Yıllar içinde değişen kültür... Esnafından Alsancak panoraması
Yıllar içinde değişen kültür... Esnafından Alsancak panoraması
Yeni yıla girerken alkol zamları sonrası ‘İzmir’in kalbi’ olarak adlandırılan Alsancak’taki alkollü işletmecilerde tepkilere sebep oldu. En kötü cumartesi günlerini yaşadıklarını söyleyen işletmeciler, ilerleyen zamanlarda birçok işletmenin kepenk indireceğini ve böyle bir durumda bu sokakların ‘mezbelelik’ olacağını dile getirdi. Gece saat 12’den sonra gelen gürültü yasağı kapsamında müzik yayınlarının kapanacağı yönünde eleştirilerini dile getiren işletmeciler, çevre muhittekilerin müzik sesinden ziyade kavga sesinden rahatsız olduklarını söyledi.
18 Ocak 2022 Salı  09:17

OZAN EKİZ / EGEDESONSÖZ - Alkollü içeceklere gelen zamlar; kafe-bar, meyhane, club esnafını da vurdu. İzmir’de eğlence sektörünün kalbi olan Alsancak’ta işletmeciler gelen zamlardan sonra ‘en kötü’ haftalarını yaşadıklarını dile getirdi. Uzun süre kapalı kalan mekanlara Özel Tüketim Vergisiyle birlikte alkol ürünlerine gelen  yüzde 47’lik zam oranı işletmecileri bir hayli zor duruma soktu.

Bornova Sokağı’nda Hayyam Şarap Evi’nin sahibi olan Erdal Taşkıran, bu gelen zamların sistematik olduğunu söylerek, yaşam tarzına bir müdahale olduğunu belirtti. Taşkıran, alkollü mekanların özellikle hedef seçildiğinin altını çizerken “Ben beş yıldır burayı işletiyorum. Alkol zammı ilk defa gelmiyor. Beş yıl boyunca her üç ayda bir sistematik bir şekilde alkole zam geldi. İlk defa bu sene yüzde 64 oranında bir zam geldi. Bence bunun temel sebebi; yaşam tarzına müdahale. Tamamen alkollü yerlere, alkol içen insanlara doğru bir müdahale. Alkollere yapılan zam oranlarıyla beraber işletmeler kapanacak. Tüm maliyetler giderleri kat kat artarken gelir seviyesi aynı yerde duruyor. Alkollü mekanlar özellikle hedef seçildi” dedi.

‘MEKANLAR ERKEN KAPATTIKÇA SUÇ ORANI ARTIYOR’
Saat gece 12’den sonra getirilen müzik yasağının yasalaşmasından sonra tepkilerini dile getiren Taşkıran, Alsancak’taki mekanların daha erken kapandığını ve bununla birlikte buradaki suç oranının arttığına değindi. Taşkıran konuyla ilgili olarak, “Pandemi sonrası eğlence yerlerinin erken saatte kapanmasıyla birlikte, Alsancak sokaklarında suç oranı artışa geçti ve buradaki kitle değişti. Bir sokakta eğlence sektörünün olması orayı güvenli hale getiriyor. Benim mekanımın açık olması demek taksi durağının, çorbacının, boyozcunun iş yapması demektir. Bunların hepsi birbiriyle bağlantılı” dedi.

‘İLK DEFA BÖYLE KÖTÜ BİR HAFTA GEÇİRDİK’
Doğduğundan beri Alsancak sakini olan ve bu mahallede Adı Belli isimli pub’ı işleten Göksu ise dört senedir açık olan dükkanında ilk defa böyle kötü bir hafta geçirdiklerini belirtti. Durumun böyle devam etmesi halinde iyi zamanlar beklemediklerini söyleyen Göksu, böyle devam etmemesi konusunda temennilerini dile getirdi. Alsancak’ın kitlesinin artık azaldığını belirten Göksu, “Tekel bayi dahi birçok yer kapandı. Alsancak’ın kalitesi azalıyor. Ben doğma büyüme buralıyım. Ben memnun değilim. Alsancak’ta artık sanatçıları getiren yer yok çünkü karşılayamıyorlar. İşi bilmeyen, işten anlamayan ve işi sevmeyen insanlar paraları var diye mekan açmaya başladılar. Bunun önü arkası alınmaz. Para kimdeyse son sözü o söylüyor. Biz de direnebildiğimiz kadar direneceğiz. Biz kapatıyoruz onlar bizden alıp devam ediyor” dedi.

