Bu başlık,TEMA Vakfı’na ait.  Devlet tarafından tarım alanlarında yeni kömür ocakları ve kömürlü termik santraller kurulması planlanıyormuş. TEMA Vakfı, bu durumun tarımsal üretime,dolaysıyla gıda güvencesine  vereceği zararlara dikkat çekmek  amacıyla Türkiye çapında 27 Nisan 2017 tarihinden itibaren “Kömür Üzer” sloganıyla bir kampanya başlatmış bulunuyor.

Kampanya,”Buğdayı Üzme-Kömür Santralı Dikme”, “Domatesi Üzme-Kömür Santralı Dikme”, “Elmayı Üzme-Kömür Santralı Dikme”, “Portakalı Üzme-Kömür Santralı Dikme” gibi posterlerle sürdürülecek.

Kampanyanın başlangıcında,TEMA Vakfı Yönetim Kurulu Başkanı Deniz Ataç, Karaman ve Konya’da  kurulması planlanan kömür termik santralının olası olumsuz etkilerini anlatmak için bir basın  toplantısı yaptı. Ataç,yaptığı açıklamada şunları dile getirdi:

• “Karaman’da kömür rezervi üzerinde bulunan köylerden sadece biri olan Akçaşehir’in yıllık tarımsal geliri 80 milyon TL’yi aşıyor. Kömür ocağı açıldığında bu alanın sadece üçte birinde çekilecek yer altı suyu miktarı nedeniyle 5 bin hektar alanda sulu tarım yapma olanağı kalmayacak.
• Rezerv üzerinde yaşayan 5 bin kişi  göç etmek zorunda kalabilecek.
•  Türkiye’de kömür tehdidi ile karşı karşıya olan tek yerin Konya ve Karaman değil.Eskişehir Alpu, Trakya, Afyon Dinar ve Çanakkale’de bulunan diğer önemli tarım alanlarında da kömür yatırımları planlanıyor.
• İklim değişikliğinin etkileri ile su ve tarım açısından zor geçecek bir döneme giriyoruz. Gelecekte su stresi, yeterli ve sağlıklı gıdaya erişim gibi sorunlar yaşamamamız için,tarım alanlarımızı korumamız gerekiyor.
•  Enerjide dışa bağımlılıktan kurtulma gerekçesiyle desteklenen kömür yatırımlarının, gıda güvencemizi riske sokması ve ülkemizin kısa vadede birçok tarım ürününde dışa bağımlı hale gelmesi kaygısını taşıyoruz. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanımızın da belirtmiş olduğu gibi su ve gıda stratejik bir konuma geldi. Yaşanabilir bir gelecek için sağlıklı ve verimli topraklara ihtiyacımız var. Bu sebeple herkesi “Kömür Üzer” kampanyasına destek vermeye çağırıyorum” dedi.

Kömür yatırımları tarımı nasıl etkiler?

Kömür yatırımları tarımsal etkinliği olumsuz etkiliyor. Bu bağlamda Tema Vakfı’ndan Ceyhun Bayraktar’ın yapmış olduğu tespitleri, özetleyerek sizlere aktarmak istiyorum.

• “Kömür madenciliği için hektarlarca tarım alanı kazılır ve binlerce yılda oluşan verimli üst örtü yok olur.
• Kömür çıkarılırken, kömürün su ve hava ile teması asit(Asit Maden Drenajı) oluşur.Asidik hale gelen su, ulaştığı diğer su kaynaklarını da kirletir. Sonuç olarak suyun insanlar ve tarım için kullanılması olanaksız hale gelir.
•  Kömürlü termik santrallerin yaktığı kömürün hepsi enerjiye dönüşmez. Bir kısmı kül olarak katı halde, atık olarak kalır. Kül tozu uçuşarak yaprak yüzeyinde biriktiğinde, tozlar güneş ışınlarını geri yansıttıkları için fotosentez olayını (fiziksel olarak) geriletir.Kısaca,termik santrallerden çıkan kül, meyve, sebzeleri kaplar, zehirler ve kurutur.
• Termik santraller, sistemlerini soğutmak için su kullanır. Çiftçinin sulama için kullandığı dere, göl, gölet, yer altı sularına ortak olur.
• Termik santrallerden çıkan hava kirliliği asit yağmurlarına neden olur. Ağır metallerin toprağa geçmesine daha sonra bitki yoluyla insanlara geçmesine yol açar.
• Asit yağmurları bitki örtüsünün yanmasına da neden olur, ayrıca kimyasal, fiziksel ve biyolojik özelliklerini olumsuz yönde etkiler. Bitkilerin gelişiminde rol oynayan kalsiyum, magnezyum gibi elementlerin toprak profilinden çözülerek uzaklaşmasına yol açar. Toprağın sağlığını bozar, üretimi de verimi de azaltır.”

Su ve Gıda Stratejik Konuma Mı Geldi?

 “Kömür Üzer” kampanyası ile Tema Vakfı, yeni kömür ocakları ve kömürlü termik santraller kurulması durumunda gıda güvencesi  ve tarımsal üretimin zarar göreceğini gündeme getiriyor.

Bir önceki “Neden Gıda İthalatçısı Olduk?” yazımı sonlarken de konunun uygulanmakta olan liberal ekonomi-politika yanına değinmiş ve  “ İnsan açsa ve çıplaksa, insan hakları ve özgürlüğünü düşünemez, aydın niteliklerini geliştiremez, onurunu ve kişiliğini kaybeder.  Tarımın bu işlevi nedeniyle ülkeler, öncelikle insanlarını doyurmaya ve giydirmeye çalışırlar. Bu amaca bağlı olarak tarımlarını korur ve geliştirirler.”demiştim.

TEMA’nın tarım toprakları ve suyun korunması çağrısı ise konunun bir diğer yönüne değinmiş bulunuyor.   

Bu nedenle TEMA’nın başlatmış olduğu “Kömür Üzer” kampanyasına salt tarımcıların,çiftçilerin değil,bütün yurttaşların destek vermesi gerekiyor.Çünkü tarım topraklarının kayıp edilmesi, su ve gıdanın stratejik bir konuma geldiği dünyamızda yaşamsal bir önem kazanmış bulunuyor.

Bu kampanyayı  gönülden destekliyorum.