8 asırdır koyunlar Menderes'ten böyle geçiyor

DENİZLİ - Denizli'nin Çal İlçesi'nde 8 asırdır devam eden yarışma bu yıl da yine renkli görüntülere sahne oldu. UNESCO Somut Olmayan Kültürel Miras Listesi'ne alınan, geleneksel koyunu sudan atlatma yarışlarını yaklaşık 5 bin kişi izledi. Çal ilçesinin Aşağıseyit Mahallesi yakınından geçen Büyük Menderes Nehri üzerinde yapılan yarışlara Denizli Valisi Abdülkadir Demir, MHP Genel Başkan Yardımcısı ve Denizli Milletvekili Emin Haluk Ayhan, CHP Denizli Milletvekili Adnan Keskin, Çal Belediye Başkanı MHP'li Fethi Akcan, UNESCO Türkiye Milli Komisyonu üyesi Prof. Dr. Şeref Poyraz da katıldı. 8 asır önce, bir beyin, kızına aşık olan çobana koştuğu şart olarak, tuz yedirilen koyunların su içmeden nehirden karşıya geçirmesini istemesi efsanesinden yola çıkılarak yapılan yarışlara bu sene özellikle fotoğraf sanatçıları büyük ilgi gösterdi. Çok sayıda fotoğrafçı, sudan koyun geçiren çobanların fotoğraflarını çekti.
 
Sudan koyun geçirmek için hızla toprak alandan gelen çobanlar, sürülerinden önce kendileri suya atladı. Daha sonra çıkardıkları seslerle koyunlarının da suya atlamasını bekledi. Yarışlara 38 çoban, sürüleriyle katılırken, bazı sürüler kalabalığın sesinden ürküp suya atlamadı.
 
Yarışlardan önce rengarenk boyanan sürünün başındaki koyunlar, sürünün önünde suya atlarken, çobanına olan sadakati ve sevgisini de göstermiş oldu. Sürüsü suya atlamayan çobanlar ise moral bozukluğu yaşadı.
 


UNESCO TEMSİLCİSİ DE İZLEDİ
Bu yılki yarışlara özel olarak davet edilen UNESCO Türkiye Milli Komisyonu üyesi Prof. Dr. Şeref Poyraz da protokoldeki yerini aldı. Sık sık fotoğraf çeken Prof. Dr. Poyraz, yarışları dikkatle izlediğini söyledi. Çok güzel bir kültürün yaşatıldığını kaydeden Poyraz, "Bu sene buraya davet edildim. Etkinliği gözlemliyorum. Bu yapının nasıl olduğuna bakıyorum. Bununla ilgili bizim yapacağımız bir şey olursa da yapacağız. Etkinlik gayet olumlu ve renkli. UNESCO, barışa katkı sağlayan bu tür aktiviteleri destekliyor" dedi.
 
Çal Belediye Başkanı MHP'li Fethi Akcan ise, çobanın aşkına saygı için düzenlenen yarışların çok güzel geçtiğini belirterek, "Çobanın ağanın kızına olan aşkının hikayesini biz de burada yaşatıyoruz. Bu olay çobanlar arasında dayanışmayı artırıyor. Bu olay günümüze kadar geldi. Şimdi de kutlamalarını yapıyoruz" dedi.

 


ÇOBANIN BEY KIZINI AŞKI
Efsaneye göre; Karakoyunlu aşiretinden bir çoban, Çal yöresine yerleşir ve bir beyin kızına aşık olur. Bey de çobana, kızını vermek için, "Koyunlarına 3 gün boyunca tuz yedireceksin ve Büyük Menderes Nehri'nden su içirmeden karşıdan karşıya geçireceksin" diye şart koşar. Çoban istenileni yapar, ancak koyunlar sudan geçer geçmez susuzluktan ölür. Ne var ki bey kızını yine vermez.
 
Çoban, kara koyunu ile aşık olduğu kıza ağıt yakar. Bu ağıda dayanamayan kız hastalanır. Beyin adamları da ahıra girip çobanı bağlar. Ahırdan kaçan kara koyun, kızın evine gidip boynuzlarıyla kapısını açar. Kız tehlikeyi anlar ve çobanın kardeşlerine haber verir. Çoban ölümden kurtulur. Ancak kız, bir süre sonra hasta olur ve ölür.
 
Çoban, ömrünü dağlarda kaval çalarak geçirir. Sevdiği kıza ve çok sevdiği kara koyununa türküler ve ağıtlar yakar. Yöne halkı da her yıl koyun sudan geçirme yarışmasıyla büyük aşka olan saygılarını gösterir.(dha)