‘İNSANLARI MÜZİKTEN ZİYADE KAVGA SESLERİ RAHATSIZ EDİYOR’
Gürültü yasağı sonrasında yılbaşında gece 12’den sonra bütün müziğin kapandığını belirten Göksu, mekanların daha erken saatlerde kapatmasıyla birlikte sokaklarda çocuğuyla gezemediğini belirtti. Göksu, 12’den sonra müzikten ziyade daha çok kavga seslerinin insanları rahatsız ettiğini belirterek, “Ben elimi kolumu sallaya sallaya gezemiyorum. Benim 4 yaşındaki kızım var onunla akşam Kordon’a bile çıkamıyorum. Kordon kitlesi ile bu ara sokaktaki kitleler bir değil. Yılbaşında bile yaşadık, 12’de müzik kapanıyor. Gece saymaya başladıktan sonra bütün müzik etkinliği bitti. Herkesin eğlenmeye ihtiyacı var ama ne bira içebiliyorlar ne de eğlenebiliyorlar. 12’den sonra çıkan müzikten ziyade kavga sesleri daha çok rahatsız ediyor insanları. Müzik erken bittiği için alkol tüketimi daha hızlı olduğu için 12’de 3’teki kafayı yaşıyorlar. 22 TL’den 33 TL’ye çıkarmak zorunda kaldım fiyatı. Ben eskiden 7,5 TL’ye bira satıyordum” ifadelerini kullandı.

‘İKİ BİRAYI DÖRT KİŞİ PAYLAŞIYOR’
Clup tarzı eğlence mekanlarının Alsancak’taki kalbi olan Gazi Kadınlar Sokağı’nda Dutluk’un işletmecisi Ferit Erdan, gelen zamlardan sonra dört kişinin 2 birayı paylaştığını söyledi. Erdan, “Alkol fiyatlarına gelen zamlar bizleri de çok etkiledi, zaten eski işlerimiz yok artık. Kiralarımızı bile zor çıkartıyoruz. İçerideki müşteri potansiyeli de çok düştü. Dört kişi gelip iki tane bira söyleyip 4 bardak istiyorlar, dörde bölüp içiyorlar. Sonumuz nasıl olacak bilmiyorum” dedi.

‘ÇALIŞANLARA GÜNLÜK 70 TL’Yİ VERİRKEN BİZ BİLE UTANIYORUZ’
Artık personellerin günlük 70 TL’ye çalıştığını belirten Erdan, kendilerinin bu parayı vermeye utandıklarını belirterek, “Personele asgari ücret bile veremiyoruz. Onun yarısını veriyoruz. Çocuklar bile bu şekilde çalışmak istiyorlar. Gençlerin yapacağı hiçbir şey kalmadı. Günlük 70 TL’ye çalışıyorlar, biz bile utanarak veriyoruz bu parayı. Olmadığı için onlar da kabul ediyor. Çocuklar artık 5 TL üzerinden hesap yapıyorlar” dedi.

ESKİDEN BU SOKAKTA 30 BAR VARDI, ŞİMDİ 8’
Öncesinde bu sokağın daha canlı olduğunu ve 30 tane bar olduğunu belirten Ertan, süreç içerisinde sadece 8 tane bar kaldığını söyledi. Ertan sözlerini şöyle sürdürdü:

Zaten daha önce kimseyi rahatsız etmesin diye yasak çıkmıştı. İyice onaylandı bu yasak. Üzerimizde 12’de kapatın diye büyük bir baskı var. Dayanmaya çalışıyoruz. Bu sokakta yaklaşık 30 tane bar vardı, şu anda 8 tane bar kaldı. Kiralarını ödeyemediler, mahkeme aracılığıyla buradan gittiler. Her şey bitti burada. Geri kalan barlar da ayakta durmaya çalışıyor bir şekilde.

