Bugün 2 Şubat Dünya Sulak Alanlar günü. Bakteriyoloji bilgini (Bakterilerin ve genel olarak bütün mikropların niteliklerini, biçimlerini inceleyen bilim) ve daha sonra tıp eğitimini de tamamlayan Alman Dr. Paul Ehrlich, “Doğa insan olmadan yaşar. Ama insan doğa olmadan yaşayamaz” demiş. Çok doğru söylemiş. Dünya üzerinde yaşayan medeniyetleri incelediğiniz de yerleşimlerini sulak bölgelerin yanına kurduklarını görürsünüz. Bu günkü insanlığa baktığınızda son 60 yılda Anadolu'da yaklaşık 2 milyon hektarlık sulak alanı kuruttuğunu ya da kurumaya terk ettiğini görürsünüz. Yani Türkiye’de 2 tane Marmara Denizi kadar büyük bir sulak alan kurumuş. Bu da Burdur, Amik, Akşehir, Akgöl, Emen, Avlan, Karagöl, Seyfe, Güvenç, Alpaslan, Gencali, Söğüt, Kestel, Gökçeören, Simav, Efteni ve Tuz Gölü'nün ülkemizde kurumuş ya da kurumaya terk edilmiş sulak alanlardan sadece bir kısmı olduğu gerçeğini gösterir. Akdeniz Sulak Alanları'nın Korunması Araştırma Merkezi proje yöneticisi Dr. Christian Perennou’nun Türkiye'nin yanlış su ve tarım politikaları nedeniyle Avrupa'da sulak alan kaybının en çok yaşandığı ve tarımda su tüketiminin en çok arttığı ülke olduğunu dikkate almamızı öneriyor.

NASA’nın uyarısı çok ciddi

Amerika Ulusal Havacılık ve Uzay Araştırmaları Merkezi’nin (NASA), Türkiye, Suriye, Irak ve İran'ın birçok bölgesinde toplam 144 kilometreküp tatlı su rezervinin yok olduğu ortaya koydu. Bir metreküp 1000 litre olduğuna göre 144 kilometreküp’ün hesabını siz yapın. Bu kayıp Ortadoğu ve Hindistan'dan sonra dünyada yer altı su rezervlerinin en hızlı kaybedilen ikinci bölgesi kabul ediliyor. Ülkemizde özellikle son yıllarda etkisini hissettiren kuraklıkla birlikte yaz aylarında baraj göllerinde yaşanması olası susuzluk sorununa karşı sulak alanların korunmasının önemi bir kez daha ortaya çıkıyor. Yapılması gereken göl ve sulak alanların bulunduğu bölgelerde az su tüketen bitkiler yetiştirilmesi, tarımda tasarruflu sulama sistemi ile derelerden, nehirlerden göllere akan suyun barajlarla kesilmemesi ortaya çıkıyor. Yani mutlaka bir çare var.

Mehmet Sıkı’yı yürekten kutluyorum.

Sulak alanlar ekosistemi yağmur ormanlarından sonra yeryüzünün en üretken yerleridir. Bulundukları bölgenin su rejimini düzenlemesi ve iklimini stabilize etmesinin yanı sıra başta balıkçılık olmak üzere tarım ve hayvancılık, saz kesimi, turba çıkartılması ve rekreasyonel faaliyetlere sağladığı imkanlar sebebiyle yüksek ekonomik değere sahiptir. Yapılan bir araştırmaya göre dünyadaki tüm sulak alan ekosistemlerine biçilen değerin 14,9 trilyon ABD doları olduğu söyleniyor. Türkiye'de 1 milyon hektarı aşan 500'den fazla sulak alanımız var. 135 tanesi uluslararası öneme sahip. Dünyanın gözbebeği Türkiye’nin dördüncü büyük deltası Gediz Deltası ve İzmir Kuş Cenneti İzmirlilerin en büyük şansı. Gediz Deltası’nın kıymetini bilelim. Bu arada Gediz Deltası’nın korunması konusunda büyük mücadele veren Ege Üniversitesi Fen Fakültesi Biyoloji Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Sıkı'yı yürekten kutluyorum.

Hollandalı öğretmenim ellerinden öperim

Türkiye’nin dünya şaheseri doğal güzellikteki Muğla Dalyan kanalının   temizliğini alışkanlık haline getiren Hollandalı emekli öğretmen Maria Jonker’i ben başımın üzerinde taşırım. Sulak alanların ne kadar yılda oluştuğunu canlılara ve özellikle insan yaşamına olan katkılarını yazıp da Hollandalı öğretmen Maria Jonker’den söz etmeden geçemem. Sazlıklarındaki çöpleri toplamayı alışkanlık haline getiren Maria Jonker, yöre halkına da adeta çevre dersi veriyor. Nesli tükenmekte olan Caretta Caretta kaplumbağalarının yaşadığı İztuzu Plajı ve Kaya Mezarları ile ünlü Dalyan Beldesi'nde yaşayan yabancıları örgütleyip kanal temizliği yaptıran Maria Jonker alkışlıyorum. İyi ki varsınız.