılma yolunun açılmasından, iş güvenliği uzmanlarının ücretlerinin ödenmesi için bir fon kurulmasına, kamuda asıl işi yapan işçilerin kadroya alınmasına kadar birçok düzenleme var.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Faruk Çelik de Hürriyet’e, “Kiralık işçi diye hiçbir sosyal güvencesi olmadan insanların çalıştırılması kabul edilemez. Sendikalara da söyledim; ‘Formül bulun bu pakete koyalım’ diye. Çalışma süresinin 3-4 ayı geçmemesi gerekiyor, böylece örgütlenmelerinin önünde de engel olmaz. Ama 12 aya ulaşırsa o zaman sömürü olur. 100 binlerce mevsimlik işçi, yüz binlerce ev çalışanı bu durumda, kayıt dışı gözüküyorlar. Bu kişilerin istihdam bürolarıyla ilişkilendirilmesi gerekiyor. Bu boşluğun işçi lehine doldurulması için iyi bir fırsat olduğunu onlara da söyledim” açıklamasında bulundu.

OVİT TÜNELİ’NDE FAALİYET SÜREMEYECEK
Paketle ilgili olarak başbakanla iki toplantı yaptıklarını ve öncelikli konuları içeren bir çalışma paketinin TBMM’ye geleceğini kaydeden Çelik, “İş güvenliği ihmallerine ceza arttırımı, sertifikalı işçi çalıştırma zorunluluğu, kapatma ve faaliyeti durdurma cezalarına uymayıp mühür kıran işletme sahiplerine verilecek para cezasının hapis cezasına çevrilmesi gibi ciddi düzenlemeler olacak. Örneğin Ovit Tüneli’nde şu anda faaliyet sürüyor, böyle olamayacak” dedi.

2015 Temmuz ayına kadar belli meslek dallarında tüm işçilerin sertifikalı olması zorunluluğu geleceğini belirten Çelik, bunun tek istisnasının meslek ve sanat okulu mezunları olacağını ifade etti. Çelik, baret bulundurma zorunluluğunun geleceğini ve iki taraf için de bu kurala uymamanın cezası olacağını söyledi.

 Çalışanlara mesleki yeterlilik belgesi zorunluluğu getirilecek

İHALELERDEN İŞVEREN MEN EDİLECEK
Bakan Çelik’in ipuçları verdiği pakette yer alan düzenlemelerin başında ölümlü iş kazası yaşanan işyerinde, işverenin kusurlu bulunması halinde bir yıl boyunca kamu ihalelerinden men edilmesi bulunuyor. İşverenin kusurlu olduğu kazalardan sonra yapı müteahhitliği yetki belgesi bir yıldan 2 yıla kadar askıya alınacak. Rödövans veya götürü usülü ile yapılan işlerde, üretim zorlamaması olmaması için gerekli planlama yapılacak, aksi durumda ihale sözleşmesi feshedilecek.

Kamuda taşerona kadro yolu açılıyor
Yapılması öngörülen düzenlemeye göre, kamuda asıl işi yaptığı tespit edilen işçiler kazanılmış haklarından vazgeçerlerse kadrolu olabilecekler. Bu düzenleme, dava açarak taşeron işçi olarak asıl işi yaptığını mahkeme kararıyla tespit ettiren kamudaki çalışanları kapsıyor. Karayolları Genel Müdürlüğü, sağlık bakanlığı, Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı ve Türkiye Petrolleri Anonim Şirketi’nde çalışan taşeron işçiler bu madde kapsamına giriyor. Kamuda belirlenen asıl işler kapsamında taşeron olarak çalışan işçiler için de kadro yolu açılacak. Fabrika, şantiye, atölye, çiftlik ve arazi gibi işyerlerindeki işçiler eliyle gördürülmesi gerekli olan işlerde fiilen çalışanlar sürekli işçi kadrosuna alınacak. Diğerleri ise sözleşmeli personel olacak. Bunun için ihale sözleşmesinin bitiş tarihi geçerli olacak, bu tarihten itibaren çalışanlar idareleri tarafından yeni işlerine atanacak.

İSG FONU KURULACAK
İşyerlerinde denetim yapan iş güvenliği uzmanlarının ücretinin işveren tarafından ödenmesi, son dönemde tartışılan konuların başında geliyor. Pakette bu konuda da radikal bir değişikliğe yer veriliyor. Buna göre iş güvenliği uzmanı ve işyeri hekimlerinin ücretlerinin ödenebileceği bir iş sağlığı ve güvenliği fonu kurulacak. İşyerinin çalışan sayısı ve tehlike sınıfı dikkate alınarak belirlenecek ve işverenlerce aylık olarak ödenecek ücretler bir fonda toplanacak. Fonun işveren, çalışan ve iş sağlığı-güvenliği profesyonellerinin temsilcilerinden oluşacak bir kurul tarafından yönetilmesi sağlanacak. Bu alandaki profesyonelerin her bir saati için ücretleri belirlenecek ve iş güvenliği uzmanları ile iş yeri hekimlerinin ücretleri bu fondan ödenecek. Çalışanların iş sağlığı ve güvenliği kanununda belirtilen yükümlülüklerden herhangi birini, yazılı olarak hatırlatıldığı halde yerine getirmemesi, yazılı uyarıya rağmen iş güvenliği kurallarına uymaması durumunda haklı fesih gündeme gelecek. Bir başka deyişle tazminatsız işten çıkarma uygulanabilecek.
 
Pakette yer alan diğer düzenlemeler neler?

• Çok tehlikeli işlerden başlayarak bakanlık tarafından yayınlanan mesleklerde çalışanlara belirli bir sürenin sonunda mesleki yeterlilik belgesi zorunluluğu getirilecek. Bunun için gerekli belge ve sınav ücretinin tamamı 2018 yılı sonuna kadar işsizlik sigortası fonundan karşılanacak.
• İdari para cezaları yeniden düzenlenecek. Artık cezalar çalışan sayısı ile çarpılarak bulunacak. 250’den fazla çalışanı olan ve çok tehlikeli sınıfta faaliyet gösteren bir işyerinde cezalar yüzde 400 artırılacak.
• Maden kanununda değişiklik yapılarak maden işyerlerinin iş sağlığı ve güvenliği teftişi Enerji Bakanlığı’na verilecek. İnşaatlarda ise iş sağlığı ve güvenliği konusunda yapı denetim firmalarına  sorumluluk verilecek.
• Bir yıl boyunca ölümlü iş kazası olmayan tehlikeli ve çok tehlikeli işyerlerinde işverene yüzde 1 prim kolaylığı sağlanacak. Kamu kurum ve kuruluşları tarafından verilecek teşviklerde iş sağlığı ve güvenliği tedbirleri de sunulacak projelerde yer alacak.
• Durdurma kararı verilen işyerinde bu kararın uygulanmasını engelleyen veya savsaklayan kamu görevlileri hakkında da ali veya idari soruşturma açılacak.
• Müfredat da gerekli düzenlemeler yapılacak.