ELİMİZDE RAKI BULUNDURAMIYORUZ’
Türkiye’ye özgü eğlence mekanlarından olan meyhane sahipleri de yaşanan durumdan şikayetlerini dile getirdi. 28 yıl önce Alsancak’ta çalışan olarak bu mahallenin içinden olan daha sonrasında Beylerbeyi meyhanesinin sahibi haline gelen Mehmet Erdeş, gelen zamlardan sonra yüzde 50 müşteri kaybı yaşandığını ve artık ellerinde rakı bulunduramadıklarını söyledi. Erdeş artan maliyetlere ilişkin olarak, “Alkol fiyat artışı sonrasında yüzde 50 kadar müşteri kaybı, işletme sermayesinden ekstra çıkan yüzde 50. Şu anda elimizde rakı bulundurmamaya özen gösteriyoruz çünkü bulunduramıyoruz. Kira haftası ve fatura zamanı rakı alamıyoruz, müşterimize sunamıyoruz. Önümüzü kesinlikle göremiyoruz. Biz ufak işletmeyiz. Bizim yapımızdaki işletmeler bacasız sanayi. Biz devletin desteği olmadan eleman yetiştiriyoruz. Sanayiden daha fazla eleman yetiştiyoruz. Bunlar sonrasında destek yerine köstek görüyoruz” dedi.

‘YASAKLANMASI DEĞİL KONTROLÜ ÖNEMLİ’
Getirilen gürültü yasağıyla ilgili konuşan Erdeş, yasağa karşı olmadıklarını ama bazı mekanların yasak olmasına rağmen müziklerine devam ettiklerini belirterek, bunun yasaklanmasının değil kontrolünün önemli olduğunu söyledi. Erdeş, müzik olmadığı müddetçe gelen müşterinin evde oturuyormuşçasına bir eğlence yaşadıklarını dile getirdi. Erdeş, “Avrupa’da da bu gürültü yasağına dair örnekler var. Onlar da bu konuda muzdaripler. Gürültü yasağına çok karşı değilim, bunun denetlenmemesine karşıyım. Uymayan işletmeleri görüyoruz, kayırılıyormuş gibi bir durum söz konusu. Biz gece 12’de müziği kesiyoruz, başka mekanlar 2 saat daha devam ediyor. Hiçbir yaptırım yok. Bir şeyin yasaklanması değil, kontrolü önemli. Mantık mı derseniz tabiki mantıksız. Yeni yıla girdik müzik kapandı. Böyle bir ironi. Ancak canlı müzik destekli ayakta kalabiliriz. Teypten dahi çalamıyoruz. Millet evinde oturuyor gibi oturuyor” dedi.

‘ALSANCAK ARTIK EĞLENCE YERİ DEĞİL, HERKES KENDİ SEMTİNDE EĞLENİYOR’
Gelen zamlardan ve kısıtlamalardan sonra Alsancak’ın eğlence merkezi olmaktan çıktığını ve artık herkesin kendi semtinde eğlendiğini dile getiren Erdeş, ulaşımın kesilmesinin bu durumda büyük etken olduğunu dile getirdi. Taksiyle dönenlerin sadece yüzde 5’lik bir kesim olduğuna değinen Erdeş, “Bu zamlar insanları kaçak içkiye yöneltecek, ölümler artacak. Bize de kaçıncı zam oldu. Türkiye’nin içinde bulunduğu durum bu zamları kaldıramayacak durumda. Artık herkes semtinde eğlenmeyi tercih ediyor. Alsancak bir eğlence merkezi olmaktan çıktı. Trafik cezaları çok yüksek, pandemiden sonra ulaşım kalmadı. Taksiyle dönebilecek yüzde 5’lik bir dilim var. Alsancak’ın genel düşüşünde en büyük etken ulaşımın kesilmiş olması. Artık herkes kendi semtinde eğleniyor” dedi.

