Prof. Uysal: Sütün litresi en az 3,5 lira olmalı
Prof. Uysal: Sütün litresi en az 3,5 lira olmalı
Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Harun Raşit Uysal, devlet desteği de dahil 3,20 lira olan süt fiyatının taban fiyatının bugünkü şartlarda en az 3,5 lira olması gerektiğine vurgu yaparken, "Şu andaki tarifeden sanayici memnun ancak üretici mutsuz. Çünkü üretici artan girdi maliyetleri yüzünden sütten para kazanmıyor" dedi. Uysal, peynirin fiyatının da en yüksek 40 olması gerektiğinin altını çizdi
23 Temmuz 2021 Cuma  09:54

Muhittin AKBEL / EGEDESONSÖZ -  Tüketici bazında süt ve süt ürünlerindeki büyük artış, vatandaşın belini büküyor. 1 Temmuz'a kadar sütü litresi 2 lira 80 kuruştan satan, 30 kuruş da devletten destekleme primi alan üretici, 1 Temmuz sonrası sütü 3 liradan satmaya başladı, destekleme primi de 30 kuruştan 20 kuruşa düşürüldü. Bu rakamlara rağmen tüketici, rafa konulan bir litre paket sütü 8-9 liradan alabiliyor.
Ege Üniversitesi Ziraat Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Harun Raşit Uysal ile süt ve peynirdeki gelişmeleri irdeledik. TÜİK'e göre, süt üretiminin arttığını belirten Prof. Uysal, "Son 10 yılda hayvancılığa daha fazla destek verilmeye başlandı. Hayvansal üretim, son 10 yılda çok arttı. Dönem dönem, 2008-2009'da önce süt krizi yaşandı, sonrasında hayvanlar kesime gitti. Süt fiyatı, yeme yapılan zamların aşağısında kalmasıyla birlikte, yetiştiricilerin ineklerini kasaba göndermeye başladığını duyuyoruz. Kayıt dışı üretimin çok olduğu bir ülke Türkiye. TÜİK'in, süt üretiminin arttığı konusundaki açıklamasının ne kadar gerçekçi olduğu konusunda endişelerimiz var" dedi.

SÜT FİYATINI BELİRLEMEDE, BEŞ YIL ÖNCESİNE DÖNÜLDÜ
Süt tavsiye fiyatını, beş yıl öncesine kadar Ulusal Süt Konseyi'nin belirlediğini anlatan Prof. Uysal, sanayici ve üreticinin Konsey'de bir araya gelip taraflara fiyat sunulduğunu, daha sonra bu görevin Gıda Komitesi'ne aktarıldığını bildirdi. 1 Temmuz'daki sütün yeni fiyatını Gıda Komitesi'nin 3 lira olarak belirlediğini açıklayan Prof. Dr. Harun Reşat Uysal, 2022 yılından itibaren süt tavsiye fiyatını yine Ulusal Süt Konseyi'nin belirleyeceğini, beş yıl öncesine dönüldüğünü bildirdi. Bu rakamlardan üreticinin kesinlikle memnun olmadığını ancak sanayicinin memnuniyetinin çok fazla olduğunu belirten Prof. Uysal, sütün taban fiyatının en az 3.5 lira olması gerektiğine vurgu yaparak şu bilgileri aktardı:

"Türkiye'de doların, euronun sürekli arttığı bir ülke. Dolayısıyla süt fiyatları, şu olsun, diyemezsiniz. Çünkü döviz arttıkça yem fiyatları da artıyor. Fakat dövizde düşüş yaşandığında yem fiyatları nedense aşağıya çekilmiyor. Bu durum, diğer girdiler için de geçerli. Sütün taban fiyatı kaç olmalı? 1 litre sütün maliyetini çıkarırsınız, üstüne yüzde 25 kar koyarsınız, diyelim ki, çiğ süt tavsiye fiyatı 3.75 olmalı dersiniz. Bana göre, bugünkü şartlarda sütün litresi, 20 kuruşluk desteklemeyle birlikte en az, üstüne basarak söylüyorum, en az 3,5 lira olmalıdır."

AVRUPA'DA BİR LİTRE ÇİĞ SÜT 3 LİRAYSA, PASTÖRİZE OLDUĞUNDA 4,5 LİRADIR
Süt fiyatının raflara gelişine kadarki süreçte aldığı zamları değerlendiren Prof. Uysal, şu bilgileri aktardı:
"Ülkemizde serbest piyasa ekonomisi var, devlet bazı konularda müdahale ediyor ama market fiyatlarına müdahale edemiyor.  Türkiye'de vahşi serbest piyasa ekonomisi hüküm sürüyor. Bu iş dünyada şöyledir; bir litre çiğ süt üç liraysa, pastörize süt rafta 4,5 liradır. Maliyet hesabı yapmakta zorlanmazsınız, çünkü bizdeki gibi girdi maliyetleri her ay artmaz. Bizde öyle mi? Elektriğe, doğalgaza, işleme çalışmalarına zamların ardı arkası kesilmiyor. Dolayısıyla süt rafa gelinceye kadar fiyatı, anormal artıyor. Bu noktada Tarım ve Orman Bakanlığı ile sanayici, pandemiye rağmen üreticinin sütünü almaya devam etti. Doğru bir politika izlendi."

PEYNİRİN KİLOSU, MARKETE GELİNCEYE KADAR ANCAK 40 LİRA OLABİLİR
Süt ürünleri arasında fiyatı en çok artan gıda maddeleri arasında yer alan peynirdeki fahiş artışı da değerlendiren Prof. Dr. Harun Raşit Uysal, süte yapılan zammın hemen ardından peynire yapılan zammı etik bulmadığını söyledi. Prof. Uysal, şunları söyledi:

"1 Temmuz'dan itibaren çiğ süt fiyatları arttı. Peynir fiyatları da anında artmaya başladı. Bu, etik bir durum değil. Çünkü 1 Temmuz'da zamlanan peynir, nisan ve mayıs sütünden yapıldı. o zaman sütün fiyatı, destekleme hariç 2 lira 80 kuruştu. O peynirler, eski fiyattan alınan sütle yapıldı. Bu noktada, satış aşamasında denetlemenin yapılması gerekiyor ama böyle bir şey olmuyor. Bir kilo peynir, kaç lira olmalı? Bugün marketlerde en ucuz peynir, 65 lira. Oysa 3 liradan sütü almış olalım; 7 litre sütten bir kilo peynir yapılır. Yani 21 liraya... Diğer maliyetlerle birlikte bu rakamı 30 lira kabul edelim. Markete gidinceye kadar 40 lira olsun. Hesap bu kadar basit. Ne var ki halkımız, en ucuz peyniri, 60 liradan, 65 liradan tüketiyor. Hal böyle olunca, yani süt ürünlerinin fiyatları, kontrolsüz biçimde yükseldikçe, bu durum insanların cebine de sağlığına da zarar veriyor. Şöyle ki, tüketici, bu yüksek fiyatlardan kaliteli süt ürününü alamayınca, nerede, nasıl bir ortamda üretildiği belli olmayan, hileli, merdivenaltı üretilmiş yoğurdu, peyniri almaya başlıyor. Covid 19 döneminde insanların bağışıklık sisteminin güçlendirilmesi gerekirken, merdivenaltı ürünleri yiyerek bağışıklıklarının zayıflatılmasına sebep olunuyor. Bu da çok büyük bir yanlış."



Sayfa Adresi: http://www.egedesonsoz.com/haber/prof-uysal-sutun-litresi-en-az-3-5-lira-olmali/1075512