"İslâm, temizlik temeli üzerine binâ edildi" Hz.Muhammed (S.A.V) 

Sokağa çıktığımda, başka bir şehre gittiğimde, bir gezideyken en çok aklıma takılan, rahatsız eden anlam veremediğim şey ‘temizlik’ özellikle ‘tuvalet’ diğer deyimle ‘W.C’ temizliği....

Batıdan Doğuya, Kuzeyden Güneye kadar hemen hemen her yerde aynı sorun var. Muhteşem ülkemin, muhteşem coğrafyasının sanırım çok önemsenmeyen, kanıksanmış, gözardı edilen sorunu...Tuvalet, WC, Temizlik... 

Dünyanın geldiği noktada, teknoloji çağında hala şehirlararası yolculuklarda otogarlarda, zaman zaman havaalanlarında, tarihten bize kalan harika eserlerin olduğu ören yerlerinde, restaurantlarda, cafelerde hatta bazen resmi kurumlarda kelimenin tam anlamı ile ‘pis’, ‘derme çatma’, ‘gece kondu‘ tuvaletler görmek çok mümkün.     

İş ya da kültür gezisi olsun ne yazık ki pek çok yerde; insanı düşündüren, seyahatini berbat edebilen bu önemli konunun, bu kadar önemsenmemesi sanıyorum üniversitelerde tez konusu olabilir.

Peki neden?

Sorun para mı? Çoğu yerde belli bir ücret karşılığı kullanıyorsunuz zaten. Ören yerlerinde ise zaten ya müzekart ile belli bir ödeme yapıyorsunuz ya da bilet ile giriş yapıyorsunuz. Gün içinde toplanan para ile temizlik malzemesi maliyetini karşılaştırsak sanırım sorunun para olmadığını görürüz.

Sorun eleman mı? Çoğu yerde sadece para toplamak için görevli bir ya da iki kişi var. Hatta bazı yerlerde bu kişilerin bir kısmı temizlik görevlisi. O zaman sorun eleman sıkıntısı da değil...

Sorun eğitim olabilir mi? Bu yerlerden sorumlu kişilerin temizlik konusu ile ilgi bilgisinin yetersizliği? Ortalama ilkokul mezunu olduklarını düşünürsek, okullarda hijyen ve temizlik eğitimi veriliyor. Eğitim de değil diye düşünebiliriz.   

Sorun yönetimsel mi? Bütün bu yerlerin çoğunda bir yönetici var, memur var, Belli sınavlardan, belli aşamalardan geçmiş, belli alanda eğitim almış kişiler değil mi? İnsan düşünmez mi bulunduğu kurumda, üstelik yönetici olduğu ya da sorumlu olduğu kurumda tuvaletlerin bile temiz olmasını sağlayamayan kişi nasıl yöneticilik yapar? Nasıl yetki, sorumluluk alır? O zaman genel geçer ve doğru olan bir yönetim anlayışı ile bunun da sorun olmadığını varsaymak gerekiyor sanırım.

Para, eleman, eğitim ve yönetici; güzelim ülkemde binlerce yıllık tarihi yerlerde, milyonlaca liralık yatırım ile yapılmış binalarda hem sağlık, hem hijyen en önemlisi ise yerli ve yabancı turistin algısı için oldukça önemli, vaz geçilemez, görmezden gelinemez bu sorunun nedeni nedir?

Hepimizin kendine göre bir neden açıklaması var mutlaka, sorun belli, nedenler belli, peki çözüm nedir? Ne yapacağız? Daha ne kadar görmezden geleceğiz? Daha ne kadar görmezden gelinmesine izin vereceğiz?

Tozları halının altına süpürdüğünde temizlik yapmış, kirli vücuda deodorant sıktığımızda, kolonya döktüğümüzde mis kokmuş olmuyor kimse. Görmezden gelerek, binlece kişinin ziyaret ettiği yere portatif iki tuvalet kondurarak da ne yazık ki sorunları çözmüş olmuyoruz.

Bir bilinç ve fark yaratmak istiyorsak, gelen binlerce turistin algısını etkilemek istiyorsak; gerçekten bu sorunu önce kabul edip, sonra ‘gerçek’ çözüm için çalışmalıyız.

Dünya bambaşka bir yere gidiyor, bilim, sanat, kültür, gelecek konuşuluyor, çalışılıyor, kendi kendini temizleyen tuvaletler, temizlik yapan robotlar var... Biz artık bunu konuşmuyor olmalıyız, dünyanın en önemli tarihi mekanlarına derme çatma gece kondular yapmamalıyız...

Bir sorun var ve bu bugünün değil yılların sorunu, hiç br şey yapmazsak gelecekte de sorun olacak... Bütün yöneticiler, bütün çalışanlar gerçekten başarı olmak istiyorsa, bir yeri çok moda tabir ile ‘marka’ yapmak istiyorlarsa her gün önce kurumlarının tuvaletlerini kontrol etmeliler...

Çünkü temizlik içerden başlar dışarıya, sokağa çıkar, şehre yayılır...Peki biz gerçekten ‘temiz‘ olmaya hazır mıyız?      

(Kurumların, kişilerin, mekanların isimlerini polemik yaratmamak, sorunun kendisini odak konusu yapabilmek adına vermedim.

Ayrıca alaturka-alafranga tuvalet konusuna da hiç değinmek istemedim çünkü bu ayrı bir sorun ve konu)