‘ARTIK MÜŞTERİLERİMİZ MENÜ SORUYOR’
Canlı müzik yayınlarını temel alarak işleyen Mektup Türkü Evi’nin işletmecisi Çetin, alkole gelen zamlar sonrasında artık müşterilerinin menü sorduğunu dile getirdi. Çetin, artan maliyetler sonrasında artık kendisinin de çalışmaya başlayacağını söylerken, “İçki fiyatlarına gelen zamlardan sonra işler çok kötü. Çok yüksek miktarda zam geldi. Eskiden insanlar menü sormazken şimdi her gelen müşteri menü soruyor. Elektriğe gelen zamlar maliyetlerimi iki katına çıkardı. Benim istihdam sağlamama olanak sağlamıyor. İki personelimi çıkarmak zorunda bırakıldım. Artık kendim çalışmaya başlayacağım” dedi.

‘GÜRÜLTÜ YASAĞI SADECE ALSANCAK’A UYGULANIYOR’
Gece 12’den sonra gelen gürültü yasağına değinen Çetin, gece 9’dan 12’ye kadar ‘artık ne kazanırsak’gözüyle baktıklarını söyledi. Gece 12’den sonra gelen gürültü yasağının özellikle Alsancak’a uygulandığını ama diğer ilçelerde gece 4’e kadar sürdüğünü belirtti. Adaletin herkese olması gerektiğini savunan Çetin, “Gece 12’den sonra müziğin yasaklanması beni çok etkiledi. Biz müzikle alakalı iş yapan bir işletmeyiz. 9’dan 12’ye kadar sürüyor ve o üç saatlik süreçte ne yaparsak yaptık diye artık bakıyoruz. 12’den sonra yasak geldi, insanlar da oturmuyor müzik olmayınca. Ama çoğu yerin açık olduğu gördük, tezat bir şekilde uygulamaların yapıldığının farkındayız. Biz de görüyoruz, kör değiliz. Adaletse herkese adalet olmalı, sadece Alsancak’ta göz önünde bulunduğumuz için olmamalı. Çiğli’de, Bornova’da, Karabağlar’da gece 4’e kadar açık yerler görüyoruz. Uygulamanın sadece göz önünde olan mekanlarla alakası olmaması lazım. Yasak herkese uygulansın” dedi.

‘İZMİR’İN KALBİ’ DAHA ÇEKİCİ OLMASI GEREKİRKEN...’
Şehir dışından gelenlerin özellikle Alsancak’a geldiklerini ve bu bölgeyi ‘İzmir’in kalbi’ olarak nitelendirirken, daha çekici yapılması gereken bu yer için aksine daha katı kurallar konulduğunu söyledi. Çetin, konuyla ilgili olarak, “Alsancak İzmir’in kalbi. Yapılan bir toplantıya katıldık; toplantıda gürültüyle alakalı cezaların kesileceğini söylediler. Müzik yasağı sadece Alsancak’a yapılıyor. Göz önünde olan yer burası. İl dışında gelen insanların ilk uğrak noktası Kordon. İzmir Kordon’la bütünleşmiş bir şehir. Bizim Alsancak’ı daha çekici yapmamız gerekirken daha da katı kurallar koyuyoruz” dedi.

‘UCUZ ALKOL SATAN YERLER KAÇAKTIR’
Bulundukları Bornova Sokağı’nın Konak Belediyesi tarafından yenilendiğini, daha güzel bir hale geldiğini söyleyen Çetin, bu güzelleştirmeye rağmen zamlardan sonra insanların daha çok evde kalacağını belirtti. Zamlardan sonra kaçak alkole olan tüketimin artacağını belirten Çetin, çok daha ucuza alkol satan mekanların kaçak alkol sattıklarını iddia ederek, “Bizim sokağımız da yenilendi, daha güzel olacak ama insanlar da bu zamlardan sonra artık evde olacak. Bu kaçak tüketimi arttıracak. Ucuza satan yerler olacak, ki ucuza satıyorsa kaçaktır. 130’a aldığı 35 cl’lik rakıyı 150 TL’ye satan bir mekan kaçak içki satıyordur. Ben mümkün değil satamam. Ben mesela yüzde 20 yansıttım fiyatlarıma. Daha yüksek fiyatlar insanları zorluyor. Ben müşteri kaybetmek istemem. Biz istesek de istemesek de müşteri kayboluyor” dedi.

‘EVDE GIDA ALAMIYORSAN BARDA GELİP İÇEMEZSİN’
Alsancak’ın ara mekan pub kültüründeki en eski sakinleriden olan Stone Bar’ın sahibi Murat Canberk de gelen zamlardan şikayetçi oldu. Gelen zamların sadece alkol temelli olmadığını söyleyen Canberk, haftada üç gün gelen müşterilerinin artık 15 günde bir geldiğini belirtti. Müşterilerinin azalışı konusunda ‘eve gıda alamıyorsan barda gelip içemezsin’ yorumunda bulunan Canberk, “Gelen zamlar ağır. Geçen ay elektrik faturam 1854 TL iken önümüzdeki ay 3500 TL mi ödeyeceğim. Alkole gelen zamlar insanların yaşam alanlarına girmiştir. Keza artık akşam dışarı çıkınca sosyalleşmek için kahve bile içemiyorsunuz. Bize iş çıkışı gelirler, 22-23 saatlerinde bizim müşterimiz kalmaz. Ara mekan burası. Haftada üç gün çıkan artık bir gün çıkıyor. Bazı insanlar 15 günde bir çıkmaya çıktı. Eve gıda alamıyorsan barda gelip içemezsin. 7 TL zam geldi ben 5 TL zam yapabildim, 2 TL’sini cebimden çekeceğim. Bu nereye kadar sürecek. Esnaf bunun altından kalamaz. Bu sektörde milyonlarca insan çalışıyor. Biz eski zamanlarda 6 personelken şimdi iki personel çalışıyoruz. İşler düşünce istihdam yaratamıyoruz” dedi.

‘BU MEKANLAR OLMAZSA BURALAR MEZBELELİK OLACAK’
35 senedir Alsancak’ta olduğunu belirten Canberk, bu sokaklarda olabilecek tek işin bu eğlence mekanları olduğunu belirtti. Bu mekanlar olmazsa, bu sokakların mezbelelik olacağını yorumunda bulunan Canberk, “Bu sokaklarda kahve, butik olmaz ki. Buralarda olabilecek tek şey bu iş. Bu işler biterse buralar mezbelelik hale gelecek. Alsancak eğlence merkezi, eskiden gemiler geliyordu direkt. Bırakın yurt dışını şehir dışından gelen direkt Alsancak’a geliyor. Bu cazibeyi bitiriyorlar.

Alsancak iş merkezi olan bir yer. İşten çıkanların iş sonrasında gelip oturduğu yerler buralar. Gece 12’den sonra burada kalmak artık cazip değil. Ulaşım da 12’den sonra pahalı olduğu için -müzik de yok- eve dönüyorlar, taksiye de para bayılmak istemiyorlar” dedi.

‘ZAMLAR SONRASI ALSANCAK’TA UYUŞTURUCU ELE DÜŞTÜ’
Alkole gelen zamlardan sonra kaçak içkiden ziyade gençlerin uyuşturucuya yöneldiğini belirten Canberk, Alsancak’ta uyuşturucu maddelerin hiç olmadığı kadar had safhada olduğunu dile getirdi. 35 senedir Alsancak’ta bulunduğunu ama hiç bu kadar uyuşturucunun ele düşmediğini belirten Canberk, “Zamlardan sonra evde yapılan alkoller artışa geçti daha ucuz olduğu bunu tercih ediyorlar. Daha fazla alkol almaya başlıyorlar. Ben 35 senedir Alsancak’tayım. 12 senedir Kalyon’da 12 senedir buradayım. 24 senenin içinde şu 200 metrenin içindeyim. Uyuşturucu had safhada, herkes göz ardı ediyor. Çoluk çocuğun elinde bir tane hap bakkaldan bir bira sonrasında maymun gibi dolaşıyorlar. Mekanlara oturmazlar. Alkol pahalı olunca çocuklar kafayı bulmak için uyuşturucu kullanıyorlar. 35 senedir Alsancak’tayım, uyuşturucunun bu kadar ayağa düştüğünü görmedim. Sadece kaçak içki değil, gençler uyuşturucuya yöneliyor. Sokaklarda 20 TL’ye hap satılıyor. Alkole zam yapıldıkça uyuşturucuya olan talep artıyor. Gençler hep haplı geziyor, alkol etkisi değil bu. Ben 35 senedir alkol satıyorum aradaki farkı biliyorum. Köşe başlarındaki torbacılara kimse dur demiyor. 16 yaşındaki çocukların ellerinde uyuşturucu var” dedi.

‘ALSANCAK ESNAFININ KENDİSİNE YAPTIĞI KÖTÜLÜK’
Alsancak’ın gerçek müşteri kitlesinin artık Bostanlı ve İnciraltı’na gittiğini belirten Canberk, müşterilerin uzaklaşmasını Alsancak esnafının yanlışları olarak yorumladı. Fiyat politikalarıyla Alsancak esnafının kendisine yaptığı bir kötülük olduğunu söyleyen Canberk, “Eskiden Gazi Kadınlar Sokağı’nda yürünmüyordu. Şimdiye gelene kadar Alsancak esnafı olarak çok yanlışlar yapıldı. Alsancak’ın o kaliteli tabakasını kaçırdılar. Kavgalar gürültüler müşteriyi kaçırdı. Ucuz satma peşinde olan mekanlar ucuz alkol sattıkları için herkese gel diyordu. Gelen müşteri kitlesi değişiyor. Eşiyle gelecek olan kitle tercihini değiştiyor, Bostanlı’ya İnciraltı’na kaydı. Alsancak’ın gerçek müşterisi şu anda Alsancak’ta yok. Burada esnafın da kendiliğine yaptığı kötülük var. Alsancak’ta fiyatlar için bir standart olmalı. Elbette mekan tarzlarına göre bu fiyatlar standart haline gelmeli. Fiyat politikaları Alsancak’a vurulmuş bir darbedir. Demiyorum ki 50 TL’ye satsın, bunun makul fiyatı bellidir. Bostanlı’da bunun belli bir standartı var, 1-2 TL oynar ama 10 TL oynamaz. Burada böyle değil, Alsancak’ta bakkal fiyatına bira satılıyor. Müşteri profili değişince torbacısı, hepsi geliyor” dedi.

‘MÜŞTERİNİN TUVALETE GİDİŞİ 2 TL’
Artık esnafın en küçük gideri bile düşündüğünü söyleyen Canberk, bir müşterinin tuvalete gidişinin 2 TL olduğunu hesapladı. Sadece alkole gelen zamla değil birçok konuda esnafın zor durumda olduğunu söyleyen Canberk, “Şu anda gelen zamlarla bir kişinin tuvalete girişi minimum 2 TL. İki bira içip 4 defa tuvalete giriyorsunuz 8 TL oluyor. Deterjanı, suyu, temizliği var. Oranın temizliği için bedel ödüyorum. Esnafın geldiği nokta bu. Sifona bastın, elini yıkadın, sabun peçete kullandın, dezenfektan kullandın... Dezenfektan maliyeti var, haftada 5 litre kullanıyorum 120 TL’ye alıyorum. Aylık 600 TL dezenfektan parası veriyorum. İşler hızlı gitse daha da fazla artacak maliyetler. Sadece birayla bitmiyor. Bardak yıkama makinesini sürekli kullanmıyorum. Artık elimizde yıkıyoruz” dedi.



Sayfa Adresi: http://www.egedesonsoz.com/haber/yillar-icinde-degisen-kultur-esnafindan-alsancak-panoramasi/1091170